Για πρώτη φορά η χώρα μας διαμόρφωσε μια ολιστική στρατηγική για την πρόληψη και καταπολέμηση του διαχρονικού φαινομένου της διαφθοράς για το οποίο ευθύνη φέρουμε όλοι, καταδεικνύοντας την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης να πατάξει το φαινόμενο σε όλα τα επίπεδα. Ως αποτέλεσμα, υποθέσεις για αδικήματα διαπλοκής και διαφθοράς οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη ανεξάρτητα αν αφορούσαν ή όχι επώνυμα πρόσωπα, πολιτικούς ή άλλους αξιωματούχους.
Η Κυβέρνηση, στοχεύοντας στην ενίσχυση της πολιτικής για μηδενική ανοχή, έλαβε μέτρα και εισήγαγε νομοθεσίες που αποσκοπούν στη πρόληψη και την πάταξη της διαφθοράς και την προαγωγή της διαφάνειας. Έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής κατά της Διαφθοράς, η οποία απευθύνεται τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνοντας τους μηχανισμούς προστασίας κατά των πράξεων διαφθοράς και ενδυναμώνοντας τις ηθικές αρχές και αξίες. Προχωράμε με σταθερά βήματα με στόχο την πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία, θέτοντας προτεραιότητες και καθορίζοντας τον συντονισμό δράσεων για πάταξη του φαινομένου.
Ειδικότερα, η Κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια κατέθεσε και προωθεί 25 νομοσχέδια, από τα οποία 8 είναι θεσμικά, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας και τη δημιουργία του αναγκαίου νομοθετικού πλαισίου για πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς.
Συγκεκριμένα, ψηφίστηκε πακέτο νομοσχεδίων για πάταξη των κρουσμάτων διαφθοράς στην Αστυνομία, και με βάση αυτό δημιουργείται Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου στο Σώμα. Ταυτόχρονα, προωθήθηκαν στη Βουλή για ψήφιση, νομοσχέδιο για τη λήψη μέτρων προστασίας των προσώπων που καταγγέλλουν πράξεις διαφθοράς, και νομοσχέδιο για τη σύσταση και λειτουργία Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Εν συνεχεία, προωθείται η δημιουργία ανεξάρτητης ιστοσελίδας που θα διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα των επώνυμων ή ανώνυμων καταγγελιών και νομοθετικά μέτρα, όπως είναι η άρση υπό όρους του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας και η ρύθμιση του lobbying, προς διευκόλυνση διερεύνησης των υποθέσεων διαφθοράς.
Με στόχο τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή, ενισχύθηκε η αποτελεσματικότητα του ελέγχου του πόθεν έσχες των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων με την ανάθεση του ελέγχου σε εγκεκριμένους ελεγκτές και τη δημοσιοποίηση των δηλώσεων περιουσίας τους.
Στα πλαίσια της λογοδοσίας και διαφάνειας ψηφίστηκε ο Νόμος με τον οποίο ρυθμίζεται για πρώτη φορά το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη στα δημόσια έγγραφα.
Περαιτέρω, με τη ψήφιση της νομοθεσίας που αφορά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων παρέχεται πλέον η δυνατότητα καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς, αλλά και της μη ανταγωνιστικής συμπεριφοράς, καθώς και η δυνατότητα αποκλεισμού οικονομικών φορέων λόγω παράνομων ή αντιεπαγγελματικών συμπεριφορών.
Λήφθηκαν αποφάσεις που αφορούν στη χρηστή διοίκηση και καταπολέμηση διαφθοράς, όπως ο διορισμός ειδικής ομάδας διερεύνησης του οικονομικού εγκλήματος. Περαιτέρω, ενισχύθηκαν με Νόμο οι διαδικασίες και οι εξουσίες του κράτους για δέσμευση και δήμευση περιουσιών που προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες.
Στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού των θεσμών και του κράτους, παρέχεται πλέον η δυνατότητα, πέραν του Υπουργικού Συμβουλίου, και στον Γενικό Εισαγγελέα, να διορίζει ποινικούς ανακριτές. Από το 2013 είχαμε 26 περιπτώσεις διορισμού ποινικού ανακριτή / ανακριτών, μεταξύ άλλων, για υποθέσεις κατάχρησης εξουσίας, διαφθοράς, καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεκασμού. Επιπρόσθετα, ενισχύθηκε ο ρόλος των ερευνητικών επιτροπών με την υποχρεωτική παραπομπή στον Γενικό Εισαγγελέα του πορίσματος, όπου καταγράφονται οι ευθύνες σε πολιτειακούς ή πολιτικούς αξιωματούχους.
Ενισχύσαμε το νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά την προστασία γύρω από το ξέπλυμα χρήματος, καθιστώντας το ισχυρότερο από ό,τι σε άλλες χώρες και ετοιμάσαμε το νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή για την καταπολέμηση της χειραγώγησης αθλητικών γεγονότων, με το οποίο τίθενται οι βάσεις για προστασία του αθλητισμού από φαινόμενα διαφθοράς.
Η χώρα μας είναι πλήρως εναρμονισμένη και συμμορφωμένη με όλα τα μέτρα που προνοούνται στις Διεθνείς Συμβάσεις και το κοινοτικό κεκτημένο. Ενδεικτικό είναι ότι στη 17η γενική έκθεση δραστηριοτήτων της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO - Μάρτιος 2017), καταγράφεται η πρόοδος της χώρας. Σύμφωνα με αυτή, η Κύπρος έχει τώρα εφαρμόσει πολλές από τις συστάσεις της GRECO και η υλοποίηση τους αγγίζει την πλήρη συμμόρφωση.
*Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως
