Του Ανδρέα Ανδρέου
Το ότι βρισκόμαστε σε πορεία πλήρους άνθησης του κατασκευαστικού τομέα είναι γεγονός. Οι εποχές που αναθαρρεύαμε με το που βλέπαμε έναν ελαιοχρωματιστή να μπαίνει και να μπογιαντίζει ένα κατάστημα στην ερημωμένη πόλη ή που βρίσκαμε αφορμή με το παραμικρό να καλέσουμε ένα μάστορα να μας φτιάξει κάτι στο σπίτι να βγάλει και αυτός το μεροκάματό του, είναι πλέον για τα καλά στο παρελθόν.
Πλέον αν σου χαλάσει το καζανάκι ή θέλεις να φτιάξεις κάποια μερεμέτια πρέπει να κλείσεις ραντεβού με τον υδραυλικό, τον κτίστη και τον κάθε μάστορα με δυο-τρεις βδομάδες προειδοποίηση. Και αν έρθει. Είναι εποχή τώρα να ασχολείται ο «μάστορας» με μερεμέτια και να αφήνει τη μεγάλη εικόνα; Τέτοια, φυσικά, ζήσαμε και στο παρελθόν. Όλοι κοίταζαν τη μεγάλη εικόνα που είχε γίνει μεγάλη ιδέα και κανείς δεν έβλεπε τα ξερά χόρτα που άρχιζαν να βγάζουν καπνό και ώσπου να πάρουμε μυρωδιά τον καπνό, η φωτιά φούντωσε και μας έκαψε. Μπορεί να ακούεται παράδοξο το να έχουμε ανεργία κοντά στο 9% και συνάμα να παρατηρείται έλλειψη εργατικού δυναμικού στις οικοδομές. Όμως δεν είναι. Και αυτό επειδή αφενός λίγοι θέλουν να μπουν στον τομέα –ζώντας σε μια κοινωνία που αγαπά τα πτυχία παρά το μυστρί– και αφετέρου ο τομέας ζητάει έμπειρο προσωπικό και δεν το βρίσκει. Η έλλειψη έμπειρου προσωπικού σε αυτό το στάδιο της ανάκαμψης του τομέα είναι ιδιαίτερα σοβαρή.
Δύναται να δημιουργήσει προβλήματα, τα οποία θα βρούμε μπροστά μας στην πορεία. Ας δούμε κάποια από αυτά τα προβλήματα. Πρώτο, είναι το θέμα της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση των κατασκευαστικών έργων. Η καθυστέρηση, ως γνωστό, επηρεάζει τη σωστή ροή στις χρηματοδοτήσεις και στις αποπληρωμές των έργων, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν πρόβλημα στους χρηματοδότες, πρόβλημα στους χρηματοδοτούμενους και –εννοείται– στις πραγματικές αποδόσεις των ίδιων των έργων ως επενδύσεις. Ακόμη και στην περίπτωση που ένα έργο είναι σχεδόν αυτοχρηματοδοτούμενο, πάλι ανάλογο πρόβλημα δημιουργείται. Σκεφτείτε μόνο πως οι πληρωμές από τους αγοραστές προς τους κατασκευαστές γίνονται ανάλογα και με την πρόοδο των εργασιών. Οι προβληματικές χρηματορροές μπορεί να γονατίσουν τον όποιον κατασκευαστή ανεξαρτήτως μεγέθους. Άλλωστε, το είδαμε με τον πιο πικρό τρόπο πρόσφατα. Δεύτερο, είναι το θέμα της κακοφημίας που αποκτά ο κατασκευαστής σε πρώτο στάδιο και η χώρα μας σε δεύτερο στάδιο. Ποιος θα εμπιστευθεί έναν κατασκευαστή που δεν μπορεί να ολοκληρώσει ένα έργο έγκαιρα; Ποιους θα πείσουμε να έρθουν να αγοράσουν από εμάς όταν τους παρουσιάζουμε χρονοδιαγράμματα που δεν μπορούν να τηρηθούν; Ζήσαμε με τον χειρότερο τρόπο τις επιπτώσεις της δυσφήμισης ότι καθυστερούμε να εκδώσουμε τίτλους ιδιοκτησίας.
Ακόμη το ζούμε επειδή η ρετσινιά μας έμεινε, άσχετα αν κάναμε τεράστια βήματα μπροστά. Σκεφτείτε τι πλήγμα θα είναι αν διαφανεί πως τα έργα προχωρούν με ρυθμούς χελώνας ή μένουν ημιτελή. Τρίτο είναι το θέμα πως επειδή ακριβώς έχουν εντοπισθεί τα πιο πάνω προβλήματα, οι κατασκευαστές άρχισαν να «ρίχνουν» μέσα στις οικοδομές όποιον βρουν. Αυτό είναι φοβερά επικίνδυνο για πολλούς και διάφορους λόγους. Ένας, είναι τα θέματα ασφάλειας και υγείας στα εργοτάξια. Άλλος, είναι η ποιότητα που βγάζουν τα έργα σε όλο το μήκος και εύρος της διαδρομής τους. Και η ποιότητα δεν προσμετρείται μόνο στο αισθητικό κομμάτι όπου μπορεί να υπάρξει αστοχία –ας πούμε– στην ορθομαρμάρωση ή στη σωστή αρμολόγηση των δαπέδων ή στο μη σωστό κλείσιμο κάποιων μεσόθυρων.
Πολύ πιο σημαντική είναι διατήρηση υψηλών επιπέδων ποιότητας σε ό,τι δεν φαίνεται, όπως ας πούμε, στις υδραυλικές και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, στη σωστή πρόσμιξη της κόλλας των πλακιδίων, στη σωστή τοποθέτηση των υγρομονώσεων και σε ένα δισεκατομμύριο άλλα πράγματα. Αν όλα αυτά δεν γίνονται βάσει προδιαγραφών και σωστής επίβλεψης τότε τα κτήριά μας – μικρά και μεγάλα, ψηλά ή όχι– θα πέφτουν πίσω μας. Και τότε θα βρει τέλεια εφαρμογή η κυπριακή ρήση: «σάστα τζιαι εγύρασιν». Ο τομέας των κατασκευών είναι σοβαρός και σοβαρά πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού είναι πραγματικό πρόβλημα.
Η παιδεία, η εκπαίδευση και η κοινωνία πρέπει να δώσουν σημασία και όχι να τον αντιμετωπίζει με σνομπισμό και περιφρόνηση. Ολόκληρες αξιοζήλευτες καριέρες μπορούν να κτιστούν αν δούμε το θέμα στις σωστές του διαστάσεις. Στο εξωτερικό, σε αναπτυγμένες κοινωνίες, ένας τεχνίτης μπορεί να ανέβει την επαγγελματική σκάλα και να φτάσει σε θέσεις συμβούλου προς εταιρείες του τομέα του σε όλο το φάσμα της βιομηχανίας ή ακόμα με σωστή εκπαίδευση και επιμόρφωση να γίνει εκτελεστικός διευθυντής σε ένα όμιλο εταιρειών και να θεωρείται μάλιστα και αυθεντία.
