Kathimerini.gr
New York Times
Τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, ο Μεχρντάντ, ένας μηχανικός που ζει στο Ισφαχάν του Ιράν ξύπνησε από τον ήχο των εκρήξεων. Την ίδια στιγμή, στην Τεχεράνη, ταξιδιώτες που επρόκειτο να επιβιβαστούν σε πτήσεις ενημερώθηκαν ξαφνικά ότι ο εναέριος χώρος ήταν κλειστός. Το Ισραήλ, όπως έμαθαν σύντομα, είχε επιτεθεί στο Ιράν.
Καθώς εκρήξεις και πυροβολισμοί ακούγονταν στο βάθος, ο 43χρονος Μεχρντάντ συνειδητοποίησε ότι στόχος των Ισραηλινών ήταν μια στρατιωτική βάση στα περίχωρα της πόλης. Αυτός και η έγκυος σύζυγός του φοβήθηκαν ότι θα ξεσπούσε πόλεμος.
«Νομίζω ότι το Ισραήλ ήθελε να τεστάρει με τα χτυπήματα αυτά», δήλωσε ο Μεχρντάντ σε τηλεφωνική συνέντευξη, ζητώντας για λόγους ασφαλείας να μην αποκαλυφθεί το επώνυμό του. «Φοβάμαι ότι έρχονται τα χειρότερα, αλλά ελπίζω επίσης ότι τα πράγματα θα λήξουν εδώ», πρόσθεσε.
Το ίδιο φαίνεται πως ελπίζει και η ιρανική κυβέρνηση, η οποία υποβάθμισε άμεσα το συμβάν που σημειώθηκε στο Ισφαχάν.
Αντιμέτωπη με βαθιά οικονομικά προβλήματα και έναν ανήσυχο πληθυσμό, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει υιοθετήσει μια πολιτική δύο ταχυτήτων, λένε οι αναλυτές: από τη μία κηρύσσει τη νίκη επί του Ισραήλ και από την άλλη επιβάλλει μια πιο σκληρή πολιτική στο εσωτερικό.
«Οι εξωτερικές και οι εσωτερικές προκλήσεις είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος για το κατεστημένο. Τόσο με το Ισραήλ όσο και με τις εσωτερικές διαφωνίες, ακολουθούν μια επιθετική προσέγγιση, επειδή πιστεύουν ότι και τα δύο ζητήματα έχουν φτάσει σε σημείο που αν δεν κάνουν τίποτα, θα χειροτερέψουν», δήλωσε ο Αμπάς Αμπντί, διακεκριμένος αναλυτής και συγγραφέας στην Τεχεράνη.
Από την πλευρά του, ο Νάσερ Ιμάνι, αναλυτής στην Τεχεράνη με στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση, δήλωσε ότι το Ιράν είχε αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το Ισραήλ και τώρα πρέπει να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση.
«Οι Ιρανοί αξιωματούχοι δεν θέλουν πόλεμο με το Ισραήλ. Το Ιράν θα το λήξει εδώ επειδή [οι αξιωματούχοι] αισθάνονται ότι έχουν δημιουργήσει αρκετή αποτροπή προς το παρόν», δήλωσε.
Η κλιμάκωση με το Ισραήλ ήρθε καθώς το Ιράν πηγαίνει τα τελευταία χρόνια από κρίση σε κρίση.
Το ιρανικό νόμισμα, το ριάλ, σημείωσε βουτιά στην αξία του από τότε που ξεκίνησε η άμεση αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Πρόσφατα, η ισοτιμία έφθασε πάνω από 660.000 ριάλ ανά δολάριο στην ανεπίσημη αγορά.
Παράλληλα, ενώ ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει από το 40% των προηγούμενων ετών εξακολουθεί να κινείται πάνω από 30% σε ετήσιο ρυθμό.
Οπως είναι αναμενόμενο, η οικονομική κατάσταση έχει φέρει και διαμαρτυρίες πολιτών για διαφθορά και οικονομική κακοδιαχείριση από τους κυβερνώντες κληρικούς και το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης.
Γενικότερα, η νομιμότητα της υφιστάμενης κυβέρνησης αμφισβητείται ανά τακτά διαστήματα τα τελευταία χρόνια με τις νέες γενιές Ιρανών να απαιτούν περισσότερη κοινωνική και πολιτική ελευθερία.
Η μεγαλύτερη πρόσφατη εξέγερση, αυτή του 2022, στην οποία πρωταγωνίστησαν οι γυναίκες και τα δικαιώματά τους σύντομα πήρε αντικαθεστωτικά χαρακτηριστικά. Ενα μποϊκοτάζ των ψηφοφόρων αμαύρωσε τις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου, οδηγώντας σε ιστορικά χαμηλή συμμετοχή και μεγάλο αριθμό λευκών ψηφοδελτίων.
Η κυβέρνηση δείχνει πάντως αποφασισμένη να καταστείλει την κοινωνική ένταση ενώ σύμφωνα με αξιωματούχους συνεχίζονται οι διώξεις σε γυναίκες που δεν τηρούν το νόμο περί χιτζάμπ. Μάλιστα, Ιρανοί περιέγραψαν μια ατμόσφαιρα έντονης επιτήρησης την περασμένη εβδομάδα εν μέσω της κρίσης με το Ισραήλ.
Η Φατιμέ, 32 ετών, δήλωσε ότι πήγαινε στο γυμναστήριο στην Τεχεράνη την περασμένη Δευτέρα όταν είδε ένα αστυνομικό σημείο ελέγχου που σταματούσε τυχαία αυτοκίνητα για να ελέγξει γυναίκες οδηγούς και επιβάτες.
Φοβισμένη, έβγαλε ένα μαντήλι από την τσάντα της και καλύφθηκε. Πολλές γυναίκες δηλώνουν ότι ο συνδυασμός της καταστολής και των εντάσεων με το Ισραήλ έχει εντείνει τις ανησυχίες τους.
«Η ζωή είναι ήδη πολύ δύσκολη, δεν έχω ιδέα γιατί το καθεστώς το κάνει αυτό. Γιατί όλη αυτή η καταστολή για το χιτζάμπ, όταν έχουν μπει σε πόλεμο εναντίον του Ισραήλ; Όλοι είναι σε ένταση», δήλωσε τηλεφωνικά η Πούνε, μια 50χρονη καθηγήτρια αγγλικών στην Τεχεράνη.
