Η συνολική δαπάνη για την Υγεία στην Κύπρο ανήλθε στα 7,4% του ΑΕΠ το 2013 (1.341 εκατ. ευρώ), με μόνο 46,3% αυτού του ποσού να έχει ξοδευτεί από την κυβέρνηση (621 εκατ. ευρώ) αναφέρει έκθεση που δημοσίευσε η Ε.Υ. Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, το σύνολο των δαπανών της κυβέρνησης για τις υπηρεσίες Υγείας στην Κύπρο ήταν 3,4% του ΑΕΠ για το 2013, το οποίο είναι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ε.Ε.
Οι «δαπάνες από την τσέπη» (Δ.Τ.) για την Υγεία αναφέρονται σε οποιαδήποτε άμεση δαπάνη των νοικοκυριών με πρωταρχικό στόχο την αποκατάσταση της κατάστασης της υγείας. Όπως προκύπτει από την έκθεση, ο μέσος Κύπριος πολίτης βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη για την Υγεία, καθώς οι Δ.Τ. στην Κύπρο ακολούθησαν ανοδική τάση από το 2009 (658,9 εκατ. ευρώ) έως το 2012 (665,5 εκατ. ευρώ), αλλά μειώθηκαν σε 622,8 εκατ. το 2013. Οι Δ.Τ. ως ποσοστό των συνολικών ιδιωτικών δαπανών για την Υγεία (PvtHE) μειώθηκαν οριακά κατά 0,8% από το 2009 μέχρι το 2012 (86,6% του PvtHE), παραμένοντας σχετικά σταθερές από το 2012 μέχρι το 2013 (86,5% του PvtHE).
Το 2013, το υψηλότερο μερίδιο των Δ.Τ., ως ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών Υγείας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., καταγράφηκε στη Βουλγαρία και τη Λιθουανία (97,3% και 97,6% αντίστοιχα). Η σχετική εικόνα για την Κύπρο ήταν 86,5% το 2013, καταλαμβάνοντας την 10η υψηλότερη θέση στην Ε.Ε. Οι Δ.Τ. δαπάνες της Κύπρου ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για την Υγεία ήταν 46,4% το 2013, τοποθετώντας την Κύπρο 1η μεταξύ των κρατών-μελών.
Συνολικές Δαπάνες Υγείας
Η συνολική δαπάνη για την Υγεία αντιπροσώπευε το 7,4% του ΑΕΠ το 2013 ή 1.340,8 εκατ. ευρώ. Η συνεισφορά του τομέα της Υγείας στον ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,3%, από 6,1% το 2006 σε 7,4% το 2009 και παρέμεινε σχετικά σταθερή την περίοδο 2009 με 2013. Με βάση τα στοιχεία του 2013, η Κύπρος έχει τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία (720 εκατ. ευρώ ή 53,7% των συνολικών δαπανών για την Υγεία) και τις χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την Υγεία ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για Υγεία (620,8 εκατ. ευρώ ή 46,3% των συνολικών δαπανών για την υγεία) μεταξύ των κρατών-μελών. Σε αντίθεση, σχεδόν 73% των συνολικών δαπανών για την υγεία στην Ε.Ε. χρηματοδοτείται από το Δημόσιο.
Δημόσιες Δαπάνες Υγείας
Η δημόσια δαπάνη για την Υγεία (ΔΔΥ) αποτελούσε το 7,5% του κρατικού προϋπολογισμού (620,8 εκατ. ευρώ) το 2013 και παρέμεινε αναλλοίωτο ως ποσοστό από το 2010 (7,5%). Όμως, σε απόλυτους όρους, υπήρξε μία σημαντική μείωση, καθώς η συγκεκριμένη δαπάνη μειώθηκε κατά 41,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους αριθμούς του 2010. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ΔΔΥ, τόσο ως ποσοστό των δημόσιων δαπανών γενικά, όσο και ως απόλυτη τιμή, αυξήθηκε σημαντικά από το 2006 (6,3% ή 423 εκατ. ευρώ).
Δαπάνες για την Υγεία πριν και μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ
Υποθέτοντας την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας, οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία αναμένεται να αυξηθούν κατά την περίοδο 2016-2020, με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,0% (σύνθετο ετήσιο ποσοστό αύξησης (ΣΕΠΑ)). Η αύξηση των δαπανών Υγείας για την περίοδο 2011-2016 αναμένεται να είναι περίπου -2,4% (ΣΕΠΑ). Οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία, με το ισχύον σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας, πρέπει να αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά 3,2% (ΣΕΠΑ) για την περίοδο 2016 έως 2020. Οι συνολικές δαπάνες για την υγεία το 2013 ήταν 1.340,8 εκατ. ευρώ (ή 7,4% του ΑΕΠ της χώρας) και αναμένεται να μειωθεί στα 1.309 εκατ. ευρώ από το 2020 ή στο 6,4% του ΑΕΠ.
