ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Οι «σκιές» της καθαρής ελληνικής εξόδου

Η επιστροφή στην κανονικότητα που ευαγγελίζεται η ελληνική κυβέρνηση, δείχνει σαν να συμβαίνουν κάπου αλλού.

Kathimerini.gr

ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Στις παραλίες, αλλά και στην άδεια Αθήνα του Αυγούστου, οι συζητήσεις στις παρέες για την επικείμενη, την Τρίτη, έξοδο της χώρας από το μνημόνιο προκαλούν συγκαταβατικά ή και πικρόχολα σχόλια. Κανείς δεν πιστεύει ότι η καθημερινότητά του θα αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο, ούτε ότι η χώρα έχει εξασφαλίσει ένα ανάλογο μέλλον με αυτό των άλλων πρώην μνημονιακών χωρών της Ευρωζώνης.

Η επιστροφή στην κανονικότητα και η καθαρή έξοδος, που ευαγγελίζεται η ελληνική κυβέρνηση, δείχνουν σαν να συμβαίνουν κάπου αλλού. Το σκηνικό εξόδου από το μνημόνιο που περιγράφουν οι οικονομικοί αναλυτές δεν είναι πολύ διαφορετικό. Τα χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:

1. Ο «διάλογος» με τις αγορές ξεκινά με προβληματικούς όρους. «Πώς είναι δυνατόν να πανηγυρίσεις την έξοδο με τις αγορές κλειστές;», σχολιάζει μια τραπεζική πηγή, αναφερόμενη στο υψηλό κόστος δανεισμού, που ακύρωσε τα κυβερνητικά σχέδια για δύο ακόμη εκδόσεις ομολόγων πριν από το τέλος του μνημονίου. Παρά τις αποφάσεις για διευθέτηση του χρέους, η ιταλική και η τουρκική κρίση επιβεβαίωσαν τους τελευταίους μήνες ότι η Ελλάδα είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε αναταράξεις.

2. Η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχιστεί. Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί, με νόμο, να μειώσει τις συντάξεις από 1/1/2019 και το αφορολόγητο από 1/1/2020, να εμφανίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ώς το 2022 και στη συνέχεια 2,2% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακαλέσει τη μείωση των συντάξεων, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι κάτι τέτοιο δεν θα εκληφθεί αρνητικά από τις αγορές.

3. Η επιτήρηση από τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ, θα εξακολουθήσει να υφίσταται και ενδεχόμενη δημοσιονομική εκτροπή θα συνεπάγεται αναίρεση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, πέραν του αρνητικού σήματος που θα αποστέλλεται στις αγορές.

4. Το «ελατήριο» δεν λειτούργησε και παρότι η οικονομία βγαίνει επιτέλους από τη μακρύτερης διάρκειας και έντασης ύφεση που έχει καταγραφεί (βλ. γράφημα σελ. 7), ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος από τις προσδοκίες, της τάξεως του 2% φέτος, ενώ η περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή δεν επιτρέπει αισιοδοξία για το μέλλον. Η Ελλάδα έχασε τα χρόνια της ευρωπαϊκής ανάκαμψης, δεν επωφελήθηκε από τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και τώρα ειναι αντιμέτωπη με ένα διεθνές περιβάλλον αστάθειας και επικείμενης ανόδου των επιτοκίων.

5. Οι τράπεζες εξακολουθούν να ταλανίζονται από το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που φτάνουν το 42%, όταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνονται μεταξύ 1% και 5%. Ετσι, δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη.

6. Οι διαρθρωτικές αλλαγές εξακολουθούν να είναι ημιτελείς. Η αναδιάρθρωση του Δημοσίου παραμένει ζητούμενο, η φοροδιαφυγή συνεχίζει να κινείται σε επίπεδα ρεκόρ, παρά το θετικό βήμα της ανεξαρτητοποίησης της ΑΑΔΕ, για να αναφέρουμε μερικές.

Aναγνωρίζουν, βεβαίως, όσοι μελετούν τα οικονομικά μεγέθη, ότι κατά την 8ετία που προηγήθηκε σημειώθηκε μια εντυπωσιακή βελτίωση στο δημοσιονομικό σκέλος, με το έλλειμμα του 15,4% του ΑΕΠ το 2009 να μετατρέπεται σε πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ το 2017 (και πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ την ίδια χρονιά). Σημειώνουν, επίσης, τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών από το 15% του ΑΕΠ το 2008 στο 0,8% του ΑΕΠ το 2017. Προσθέτουν, όμως, ότι η αποκατάσταση αυτή της δημοσιονομικής ισορροπίας έγινε με σημαντικό κόστος σε επίπεδο εισοδήματος (το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 25%) και ανεργίας και βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην υπερφορολόγηση, φέρνοντας σε απόγνωση νοικοκυριά και υπονομεύοντας την ανάπτυξη της χώρας.

Καθώς η ανάπτυξη είναι τώρα το βασικό ζητούμενο, όπως διαμηνύουν και οι οίκοι αξιολόγησης, οι οικονομολόγοι εισηγούνται μειώσεις φορολογίας. Ισως, όμως, ακόμη σημαντικότερη, ιδίως για τις πολυπόθητες άμεσες ξένες επενδύσεις, όπως λένε, είναι η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης. Οι αναμνήσεις, όμως, των πρακτικών που ακολουθήθηκαν στο Ελληνικό ή στις Σκουριές είναι ακόμη νωπές. Ακόμη χειρότερα, οι επικείμενες εκλογές απειλούν με ολική επαναφορά στις κακές συνήθειες του παρελθόντος.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Kathimerini.gr

Ελλάδα: Τελευταία Ενημέρωση

X