Την στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο άρθρο γνώμης στην Μεσοποταμία επικρατούσε μεγάλη ένταση. Στην Ράκκα, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, οι κουρδικές δυνάμεις ελέγχουν πλέον ολόκληρο το κέντρο της πόλης. Την ίδια στιγμή, οι ιρακινές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ομάδες σιιτών εισβάλλουν στο Κιρκούκ και θέτουν υπό τον έλεγχο τους ενεργειακές πηγές και στρατηγικής σημασίας περιοχές.
Σε επίπεδο «πρώτης ανάγνωσης» οι τελευταίες εξελίξεις δεν μοιάζουν να είναι περίπλοκες. Στο βόρειο κομμάτι της Συρίας, οι Κούρδοι, έχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους σημειώνουν νέες επιτυχίες και ισοπεδώνουν τα τελευταία προπύργια του Ισλαμικού Κράτους στην Ράκκα και στο Ντέϊρ Αλ Ζορ. Στο δε Ιράκ, αντιδρώντας στο πρόσφατο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία του Κουρδιστάν, η ιρακινή κυβέρνηση κινητοποιεί τις δυνάμεις με στόχο να θέσει υπό τον έλεγχο της την «ανταρσία» των Κούρδων.
Είμαι σίγουρος ότι πολλά ντόπια και ξένα μέσα ενημέρωσης κατά τις επόμενες ώρες θα επιχειρήσουν να προσεγγίσουν τις εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ υπό το πρίσμα της προαναφερόμενης μονοδιάστατης ανάγνωσης. Στα πλαίσια του συγκεκριμένου σύντομου άρθρου γνώμης θα επιχειρήσω να συζητήσω με τον αναγνώστη την άλλη όψη του νομίσματος που θέλει τις νέες συγκρούσεις στην περιοχή να ξεπερνούν τα στενά όρια των περιφερειακών συγκρούσεων και φέρουν παγκόσμιες διαστάσεις.
Λίγες ώρες πριν την έναρξη του πολέμου του Κιρκούκ, ο Αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η χώρα του προχωρά στην αναθεώρηση της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, μια κίνηση με την οποία διαφωνούν η Ε.Ε. και οι άλλες δυνάμεις. Η Τεχεράνη απάντησε στην εν λόγω κίνηση τη Ουάσιγκτον σε υψηλούς τόνους, με τον Πρόεδρο της χώρας να εμφανίζεται λίγα λεπτά μετά το τέλος της ομιλίας του Ντόναλτ Τραμπ, μπροστά στις κάμερες και να δηλώνει ότι οι ΗΠΑ, οι οποίες πριν από περίπου 70 χρόνια ανέτρεψαν την νόμιμη κυβέρνηση του Ιράν, σήμερα δεν έχουν κανένα δικαίωμα να επιβάλλουν την δική τους ατζέντα στο Ιράν και στην περιοχή.
Λίγο μετά από το προαναφερόμενο μήνυμα το Ιράν «απάντησε» στον κ. Τραμπ με δυο σημαντικές κινήσεις-αντίποινα. Πρώτον, το Ιράν έκλεισε τα χερσαία του σύνορα με το Κουρδιστάν. Δεύτερον, σιιτικές δυνάμεις που ελέγχονται απευθείας από την Τεχεράνη, ξεκίνησαν την μεγάλη επίθεση κατά του Κιρκούκ.
Οι νέες κινήσεις του Ιράν χάνουν το «στρατηγικό βάθος» τους εάν δεν τις εντάξουμε στο ευρύτερο πλαίσιο των νέων εξελίξεων στην περιοχή. Το τελευταίο διάστημα, ιρανικές δυνάμεις και η Χεζμπολλάχ του Λιβάνου καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να ελέγξουν περιοχές που αφήνουν πίσω τους ισλαμιστικές ομάδες στην Συρία. Στο στόχαστρο της Τεχεράνης και των συμμάχων τους βρίσκονται εκείνες οι περιοχές που γειτνιάζουν με τα εδάφη που κατέχει παρανόμως το Ισραήλ στην περιοχή Γκολάν. Το Τελ Αβίβ υποψιάζεται ότι η συγκεκριμένη κίνηση του Ιράν αποτελεί το προοίμιο του νέου πολέμου που θα ακολουθήσει κατά την επόμενη περίοδο. Για αυτό άλλωστε την τελευταία περίοδο, η πολεμική αεροπορία των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), κατά διαστήματα πλήττει θέσεις Ιρανών μαχητών και της Χεζμπόλλαχ στην καρδιά της Συρίας.
