Kathimerini.com.cy
*Της Έλενας Αποστόλου
Δύο δισεκ.ενεργούς χρήστες, πάνω από το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού των 7,5 δισεκατομμυρίων έφτασε το facebook σύμφωνα με τον ιδρυτή του το περασμένο καλοκαίρι. Πόσοι από αυτούς έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους για το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης το οποίο βρίσκεται στον κυκλώνα σκανδάλου κατάχρησης δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών του;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
8 Ιούνιου 2013: Ο Πρόεδρος και ιδρυτής του facebook Μαρκ Ζουγκερμπεργκ, διαψεύδει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο δημοσιεύματα της Guardian και της Washington Post, που κατηγόρησαν το πιο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης ότι παρείχε κρυφά προσωπικά δεδομένα και στοιχεία επικοινωνίας των χρηστών του, στις μυστικές υπηρεσίες της Αμερικανικής και Βρετανικής κυβέρνησης.
Πέντε χρόνια αργότερα, ο 33χρονος δισεκατομμυριούχος, διαψεύδεται, αυτή τη φορά με δημοσιεύματα της Guardian και της New York Times που τον βάζουν στο επίκεντρο ενός σκανδάλου μετά τις καταγγελίες ότι περιήλθαν παράνομα στην κατοχή της Cambridge Analytica, μιας εταιρείας με έδρα τη Βρετανία, τα προσωπικά δεδομένα πάνω από 50 εκατομμυρίων χρηστών του facebook.
Στην ομολογία του, ο διευθυντής του αμερικανικού κολοσσού, Μαρκ Ζουγκεμπεργκ, μέσο του Facebook, παραδέχθηκε ότι έχουν γίνει λάθη και δεσμεύτηκε για μια σειρά από μέτρα κι αλλαγές που θ’ ακολουθήσουν, διευκρινίζοντας ότι τις «πιο σημαντικές κινήσεις για την αποτροπή κάτι ανάλογου σήμερα, τις έχουμε πάρει εδώ και χρόνια».
Σε μια προσπάθεια να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, ανακοίνωσε τον αποκλεισμό από το Facebook των developers που είναι υπεύθυνοι για τηκατάχρηση προσωπικών δεδομένων των χρηστών…
«Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε, τότε δεν μας αξίζει να σας υπηρετούμε», πρόσθεσε ο Mark Zuckerberg.
Μεγάλος πονοκέφαλος για τον 33χρονο δισεκατομμυριούχο, που δέχεται πανταχόθεν πυρά. Βλέπει τη μετοχή του να πέφτει στο χρηματιστήριο και τις φωνές να πληθαίνουν και προσπαθεί να περιορίσει, με τις διαβεβαιώσεις του, το #DeleteFacebook, την εκστρατεία που ξεκίνησε στο διαδίκτυο εν μέσω του σκανδάλου που ζητεί από τους χρήστες να εγκαταλείψουν τον δημοφιλή ιστότοπο.
Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;
Τα προσωπικά δεδομένα συλλέχθηκαν το 2014 μέσω μιας εφαρμογής που ονομάζεται «thisisyourdigitallife», που δημιουργήθηκε από τον ψυχολόγο ερευνητή Αλεξάντρερ Κόγκαν. Μέσω της εταιρείας Global Science Research (GSR) και σε συνεργασία με την Cambridge Analytica, εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες καλούνταν να απαντήσουν σε ένα τεστ προσωπικότητας, στο πλαίσιο του οποίου συμφώνησαν να συλλεγούν τα δεδομένα τους για ακαδημαϊκή χρήση.
Στην πραγματικότητα, η εφαρμογή συγκέντρωνε επίσης τις πληροφορίες των φίλων οποιουδήποτε απαντούσε στο τεστ, δημιουργώντας μια τεράστια δεξαμενή προσωπικών δεδομένων.
Ακολούθως, ο Κόγκαν πούλησε τα δεδομένα στην Cambridge Analytica. Πώληση για την οποία το Facebook ισχυρίζεται πως υπήρξε παραβίαση των όρων χρήσης, καθώς υποτίθεται πως δεν επέτρεπε στην εφαρμογή να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία για εμπορικούς σκοπούς.
Η εταιρεία ανάλυσης δεδομένων χρησιμοποίησε τα ψυχογραφικά “εργαλεία” που έφτιαξε βασιζόμενη στα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του Facebook για να πουλήσει στοχευμένη πολιτική διαφήμιση που δημοσιευόταν πάλι στο Facebook, υπέρ του Brexit και του Ted Cruz για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ το 2016 και του Donald Trump στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016. Σημειώνεται πως αντίστοιχη χρήση δεδομένων φέρεται να είχε κάνει το 2012 και ο Μπαράκ Ομπάμα στις προηγούμενες εκλογές.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το ξέσπασμα του σκανδάλου κινητοποίησε ελεγκτικές αρχές σε όλο τον κόσμο, με πρώτη και καλύτερη τη Βρετανία, που κάλεσε τον ισχυρό άνδρα του Facebook, να δώσει εξηγήσεις ενώπιον επιτροπής του βρετανικού κοινοβουλίου. Δέχεται επίσης πιέσεις για να δώσει εξηγήσεις και στις ΗΠΑ, καθώς θα κληθεί να καταθέσει και στην αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας, ενώ επί ποδός βρίσκονται και οι ευρωπαϊκές αρχές.
