Kathimerini.gr
Ανάμεσα στο βόρειο σύνορο της Βαλκανικής Χερσονήσου και στις υπώρειες των Άλπεων κρύβεται μια «Αυστρία τσέπης», φιλική ωστόσο για το πορτοφόλι εκείνου που δεν ξοδεύει μισή περιουσία σε σαλέ και χιονοδρομικά κέντρα. Η Σλοβενία είναι μια Ελβετία με ζωντανή καρδιά, η ομορφότερη χώρα της Ευρώπης για πολλούς, μια καταπράσινη πριγκίπισσα που απλώνει τα πόδια και δροσίζεται από το γαλάζιο της Αδριατικής.
Οι ντόπιοι, ένας ξύπνιος και προοδευτικός λαός που πήρε τα καλύτερα από τους πρώην Γιουγκοσλάβους και τα καλύτερα από τους ψυχρούς Κεντροευρωπαίους, θα σας υπενθυμίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι η «αγάπη» είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους και κρύβεται μέσα στο όνομα της πατρίδας τους: «S-LOVE-NIA»!
Στο κέντρο της χώρας, σαν πολύχρωμη πινέζα που προσπαθεί να τη στερεώσει καλύτερα στον χάρτη, η Λιουμπλιάνα είναι μια νεανική φοιτητούπολη με ζωηρό σφυγμό, μια Πράγα δίχως τους μεθυσμένους Άγγλους και τα υπερβολικά πάρτι μελλονύμφων. Το πρόσφατο Ευρωμπάσκετ έφερε τη μικρούλα Σλοβενία στο προσκήνιο και την έκανε να νιώσει πιο μεγάλη – όπως είχε γίνει με την αφεντιά μας το 1987. Έπειτα από μια γρήγορη βόλτα στην αγαπημένη μας «Λιου», αποδελτιώνουμε το ημερολόγιο του Σαββατοκύριακου.
1η ΗΜΕΡΑ (ΣΑΒΒΑΤΟ)
10 π.μ.: Το δρομολόγιο από την Αθήνα ήταν κάπως κουραστικό λόγω διπλής πτήσης και πρωινού ξυπνήματος, αλλά το αεροπλάνο προσγειώθηκε νωρίς, οπότε κερδίσαμε θριαμβευτικά τη μέρα. Ένας δυνατός καφές, όμως, δίπλα στο ηλιόλουστο ποτάμι, κάτω από τις φυλλωσιές, είναι απαραίτητος. «Macek» (Krojaska ulica 5) σημαίνει «γάτα», αλλά αυτό το ξέραμε ήδη, από το σήμα κατατεθέν του μαγαζιού. Αργότερα θα γίνεται εδώ το σώσε, αλλά νωρίς το πρωί είναι η κατάλληλη ώρα για να γεμίσουν οι μπαταρίες. Χαζεύουμε και τοπικές εφημερίδες, παρότι δεν καταλαβαίνουμε τι γράφουν.
12 μ.μ.: Η «αυτόνομη λαϊκή δημοκρατία της Μετέλκοβα» (metelkovamesto.org) είναι ο εναλλακτικός, χίπικος πυρήνας της πόλης, ένα κοινόβιο που ιδρύθηκε στην παρατημένη έκταση ενός παλιού γιουγκοσλαβικού στρατώνα. Είναι γεμάτη με μαγαζιά, εργαστήρια, πρωτότυπα καφέ και εστιατόρια, μουσικές και πραγματική ζωή. Ο ξενώνας Celica (hostelcelica.com) με τα ξακουστά πάρτι στεγάζεται στο κτίσμα που ήταν φυλακές για περισσότερα από εκατό χρόνια. Την επόμενη φορά θα νοικιάσουμε ένα κελί και θα περιμένουμε να μας σερβίρει πρωινό ο δεσμοφύλακας.
