ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Χωρίς πυροσβεστήρα

Κύριο Άρθρο

Κύριο Άρθρο

Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (FED) σε περίοδο λιγότερη των 12 μηνών πραγματοποίησε 10 διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων διαμορφώνοντάς τα, σε επίπεδα άνω του 5%, κάτι που είχε να συμβεί 15 χρόνια. Η μάχη κατά του πληθωρισμού δεν θα μπορούσε να διεξαχθεί χωρείς παράπλευρες απώλειες. Η προσπάθεια έπληξε την εμπιστοσύνη των καταθετών στις περιφερειακές τράπεζες, αυτές δηλαδή που συναλλάσσονται καθημερινά και στις οποίες ο μέσος Αμερικανός εμπιστεύεται τις καταθέσεις τους. Το πρόβλημα εκδηλώθηκε με μαζική φυγή καταθέσεων, γεγονός που ανάγκασε τις αρχές να παρέμβουν για να αποτρέψουν τα χειρότερα. Το προηγούμενο διάστημα κάποιες περιφερειακές τράπεζες αντιμετώπισαν προβλήματα στα χαρτοφυλάκια ομολόγων που επενδύουν την πλεονάζουσα τους ρευστότητα. Η απότομη άνοδος των επιτοκίων σε σύντομο χρονικό διάστημα προκάλεσε σημαντικές απώλειες στα εν λόγω χαρτοφυλάκια. Κάθε φορά που υπάρχει αυξημένη ζήτηση καταθέσεων, οι τράπεζες καλούνταν να ρευστοποιήσουν κάποιες επενδύσεις σε ομόλογα και άρα να πραγματοποιήσουν ζημιές. Αυτές οι ζημιές, αν κριθούν ως σημαντικές, δυνατόν να θέσουν την τράπεζα σε κίνδυνο χρεοκοπίας κάτι που όταν διαπιστωθεί οι καταθέτες προχωρούν σε περεταίρω αποσύρσεις δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Η κατάσταση λόγω της πυκνότητας των περιστατικών, όχι πάντα για τον ίδιο λόγο, προκάλεσε την προσοχή των εποπτών δημιουργώντας την ανάγκη για αποφασιστικές λύσεις.

Η απάντηση υπήρξε συντριπτική προκαλώντας την άμεση επιστροφή στην κανονικότητα. Για να διασκεδάσουν τις ανησυχίες των καταθετών, το όριο εγγύησης καταθέσεων έγινε απεριόριστο απαλείφοντας το πλαφόν των 250.000 δολαρίων που ίσχυε προηγουμένως. Αυτό φυσικά δεν αποτελεί νέα ρύθμιση, αλλά μια επί του εδάφους πραγματικότητα, αφού όταν χρειάστηκε η εγγύηση των καταθετών ήταν συνολική. Παράλληλα, η FED δήλωσε έτοιμη να αγοράσει κάθε είδους ομόλογο που κατέχουν οι τράπεζές στην ονομαστική του αξία. Έτσι, οι τράπεζες έπαψαν να διατρέχουν τον κίνδυνο πραγματοποίησης ζημιών όταν η αυξημένη δραστηριότητα των καταθετών τίς αναγκάζει να ανταλλάξουν τα ομόλογα με μετρητά.

Στην Ευρωζώνη η ΕΚΤ πραγματοποίησε εφτά συνολικά αυξήσεις των επιτοκίων συνολικού ύψους 3,75% στην προσπάθεια αντιμετώπισης του πληθωρισμού. Ζώντας για χρόνια σε καθεστώς μηδενικών επιτοκίων, η Ευρωζώνη πλήττεται από την υποχώρηση της κατανάλωσης και της επενδυτικής δραστηριότητας. Την ίδια στιγμή, τα αυξημένα επιτόκια επιτρέπουν στις τράπεζες να πραγματοποιούν σημαντικά βελτιωμένη κερδοφορία. Όμως, ο κίνδυνος μιας νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων βρίσκεται προ των πυλών, πράγμα που σημαίνει ότι οι διοικήσεις θα πρέπει να βρίσκονται σε αυξημένη επιφυλακή.

Η Ευρωζώνη, μέσα από την πρόσφατη αμερικανική εμπειρία θα πρέπει να λάβει κάποια μαθήματα. Σημαντική διαφοροποίηση από παλαιότερες καταστάσεις είναι το γεγονός ότι πλέον οι κρίσεις «συμβαίνουν» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφήνοντας ελάχιστο έως καθόλου χρόνο στους αρμόδιους να αντιδράσουν. Αυτό όμως που αποτελεί το κυριότερο μάθημα για την Ευρωζώνη είναι ότι άμεσα πρέπει να αποκτήσει το εργαλείο που επέτρεψε στους Αμερικανούς να αποσοβήσουν μια κρίση πολύ γρήγορα. Μια δεκαετία μετά την υλοποίηση της τραπεζικής ένωσης, το έργο παραμένει ημιτελές αφού απουσιάζει η πανευρωπαϊκή εγγύηση των ιδιωτικών καταθέσεων. Χωρίς αυτή τη δυνατότητα ο ευρωπαϊκός φορέας ασφάλισης καταθέσεων δεν μπορεί να αντιδράσει άμεσα και αποτελεσματικά εφόσον μια τράπεζα αντιμετωπίσει προβλήματα. Η αποτυχία ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης όλα αυτά τα χρόνια και –ακόμη χειρότερο– η έλλειψη κινητικότητας προς αυτήν την κατεύθυνση στερεί από την Ευρωζώνη το κυριότερο μάθημα που μας δίδαξε η πρόσφατη τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Κύριο Άρθρο

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Τελευταία Ενημέρωση

X