Kathimerini.com.cy
Της Έλενας Αποστόλου
2015 Έξι παγκόσμιες δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα, Βρετανία και Γερμανία) και το Ιράν κατέληξαν σε μια συμφωνία-ορόσημο που σκοπό είχε να περιοριστεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Θα έπρεπε δηλαδή να μειώσει τα αποθέματα εμπλουτισμού ουρανίου κατά 98% για 15 χρόνια και στο ίδιο διάστημα να περιοριστεί ο εμπλουτισμός στο 3,67%. Ως αντάλλαγμα θα επερχόταν η άρση των διεθνών οικονομικών κυρώσεων που έχουν οδηγήσει τη χώρα σε απομόνωση σχεδόν επί μια δεκαετία.Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη συμφωνία υπέγραψε ο τότε αμερικανός Πρόεδρος ΜπαράκΟμπάμα, ο οποίος σημείωσε τη σημαντικότητα της προειδοποιώντας μάλιστα τους εσωτερικούς του αντιπάλους ότι:
«Θα θέσω βέτο σε οποιαδήποτε νομοθεσία που εμποδίζει την επιτυχή εφαρμογή αυτής της συμφωνίας».
Για την Τεχεράνη, η συμφωνία αποτέλεσε και εξακολουθεί να θεωρείται ως «μια ιστορική στιγμή» και μια «win-win» λύση. Για «νέους ορίζοντες» είχε κάνει λόγο ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί στο Twitter και ότι τώρα που «αυτή η κρίση, η οποία δεν χρειαζόταν επιλύθηκε, οι μεγάλες δυνάμεις μπορούν να επικεντρωθούν στις κοινές προκλήσεις», εννοώντας τον αγώνα κατά της οργάνωσης του Ισλαμικού Κράτους.
Η συμφωνία είχε επιτευχθεί έπειτα από δύο χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων, όχι ωστόσο χωρίς προσκόμματα και αντιδράσεις. Που στη συνέχεια αποδείχθηκαν καταλυτικές.
Το Ισραήλ εν προκειμένω αντέδρασε απολύτως αρνητικά. Για «ιστορικό λάθος για όλο τον κόσμο» είχε κάνει λόγο τότε ο πρωθυπουργός ΜπενιαμίνΝετανιάχου, δείχνοντας ευθύς εξαρχής τις προθέσεις του και από τις οποίες δεν παρέκλινε έκτοτε, με αποκορύφωμα το πρόσφατο διάγγελμα που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Το Ιράν είπε ψέματα».
2018. Η απόφαση του Ντόναλτ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προκαλεί διεθνή αναταραχή με γεωστρατηγικές, πολιτικές και οικονομικές επιπτώσειςκαι θέτει σε κίνδυνο την εύθραυστη εκεχειρία στη Μέση Ανατολή. Στην απόφασή του ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν στην Τεχεράνη «το ύψιστο επίπεδο οικονομικών κυρώσεων» κυρώσεις που έχουν… αντίκτυπο και στους Ευρωπαίους.
Αυτό είναι, πέραν του μέλλοντος της ίδιας της συμφωνίας και του τι θα πράξει και το Ιράν εφεξής,βασικό σημείο τριβής ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στην ΕΕ. Και αυτό γιατί η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία θα επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα σε ευρωπαϊκές εταιρείεςπου έχουν υπογράψει συμφωνίες δισεκατομμυρίων ευρώ με την Τεχεράνη.
Είναι πρόδηλο πως τα όσα έχουν λάβει χώρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εμπεριέχουν διαφορετικές οπτικές, συμφέροντα και κατευθύνσεις. Πλέον οι ηγέτες της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας, δηλώνουν αποφασισμένοι να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για τη διάσωση της συμφωνίας, παρότι αυτό τους θέτει σε τροχιά σύγκρουσης με έναν αδιάλλακτο αμερικανό πρόεδρο που αντιμετωπίζει το Ιράν ως τον κύριο χρηματοδότη της παγκόσμιας τρομοκρατίας.