2 μ.μ.: Για μεσημεριανό θα τσιμπήσουμε ελαφρά, γι’ αυτό προτιμήσαμε τις υπόγειες καμάρες του «Sarajevo ’84» (Nazorjeva ulica 12, +386 1-4257106, sarajevo84.si), με τις σοσιαλιστικής αισθητικής αφίσες και τα παλιομοδίτικα βίντεο από την ξεχασμένη Χειμερινή Ολυμπιάδα του Σεράγεβο. Τα βοσνιακά σουτζουκάκια με κοκκινοπίπερο και οι πρώτες μπίρες της ημέρας μάς βγάζουν όλη την κούραση της ημέρας.
3 μ.μ.: Ποιο μουσείο να διαλέξουμε για το δίωρο που ακολουθεί: Ιστορικό, Μοντέρνας Τέχνης, Εθνική Πινακοθήκη ή το Μουσείο της Πόλης; Ο κλήρος πέφτει στο τελευταίο (Μestni Muzej, mgml.si), φτιαγμένο από μια ομάδα ιστορικών που ξέρουν ότι η αποστειρωμένη παρουσίαση είναι δώρο άδωρο. Η ανάσα της ολοζώντανης «Lju» απεικονίζεται μπροστά στα μάτια μας.
5 μ.μ.: Το ονομαστό Πάρκο Τίβολι είναι ο ζωντανός πνεύμονας της πόλης. Έχει λίμνες, δάσος, ζωολογικό κήπο και απέραντο πράσινο. Νοικιάζουμε ποδήλατα και ξεχυνόμαστε. Ανεβαίνουμε στον λόφο Ρόζνικ και ρίχνουμε μια ματιά στην έπαυλη του 17oυ αιώνα που βρίσκεται εκεί. Φοβόμαστε μην πάθουμε τίποτε από την υπερβολική δόση οξυγόνου.
8 μ.μ.: Η απολαυστική βόλτα στις όχθες του ποταμού Λιουμπλιάνιτσα, έπειτα από ένα γρήγορο απογευματινό καφεδάκι στο ρέγκε καφέ «Raggamuffin» (Krojaska 4), μας φέρνει στο «Gostilna Sokol» (Ciril-Metodov trg 18, +386 1-4396855), ένα πολύβουο εστιατόριο με ξύλινα τραπέζια, πιάτα κυνηγού και μυρωδιά παλιού καιρού. Η μανιταρόσουπα καταφτάνει μέσα σε σκεύος από ψωμί που τρώγεται ολόκληρο. Έπειτα παραγγέλνουμε φιλέτο από άλογο. «Επιβήτορας» γράφει ο κατάλογος.
11 μ.μ.: Το μπαρ λέγεται «Σκελετός» (Pr’ Skelet, Kongresni trg 3, prskelet.com) και βρίσκεται σε ένα αρχαίο υπόγειο. Ενώ κατεβαίνουμε τη στενή μεσαιωνική σκάλα, μας θωπεύουν φαντάσματα, νεκροκεφαλές και ζόμπι. Παρά το «σκοτεινό» σκηνικό, η ατμόσφαιρα είναι ολοζώντανη. Παραγγέλνουμε μπίρες, από τον σερβιτόρο που είναι ντυμένος βαμπίρ. Αν ήταν χειμώνας, θα πίναμε ζεστό κρασί.
1 π.μ.: Ένα μπουρεκάκι από τα «βρόμικα» για να πάνε κάτω τα ποτά; Και γιατί όχι, παρακαλώ; Η καντίνα που πουλάει τα burek είναι στο κέντρο της κουκλίστικης πλατείας Presernov, μπροστά στην κόκκινη φραγκισκανική μπαρόκ εκκλησία. Θα κάνουμε λοιπόν και τουρισμό – πέρα από το τερπνόν.
