Του Πάμπου Παπαγεωργίου
Το Υπουργείο Οικονομικών από το 2014 και μετά διαθέτει ομόλογα στα οποία μπορούν να επενδύσουν φυσικά πρόσωπα. Η έκδοση αυτών των ομολόγων γίνεται κάθε μήνα και η διάρκειά τους είναι εξαετής. Τον τελευταίο μήνα είχαν πάρει τέτοια ομόλογα 101 άτομα με ποσό επένδυσης γύρω στα 7,3 εκατομμύρια ευρώ. Αν αναλογιστεί κανείς τους όρους του ομολόγου, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι δεν υπάρχει εκτεταμένη ζήτηση για αυτή τη μορφής επένδυση. Συγκεκριμένα η απόδοση του ομολόγου ξεκινά από 1,75% και φτάνει μέχρι 2,5%. Αυτές οι αποδόσεις συγκρίνονται πολύ ευνοϊκά με τις αποδόσεις των καταθέσεων σε εμπορικές τράπεζες. Μάλιστα, ήταν αρκετά πιο υψηλές στις εκδόσεις που έγιναν ως πριν από λίγους μήνες, από το 2019 έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω. Έχει, επίσης, αυξηθεί η περίοδος προειδοποίησης που πρέπει να δώσει κάποιος για να πάρει πρόωρα τα χρήματά του χωρίς να του επιβληθεί κάποιο πρόστιμο από τον ένα μήνα στους τρεις μήνες.
Ακόμα, όμως, και με τους όρους της αναθεώρησης αυτής, η τοποθέτηση χρημάτων στα ομόλογα για φυσικά πρόσωπα εξακολουθεί να συγκρίνεται πολύ ευνοϊκά με τις αποδόσεις των γραμματίων στις εμπορικές τράπεζες. Γενικά τα επιτόκια του ευρώ είναι πολύ χαμηλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν φαίνεται διατεθειμένη, τουλάχιστον στο σύντομο μέλλον, να εγκαταλείπει τη χαλαρή νομισματική πολιτική. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι παρουσιάζεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Θα μπορούσε κάποιος να διερωτηθεί κατά πόσο υπάρχουν κίνδυνοι στην τοποθέτηση χρημάτων μέσω αυτών των κρατικών ομολόγων. Η μόνη γνωστή και πρόσφατη περίπτωση κατά την οποία πολίτες έχασαν χρήματα από κρατικά ομόλογα σε αναπτυγμένη οικονομία είναι η περίπτωση της Ελλάδας πριν από επτά χρόνια, όταν έγινε το γνωστό κούρεμα. Θεωρητικά μπορεί κάποιος να χάσει λεφτά από κρατικά ομόλογα, αλλά αυτό είναι σπάνιο και μάλλον απίθανο, καθώς προϋποθέτει τη χρεοκοπία του κράτους. Εξάλλου, είναι πιο πιθανόν να χάσει κάποιος χρήματα από ομόλογα τραπεζών ή εταιρειών από το να τα χάσει από κρατικούς τίτλους.
Τέλος, μπορεί κάποιος να διερωτηθεί κατά πόσο συμφέρει στο κράτος να εκδίδει τέτοια ομόλογα. Το κόστος που πληρώνει το κράτος μέχρι πρόσφατα συγκρινόταν ευνοϊκά με το κόστος άντλησης χρημάτων από τις διεθνείς αγορές. Στην τελευταία, όμως, έξοδο της Κύπρου στις αγορές η απόδοση του χρεογράφου που εκδόθηκε ήταν 2,4% δηλαδή κοντά στο μάξιμουμ που πληρώνει το ομόλογο για τους ιδιώτες. Βέβαια, η σύγκριση αυτή είναι μάλλον άτοπη, διότι το ποσό που αντλείται από το ομόλογο για τους ιδιώτες είναι ένα πολύ μικρό κλάσμα της έκδοσης που απευθύνεται στις διεθνείς αγορές. Το πιο πιθανόν είναι ότι το Υπουργείο διατηρεί αυτόν τον θεσμό, διότι αυτός είναι χρήσιμος για κάποιους πολίτες που αναζητούν τρόπους διασποράς των καταθέσεών τους. Και πρόκειται πράγματι για μια επιλογή η οποία παρουσιάζει αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