Εθνικό Σύστημα Υγείας: Χρηματοδότηση των Δημόσιων Εσόδων
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης Mercer, υποθέτοντας ένα ποσοστό εισφοράς της κυβέρνησης 7,1% (4,55% για την εφαρμογή του ΓεΣΥ και 2,55% ως εργοδότριας), η συνολική κατάσταση χρηματοδότησης θα ανέλθει στα 497 εκατ. ευρώ από το 2020. Περίπου το 68,6% (341 εκατ. ευρώ) της συνολικής χρηματοδότησης θα προέρχεται από τους εργαζομένους, το 13,7% (ή 68 εκατ.) από το Γενικό Σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το 8,7% (ή 43 εκατ. ευρώ) από κρατικούς εργοδότες, περίπου 3,2% (ή 16 εκατ. ευρώ) από τους αυτοαπασχολούμενους και το υπόλοιπο (περίπου 29 εκατ. ευρώ) από άλλες συνταξιοδοτικές εισφορές.
Επί του παρόντος, το σύστημα Υγείας στην Κύπρο είναι υπό αναδιάρθρωση. Όπως έχουν τα πράγματα, το σύστημα Υγείας αποτελείται από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα περίπου παρόμοιου μεγέθους, που λειτουργούν ανεξάρτητα. Ο δημόσιος τομέας χρηματοδοτείται από το κράτος και χορηγείται από το υπουργείο Υγείας, καθώς ο ιδιωτικός τομέας βασίζεται, ως επί το πλείστον, σε προσωπικές πληρωμές από τους ασθενείς και ιδιωτικές, ιατρικές, ασφαλιστικές εταιρείες.
Στο πλαίσιο των Συγκεκριμένων Προϋποθέσεων Οικονομικής Πολιτικής του Μνημονίου Κατανόησης που υπεγράφη με την Τρόικα, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για την έκδοση διαρθρωτικών αλλαγών, σε μία προσπάθεια για την ενίσχυση της βιωσιμότητας της χρηματοδοτικής δομής και της αποτελεσματικότητας του δημόσιου συστήματος Υγείας. Με βάση το επικαιροποιημένο μνημόνιο συμφωνίας (Σεπτέμβριος 2015), το Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ) θα είναι πλήρως σε θέση εφαρμογής το 2017. Με βάση την αναλογιστική μελέτη που ανατέθηκε από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και εκτελέστηκε από την Mercer, το προτεινόμενο ΓεΣΥ θα εφαρμοστεί πάνω στις αρχές της καθολικής κάλυψης, την καλή ποιότητα φροντίδας, την ισότητα, την αλληλεγγύη και τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα.
Οι «δαπάνες από την τσέπη» (Δ.Τ.) για την Υγεία αναφέρονται σε οποιαδήποτε άμεση δαπάνη των νοικοκυριών με πρωταρχικό στόχο την αποκατάσταση της κατάστασης της υγείας. Όπως προκύπτει από την έκθεση, ο μέσος Κύπριος πολίτης βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη για την Υγεία, καθώς οι Δ.Τ. στην Κύπρο ακολούθησαν ανοδική τάση από το 2009 (658,9 εκατ. ευρώ) έως το 2012 (665,5 εκατ. ευρώ), αλλά μειώθηκαν σε 622,8 εκατ. το 2013. Οι Δ.Τ. ως ποσοστό των συνολικών ιδιωτικών δαπανών για την Υγεία (PvtHE) μειώθηκαν οριακά κατά 0,8% από το 2009 μέχρι το 2012 (86,6% του PvtHE), παραμένοντας σχετικά σταθερές από το 2012 μέχρι το 2013 (86,5% του PvtHE).
Το 2013, το υψηλότερο μερίδιο των Δ.Τ., ως ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών Υγείας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., καταγράφηκε στη Βουλγαρία και τη Λιθουανία (97,3% και 97,6% αντίστοιχα). Η σχετική εικόνα για την Κύπρο ήταν 86,5% το 2013, καταλαμβάνοντας την 10η υψηλότερη θέση στην Ε.Ε. Οι Δ.Τ. δαπάνες της Κύπρου ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για την Υγεία ήταν 46,4% το 2013, τοποθετώντας την Κύπρο 1η μεταξύ των κρατών-μελών.