2η ΗΜΕΡΑ (ΚΥΡΙΑΚΗ)
9 π.μ.: Είπαμε να ξυπνήσουμε νωρίς και να πάμε με το τρένο στα σπήλαια της Ποστόινα (postojnska-jama.eu), μία ώρα τσαφ-τσουφ και 20 λεπτά περπάτημα. Νυστάζουμε λίγο, αλλά μια ζουμερή kremsnita (κέικ με κρέμα) από το ζαχαροπλαστείο μάς δίνει ενέργεια. Θα περάσουμε και από την Πλατεία Δημαρχείου, που είναι το σημείο αναφοράς της μεσαιωνικής Λιουμπλιάνα. Πάμε όμως, γιατί τα τρένα εδώ φεύγουν στην ώρα τους.
11 π.μ.: Τα σπήλαια είναι κάτι το ασύλληπτο. Μπαίνουμε σε βαγονάκι ορυχείου και βυθιζόμαστε στα έγκατα της γης, μέσα σε ανήλιαγες, ψηλοτάβανες «αίθουσες» γεμάτες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Ακόμα και συναυλίες κλασικής μουσικής γίνονται εδώ, στο τέταρτο υπόγειο. Η ξενάγηση διαρκεί δύο ώρες και κάνει αρκετό κρύο. Ντυθείτε αναλόγως και φορέστε άνετα παπούτσια για περπάτημα.
1 μ.μ.: Αποχωρώντας από το σπήλαιο, συναντάμε έναν παράξενο μικροσκοπικό «τύπο». Τον λένε «Πρωτέα» και είναι μια τυφλή ροζ σαλαμάνδρα, που ζει μόνο στα βαθιά σκοτάδια της Ποστόινα. Η τυφλότητά του δικαιώνει τις θεωρίες του Δαρβίνου περί φυσικής προσαρμογής των ειδών και το κορμάκι του είναι σήμα κατατεθέν της χώρας. Απεικονίζεται, δε, στο παλαιό νόμισμα της Σλοβενίας.
3 μ.μ.: Γρήγορο καφεδάκι με γλυκό στη φίλη μας την «Julija» (Stari trg 9, +386 1-4256463) ή μήπως στο «Cat Caffe» (Hrenova ulica 19, +386 51-381344); Αγαπάμε τις γάτες, οπότε επιλέγουμε παμψηφεί το δεύτερο. Οι επτά ψιψίνες του μαγαζιού κάνουν εδώ το κουμάντο. Αλλά το καφέ είναι κομψό και πεντακάθαρο, μια σπάνια απόλαυση για τους φιλόζωους.
5 μ.μ.: Το τουριστικό τρενάκι ανεβαίνει τον λόφο του κάστρου και μας αφήνει στο οχυρό που δεσπόζει πάνω από την παλιά πόλη. Ο σεισμός του 1511 το ρήμαξε, αλλά οι ντόπιοι το ξανάχτισαν για να υποδεχτούν τους οχτρούς με ανοιχτές αγκάλες και οπλισμένα κανόνια. Μπαίνουμε στο γοτθικού ρυθμού παρεκκλήσι, περνάμε από το «Μουσείο της Μαριονέτας» (lgl.si), ανεβαίνουμε μέχρι το παρατηρητήριο για να θαυμάσουμε τη θέα της πόλης και το απέραντο πράσινο.
7 μ.μ.: Από τα καλύτερα «αξιοθέατα» της Λιουμπλιάνα είναι οι άσκοπες βόλτες γύρω από το ποτάμι. Από την περίφημη Τριπλή Γέφυρα και το μνημείο του εθνικού ποιητή Πρέσερεν ίσως και να έχουμε περάσει είκοσι φορές μέσα σε μιάμιση μέρα. Πλευρίζουμε και το Κυανόμετρο, το περίφημο γλυπτό που μετράει το γαλάζιο του ουρανού και αλλάζει χρώμα αναλόγως. Οι γκαλερί της αριστερής όχθης έχουν βγάλει την πραμάτεια τους στο πεζοδρόμιο, ενώ κάποιος κάνει καγιάκ στο ήρεμο νερό, ανάμεσα στα τουριστικά πλοιάρια.
