Το ζήτημα των εγγυήσεων στην Κύπρο είναι πολυδιάστατο σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση και διάφορες, στρατηγικής σημασίας πτυχές οι οποίες σχετίζονται άμεσα με την κατοχύρωση των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Καλά ενημερωμένες πηγές από την τουρκική πρωτεύουσα και τον κύκλο του νέου τουρκικού Προεδρικού Μεγάρου καλούν τη Λευκωσία και την Αθήνα να λάβουν υπόψη τις «ευαισθησίες» της τουρκικής πλευράς έτσι ώστε να ανοίξει μια ώρα αρχύτερα ο δρόμος για την επίλυση του Κυπριακού. Αναλύοντας τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τη συζήτηση για το μέλλον του συστήματος των εγγυήσεων στην Κύπρο, οι πηγές της «Κ» στην Άγκυρα, διευκρινίζουν ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η Τουρκία δεν πρόκειται να αποδεχθεί το ελληνικό αίτημα περί ολοκληρωτικής κατάργησης των εγγυήσεων. «Μια σειρά παραγόντων στο εσωτερικό της χώρας και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής δεν επιτρέπουν στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να λάβει μία τέτοια πρωτοβουλία, την οποία άλλωστε δεν υποστηρίζει και ίδιος», τονίζουν οι ίδιες πηγές και προσθέτουν: «Στο εσωτερικό, η συνεργασία του Ηγέτη (Reis στα τουρκικά, αναφέρεται στον κ. Ερντογάν) με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης(ΜΗΡ) βασίζεται σε σημαντικές αρχές. Οι δύο πλευρές ενώνουν τις δυνάμεις τους για να οδηγήσουν τη χώρα σε ένα νέο πολίτευμα. Παράλληλα, συνεργάζονται για την αντιμετώπιση και εξουδετέρωση τωντρομοκρατών. Η κοινή γραμμή στα εθνικά ζητήματα αποτελεί τη ραχοκοκαλιά αυτής της συνεργασίας.
Αιγαίο-Θράκη
Την ίδια στιγμή, στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο που η Τουρκία καλείται να αναπτύξει τις ένοπλες δυνάμεις της στο εξωτερικό με στόχο να κατοχυρώσει τα δικαιώματά της σε διάφορες χώρες της περιοχής της. Υπό αυτές τιςσυνθήκες, δεν είναι δυνατόν να συζητάμε την ολοκληρωτική απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο». Παράλληλα,οι ίδιες πηγές αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία και στις «νέες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο».
Η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι στο Αιγαίο, η συγκυβέρνηση Σύριζα-Ανεξαρτήτων Ελλήνων δεν φαίνεται πρόθυμη να προωθήσει την οικοδόμηση ενός νέου Ελληνοτουρκικού Συμφώνου, το οποίοθα ανοίγει τον δρόμο για τη συνεργασία των δύο χωρών σε σημαντικά πεδία όπως λ.χ. την τακτοποίηση του ζητήματος των 12 μιλίων, τον καθορισμό των χωρικών υδάτων των δύο χωρών, την αντιμετώπιση των προβλημάτων των«Τούρκων» της δυτικής Θράκης, τη σύσφιξη των σχέσεων των χωρών στα πεδία της οικονομίας και του τουρισμού, κ.ο.κ. Παράλληλα το γεγονός ότι οι χώρες της περιοχής επιχειρούν να έρθουν σε συνεννόηση για τον καταμερισμό των κερδών από τα ενεργειακά κοιτάσματα, με ορισμένες εκ των ενλόγω συμφωνιών να έχουν ως στόχο τον αποκλεισμό της Άγκυρας από τη μεγάλη «μοιρασιά», προβληματίζει την Τουρκία. Υπό αυτές τις συνθήκες και προϋποθέσεις, η Άγκυρα προβάλλει την άποψη ότι η κατοχύρωση των συμφερόντων της στην ευρύτερη περιοχή εξαρτάται από την άσκηση του «hardpower» σε διάφορα πεδία, ενδεχομένως και κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Δικλίδα ασφαλείας
Στο πλαίσιο της προαναφερόμενης ανάγνωσης, η Άγκυρα επαναφέρει στο προσκήνιο τη στρατηγική αρχή της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου που ήθελε την Κύπρο να διαδραματίζει ρόλο-κλειδί στην ασφάλεια της Τουρκίας στη μεγάλη αντιπαράθεση του δυτικού κόσμουμε τον κομμουνισμό. Στη νέα περίοδο, μέσα από πολυδιάστατη ανάγνωση, η Τουρκία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ολόκληρη η Κύπρος –όχι ένα τμήμα της– διαδραματίζει ρόλο-κλειδί για την κατοχύρωση των τουρκικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή Αιγαίου-ανατολικής Μεσογείου.
Τι συζητά η Άγκυρα;
Με βάση το προαναφερόμενο σκεπτικό, η Άγκυρα θεωρεί ότι μετά τη λύση του Κυπριακού θα πρέπει να παραμείνουν τουρκικά στρατεύματα στο βόρειο τμήμα του νησιού και η Τουρκία θα πρέπει να διατηρήσει το επεμβατικό της δικαιώματα σε περίπτωση που τεθούν σε κίνδυνο οι νέες ισορροπίες στην Ομόσπονδη Κύπρο. Την ίδια στιγμή, η τουρκική πλευρά αποδίδει ιδιαίτερη σημασία και στην ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων στο νέο ομόσπονδο οικοδόμημα. Σε αυτό το πεδίο, η Άγκυρα προβάλλει την άποψη ότι όλες οι τελευταίες αναλύσεις και σφυγμομετρήσεις στο βόρειο κομμάτι του νησιού δείχνουν ότι η απόλυτη πλειοψηφία της τουρκοκυπριακής κοινότητας θεωρεί ότι μονάχα οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων στην ομόσπονδη Κύπρο. Με την Τουρκία να προβάλλει αυτά τα επιχειρήματα προκύπτει το ερώτημα, τι προτίθεται να συζητήσει η Άγκυρα με την Αθήνα και τον Νίκο Αναστασιάδη όσον αφορά το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων στη Διάσκεψη της 12ης Ιανουαρίου; Γνωρίζοντας ότι το ερώτημα τίθεται από ελληνικό μέσο ενημέρωσης, οι ίδιες πηγές στην Άγκυρα αποφεύγουν να αναφερθούν συγκεκριμένα στη στρατηγική που θα ακολουθήσει ο κ. Ερντογάν στη Γενεύη. Εστιάζουν παρόλα αυτά σε τέσσερα ζητήματα, που θεωρούν σημαντικά:
Πρώτον, ότι η Τουρκία κατανοεί το γεγονός πως η νέα συμφωνία στην Κύπρο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και τις ευαισθησίες της ελληνοκυπριακής πλευράς. Δεύτερον, η Τουρκία είναι έτοιμη να συζητήσει την άμεση και ταυτόχρονη μείωση των ξένων στρατευμάτων στο νησί. Τρίτον, η Τουρκία δεν αποκλείει την ανάδυση ενός νέου σύμφωνου ασφάλειας στο νησί, το οποίο στο πλαίσιο του νέου οικοδομήματος της ομόσπονδης Κύπρου θα αναθεωρεί εξίσου τη θέση του τουρκικού στρατού, το καθεστώς του ελληνικού στρατού, της Εθνικής Φρουράς και φυσικά των Βρετανικών Βάσεων και τα επεμβατικά δικαιώματα των εγγυητριών δυνάμεων.