Συνολικές Δαπάνες Υγείας
Η συνολική δαπάνη για την Υγεία αντιπροσώπευε το 7,4% του ΑΕΠ το 2013 ή 1.340,8 εκατ. ευρώ. Η συνεισφορά του τομέα της Υγείας στον ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,3%, από 6,1% το 2006 σε 7,4% το 2009 και παρέμεινε σχετικά σταθερή την περίοδο 2009 με 2013. Με βάση τα στοιχεία του 2013, η Κύπρος έχει τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία (720 εκατ. ευρώ ή 53,7% των συνολικών δαπανών για την Υγεία) και τις χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την Υγεία ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για Υγεία (620,8 εκατ. ευρώ ή 46,3% των συνολικών δαπανών για την υγεία) μεταξύ των κρατών-μελών. Σε αντίθεση, σχεδόν 73% των συνολικών δαπανών για την υγεία στην Ε.Ε. χρηματοδοτείται από το Δημόσιο.
Δημόσιες Δαπάνες Υγείας
Η δημόσια δαπάνη για την Υγεία (ΔΔΥ) αποτελούσε το 7,5% του κρατικού προϋπολογισμού (620,8 εκατ. ευρώ) το 2013 και παρέμεινε αναλλοίωτο ως ποσοστό από το 2010 (7,5%). Όμως, σε απόλυτους όρους, υπήρξε μία σημαντική μείωση, καθώς η συγκεκριμένη δαπάνη μειώθηκε κατά 41,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους αριθμούς του 2010. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ΔΔΥ, τόσο ως ποσοστό των δημόσιων δαπανών γενικά, όσο και ως απόλυτη τιμή, αυξήθηκε σημαντικά από το 2006 (6,3% ή 423 εκατ. ευρώ).
Δαπάνες για την Υγεία πριν και μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ
Υποθέτοντας την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας, οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία αναμένεται να αυξηθούν κατά την περίοδο 2016-2020, με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,0% (σύνθετο ετήσιο ποσοστό αύξησης (ΣΕΠΑ)). Η αύξηση των δαπανών Υγείας για την περίοδο 2011-2016 αναμένεται να είναι περίπου -2,4% (ΣΕΠΑ). Οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία, με το ισχύον σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας, πρέπει να αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά 3,2% (ΣΕΠΑ) για την περίοδο 2016 έως 2020. Οι συνολικές δαπάνες για την υγεία το 2013 ήταν 1.340,8 εκατ. ευρώ (ή 7,4% του ΑΕΠ της χώρας) και αναμένεται να μειωθεί στα 1.309 εκατ. ευρώ από το 2020 ή στο 6,4% του ΑΕΠ.
Εθνικό Σύστημα Υγείας: Χρηματοδότηση των Δημόσιων Εσόδων
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης Mercer, υποθέτοντας ένα ποσοστό εισφοράς της κυβέρνησης 7,1% (4,55% για την εφαρμογή του ΓεΣΥ και 2,55% ως εργοδότριας), η συνολική κατάσταση χρηματοδότησης θα ανέλθει στα 497 εκατ. ευρώ από το 2020. Περίπου το 68,6% (341 εκατ. ευρώ) της συνολικής χρηματοδότησης θα προέρχεται από τους εργαζομένους, το 13,7% (ή 68 εκατ.) από το Γενικό Σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το 8,7% (ή 43 εκατ. ευρώ) από κρατικούς εργοδότες, περίπου 3,2% (ή 16 εκατ. ευρώ) από τους αυτοαπασχολούμενους και το υπόλοιπο (περίπου 29 εκατ. ευρώ) από άλλες συνταξιοδοτικές εισφορές.
Επί του παρόντος, το σύστημα Υγείας στην Κύπρο είναι υπό αναδιάρθρωση. Όπως έχουν τα πράγματα, το σύστημα Υγείας αποτελείται από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα περίπου παρόμοιου μεγέθους, που λειτουργούν ανεξάρτητα. Ο δημόσιος τομέας χρηματοδοτείται από το κράτος και χορηγείται από το υπουργείο Υγείας, καθώς ο ιδιωτικός τομέας βασίζεται, ως επί το πλείστον, σε προσωπικές πληρωμές από τους ασθενείς και ιδιωτικές, ιατρικές, ασφαλιστικές εταιρείες.
Στο πλαίσιο των Συγκεκριμένων Προϋποθέσεων Οικονομικής Πολιτικής του Μνημονίου Κατανόησης που υπεγράφη με την Τρόικα, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για την έκδοση διαρθρωτικών αλλαγών, σε μία προσπάθεια για την ενίσχυση της βιωσιμότητας της χρηματοδοτικής δομής και της αποτελεσματικότητας του δημόσιου συστήματος Υγείας. Με βάση το επικαιροποιημένο μνημόνιο συμφωνίας (Σεπτέμβριος 2015), το Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ) θα είναι πλήρως σε θέση εφαρμογής το 2017. Με βάση την αναλογιστική μελέτη που ανατέθηκε από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και εκτελέστηκε από την Mercer, το προτεινόμενο ΓεΣΥ θα εφαρμοστεί πάνω στις αρχές της καθολικής κάλυψης, την καλή ποιότητα φροντίδας, την ισότητα, την αλληλεγγύη και τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα.