8 μ.μ.: Στο εστιατόριο «Compa» (Trubarjeva cesta 40, +386 40-799334) συναντήσαμε παλιούς φίλους. Ο ιδιοκτήτης του, ο Λούκα, με μέθυσε κάποτε με γκράπες, ρακές και μεζεδάκια που μόλις έβγαιναν από την ψησταριά. Η γυναίκα του, Σνέζανα, είναι Σέρβα και είχε δουλέψει σε θέρετρο της Θεσσαλίας. Το κρέας ψήνεται σε ηφαιστειακή πέτρα πάνω στο τραπέζι και η μπίρα έχει μέσα μέλι. Τα υπόλοιπα δεν τα θυμόμαστε πια.
10 μ.μ.: Χαζεύουμε τη βιτρίνα του ελληνικού παντοπωλείου απέναντι από το εστιατόριο και ξεκινάμε άσκοπη τσάρκα στις γέφυρες του Λιουμπλιάνιτσα. Να, αυτή με τους δράκους, η Ζμάισκι, είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης, από το 1901. Ο θρύλος λέει ότι ο δράκος κουνάει την ουρά του όποτε περνάει από μπροστά του κάποια παρθένα. Εμάς, πάλι, μας φαίνεται μονίμως ακίνητη.
11 μ.μ.: Υπάρχει ένα ωραίο μπαράκι πιο κάτω, αλλά δεν θυμάμαι πώς λέγεται. Όλοι το φωνάζουν «Hijo de Puta» και αγαπάει οτιδήποτε λατινογενές. Α, ναι, «Cupiterija» (Mestni trg 4, +386 597-12368). Mήπως να ρίξουμε έναν πρώτο γύρο με σφηνάκια τεκίλας; Το αεροπλάνο από το Μπρνικ φεύγει σε τέσσερις ώρες, οπότε προλαβαίνουμε μια χαρά. Θα κοιμηθούμε στην πτήση.
ΤΡΕΙΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ
Η Σλοβενία ευνοεί τις σύντομες εξορμήσεις, αφού η πρωτεύουσα Λιουμπλιάνα βρίσκεται στο κέντρο της χώρας και απέχει μόλις 1-2 ώρες από οποιονδήποτε προορισμό. Ακόμα και τα χειμερινά θέρετρα της αυστριακής Στυρίας βρίσκονται σε απόσταση εκδρομής, όπως και η Τεργέστη, η Βενετία, το Ζάγκρεμπ, η λίμνη Μπάλατον της Ουγγαρίας. Κάποιοι πετάγονται αυθημερόν στο Μόναχο για να δουν μπάλα ή συναυλίες. Πέρα από το σπήλαιο της Ποστόινα, ξεχωρίσαμε τις παρακάτω εξορμήσεις:
• ΜΠΛΕΝΤ (55 χλμ. από τη Λιουμπλιάνα): Εάν έχετε στα χέρια σας κάποιο βιβλίο για τη Σλοβενία, το πιο πιθανό είναι η φωτογραφία του εξωφύλλου να δείχνει το Μπλεντ. Μια παραμυθένια λίμνη περιτριγυρισμένη από βουνά, στη μέση της οποίας καμαρώνει –πάνω σε μια νησίδα– ένα εκκλησάκι με καμπαναριό ύψους 55 μ. Το σκηνικό συμπληρώνεται από κάστρο πάνω στο βράχο. Φτάσαμε απόγευμα Οκτωβρίου με ήλιο, αλλά το επόμενο πρωί είδαμε το τοπίο χιονισμένο.
• ΔΑΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ (121 χλμ. από τη Λιουμπλιάνα): Το Πίραν είναι από εκείνες τις περιτειχισμένες μεσαιωνικές πόλεις που χτίστηκαν δίπλα στη θάλασσα και εξελίχθηκαν σε πολύτιμα πετράδια του τουρισμού μόλις εξαφανίστηκαν οι πειρατές και οι εισβολείς. Θα αφήσετε το αυτοκίνητο έξω από τα τείχη και θα περιηγηθείτε σε μια ξεχασμένη εποχή. Το 2010 το Πίραν έγινε η πρώτη πόλη της ανατολικής Ευρώπης που εξέλεξε έγχρωμο δήμαρχο, τον Πέτερ Μπόσμαν, παιδί μεταναστών από την Γκάνα.
• ΙΟΥΛΙΑΝΕΣ ΑΛΠΕΙΣ (περίπου 50 χλμ. από τη Λιουμπλιάνα): Ανηφορίζοντας προς τα βόρεια, αφήνετε πίσω σας την πόλη και φτάνετε στο φυσικό πάρκο Βέλικα Πλάνινα, που σημαίνει «στις Άλπεις». Είναι, όμως, οι Άλπεις των φτωχών: παρόμοια ομορφιά, φτηνές τιμές, καθόλου τουρίστες. Εμείς διανυκτερεύσαμε στην οικογενειακή φάρμα «Μiklic» (Vitranska ulica 13, Kranjska Gora) με τους αγρότες και τα ζωάκια. Ο φιδωτός δρόμος που διασχίζει το πάρκο και σκαρφαλώνει στα ψηλά βουνά μπαινοβγαίνει στην Αυστρία. Δεν βλάπτει να έχετε μαζί το διαβατήριό σας. Μπορείτε να περάσετε και από το όμορφο Μάριμπορ.
…ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ «ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ» ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
• Η κεντρική αγορά της Λιουμπλιάνα στην Πλατεία Βόντνικ. Οι μισοί επισκέπτες είναι ντόπιοι που κάνουν τις αγορές τους, οι άλλοι μισοί τουρίστες. Εάν μείνετε στο Β&Β της Πέτρα Βαρλ (Vodnikov trg 5a +386 41-389470), θα σας ξυπνούν κάθε πρωί οι μανάβηδες.
• Το παλιό εργοστάσιο της τοπικής ΔΕΗ, Stara Elektrarna (Slomskova 18, +386 51-269906), απομεινάρι της «βιομηχανικής επανάστασης», από το μακρινό 1898. Σήμερα έχει μετατραπεί σε πολυχώρο καλλιτεχνικής έκφρασης. Για να το βρείτε, ακολουθήστε τη θεόρατη καμινάδα.
Τα παιδιά θα λατρέψουν την επίσκεψή σας στο «Μουσείο των Ψευδαισθήσεων».
• Το «Μουσείο των Ψευδαισθήσεων» (Muzej Iluzij, muzejiluzij.si) στην πλατεία Κongresni. «Δεν θα πιστεύετε στα μάτια σας», υπόσχεται. Και λέει αλήθεια. Τα παιδιά τρελαίνονται, οι μεγάλοι ξαναγίνονται μικροί. Ανοιχτό καθημερινά 9 π.μ.-10 μ.μ.
• Το «Σπίτι των Πειραμάτων» (Hisa eksperimentov, .he.si), επί της οδού Trubarjeva 39, είναι ένα εκκεντρικό μουσείο που συγκεντρώνει σε δύο δωμάτια απίθανες εφευρέσεις. Αγαπάμε το μηχάνημα που παίζει μουσική ανάλογα με το βάρος αυτού που δίνει την «παραγγελιά».
• Το βιβλιοπωλείο Behemot (Mestni trg 5) στεγαζόταν σε ένα κελάρι στην καρδιά της παλιάς πόλης, αλλά οι άνεμοι του εκσυγχρονισμού το μετέφεραν στο εμπορικό κέντρο Siska. Το εμπορικό είναι ψυχρό, αλλά το βιβλιοπωλείο έχει τη δική του ψυχή και μυρίζει παντού χαρτ