Η αναμέτρηση των ΗΠΑ και του Ισραήλ με το Ιράν και τους συμμάχους του δεν αφορά μονάχα το Ιράκ και την Συρία. Η όλη υπόθεση φέρει περιφερειακές και διεθνείς διαστάσεις. Έτσι άλλωστε εξηγείται η υποστήριξη που παρέχουν οι μυστικές δυνάμεις και ο στρατός της Σαουδικής Αραβίας στο Κουρδιστάν. Σε στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί τους παρέχουν υποστήριξη στους Κούρδους, τους οποίους θεωρούν ως ένα προπύργιο αντίστασης κατά του σιιτικού επεκτατισμού. Με παρόμοιο τρόπο, η Ρωσία διατηρεί στενή συνεργασία με το Ιράν, με απώτερο στόχο τον περιορισμό της ακτίνας δράσης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή.
Όπως τονίστηκε παραπάνω, οι εξελίξεις στην περιοχή μας έχουν ευρύτερες διαστάσεις. Από αυτή την άποψη, την επόμενη περίοδο ενδέχεται να δούμε μια σειρά νέων εξελίξεων στο ανατολικό κομμάτι της Ουκρανίας και στο νότιο κομμάτι της Υεμένης. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά συμβαίνουν την στιγμή που η Τουρκία, εκφράζοντας την μεγάλη απογοήτευσή της για την στάση που τηρεί η Δύση στις μεταξύ τους σχέσεις, αναζητεί εναλλακτικούς προορισμούς στο διπλωματικό πεδίο και προσεγγίζει την Ρωσία και το Ιράν. Επίσης, δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι οι εξελίξεις στην μακρινή Κορέα σχετίζονται άμεσα με τις εξελίξεις στην γειτονιά μας, καθώς οι διεθνείς αναλυτές θεωρούν ότι τα πυρηνικά της Λαϊκής Δημοκρατίας αποτελούν ένα είδος συγκοινωνούντων δοχείων με τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν.
Ενώ σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι οι εν λόγω εξελίξεις «αγγίζουν» τα ζωτικά συμφέροντα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Με λίγα λόγια οι εξελίξεις στην «γειτονιά» μας αποτελούν κομμάτι της νέας παγκόσμιων διαστάσεων ιμπεριαλιστικής αναμέτρησης. Αν δεχθούμε ότι το αντικείμενο μελέτης του αναλυτή του 20ου αιώνα ήταν οι εκφάνσεις του θερμού και του ψυχρού πολέμου, τότε ο αναλυτής του 21ου αιώνα καλείται να εστιάσει την προσοχή σε ένα νέου είδους πόλεμο, ο οποίος συνδυάζει τα χαρακτηριστικά του θερμού και του ψυχρού πολέμου. Εν ολίγοις, οι εξελίξεις στο Ιράκ και τη Συρία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα παρακλάδι μιας παγκόσμιας «χλιαρής» αναμέτρησης, η οποία χαρακτηρίζεται από μια ελεγχόμενη ένταση περιορισμένης έκτασης ή χρονικής διάρκειας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια δρομολογούνται πολεμικές αναμετρήσεις, τύπου proxy, αλλά και σφοδροί διπλωματικοί και οικονομικοί ανταγωνισμοί σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. ΗΠΑ και Ρωσία εξακολουθούν να είναι οι πόλοι αυτής της μεγάλης αναμέτρησης, ωστόσο, στην νέα περίοδο, οι συσχετισμοί, οι δυνάμεις και οι πρωταγωνιστές των αντίπαλων στρατοπέδων αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
