Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ποσό ενάμισι δισεκατομμυρίου ευρώ άντλησε η Κυπριακή Δημοκρατία μέσω ευρωπαϊκού ομολόγου EMTN δεκαετούς διάρκειας την Τρίτη. Το επιτόκιο ανήλθε στο 2,4%, ποσοστό που το καθιστά ως τον φθηνότερο δανεισμό που έχει εξασφαλίσει ποτέ η Κύπρος. Είναι δηλαδή ένας νεότερος δανεισμός μεγαλύτερης διάρκειας, που βεβαίως θα χρησιμοποιηθεί για την αναχρηματοδότηση άλλων αναγκών που θα προκύψουν μέχρι το τέλος του 2018 αλλά και της επόμενης χρονιάς, του 2019. Είναι το χαμηλότερο επιτόκιο που έχει πληρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία για δεκαετές ομόλογο στα χρονικά της.
Τον Νοέμβριο του 2015 η Κύπρος είχε προχωρήσει επίσης σε έκδοση 10ετούς ομολόγου, αντλώντας τότε από τις αγορές 1 δισ. ευρώ, με επιτόκιο όμως στο 4,25%. Σε μια εποχή που τότε η Κύπρος όχι απλώς δεν ήταν εντός επενδυτικής βαθμίδας, αλλά ήταν ακόμα εντός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής (μνημονίου). «Αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως η πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει ουσιαστικά αποκατασταθεί. Δεν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη οριστικά, επειδή στην οικονομία, δεν υπάρχει τίποτα οριστικό αν δεν υποστηρίζεται από μια συνετή και αξιόπιστη πολιτική», είχε δηλώσει τότε ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης.
Τα 450 εκατ. από το 1 δισ. ευρώ είχαν χρησιμοποιηθεί για ανταλλαγή ομολόγων που θα έληγαν το 2019 – 2020, ενώ τα 550 εκατ. ευρώ, είχαν ενισχύσει τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους. Η έκδοση χρέους είχε ως στόχο να μεταφέρει τη λήξη κρατικών ομολόγων από τη διετία 2019-2020, συνολική αξίας 4,48 δισ. ευρώ στην τριετία 2023-2025. Τώρα, ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, μιλώντας στην «Κ», ανέφερε πως είναι μια δικαίωση των αποφάσεων που λήφθηκαν μέχρι στιγμής, αλλά επανέλαβε και την φράση που έγραψε στον κοινωνικό ιστότοπο του τουίτερ, ότι το αποτέλεσμα της επιτυχίας του 10ετούς ομολόγου είναι μια ψήφος εμπιστοσύνης για την κυπριακή οικονομία. Ερωτηθείς για ποια οφέλη υπάρχουν πρακτικά από την άντληση αυτού του 1,5 δισ. ευρώ ρευστότητας από τις αγορές, έδωσε το εξής παράδειγμα: «Αντικαταστήσαμε ένα παλαιό δάνειο με μεγάλο επιτόκιο, με ένα νέο που έχει το μισό επιτόκιο. Υπάρχει μεγάλο όφελος για τον πολίτη». Όπως εξήγησε, το κράτος έχει πλέον τη δυνατότητα να εξυπηρετεί τις ανάγκες του πιο άνετα και όλο και πιο φθηνά. Αποτελεί ασφάλεια, σημείωσε χαρακτηριστικά, για κάθε πολίτη κάθε χώρας η δυνατότητα του κράτους να χρηματοδοτεί τις ανάγκες του με μεγαλύτερη άνεση και κόστος, ενώ τόνισε πως απελευθερώνονται πολύτιμοι πόροι από τον προϋπολογισμό του κράτους, από τόκους που πρέπει να πληρωθούν προς άλλες ουσιαστικές ανάγκες. Κατέληξε στην «Κ» με το εξής: «Πρόσβαση στις αγορές ισοδυναμεί με δυνατότητα χρηματοδότησης της ανάπτυξης».
Οι ανάγκες
Τα κράτη δανείζονται ώστε να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους και τις υποχρεώσεις τους. Έτσι και η Κύπρος την Τρίτη βγήκε στις αγορές για να αντλήσει 1 δισ. ευρώ. Εντέλει, αφού η ζήτηση ήταν μεγάλη, άντλησε 1,5 δισ. ευρώ και αναμένεται να εξυπηρετήσει όχι μόνο τις χρηματοδοτικές ανάγκες του 2018, αλλά και μέρος του 2019. Σύμφωνα με τα δεδομένα που υπάρχουν, η Κύπρος έχει χρηματοδοτικές ανάγκες ύψους 800 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ το 2019 έχει ανάγκες ύψους 2,1 δισ. ευρώ. Δηλαδή η Κύπρος εξασφάλισε τις χρηματοδοτικές της υποχρεώσεις για το 2018, αλλά και 700 εκατ. ευρώ από τις ανάγκες του 2,1 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου Οικονομικών, τα διαθέσιμα ρευστά του κράτους μέχρι το τέλος του 2018 θα είναι στο 1 δισ. ευρώ, ενώ με τα χρήματα που άντλησε από το δεκαετές θα φτάσουν στα 2,5 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό την καθιστά με πλεονάζουσα ρευστότητα και δεν αποκλείεται να χρησιμοποιήσει εντός του 2019 (αν και εφόσον συνεχίσει να παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα) να προχωρήσει σε περαιτέρω αποπληρωμές χρεών, εκτός των προσχεδιασμένων υποχρεώσεων.
Καθοριστικός ο S&P
Μόλις την περασμένη Παρασκευή κατάφερε η Κύπρος να μεταβεί στην επενδυτική βαθμίδα από την αξιολόγηση του Οίκου Standard and Poor’s, όμως είδε άμεσα τα οφέλη της. Το ποσοστό του 2,4% αναφέρουν χρηματιστηριακοί κύκλοι πως είναι πάρα πολύ καλό για μία χώρα η οποία μόλις μετέβη στην επενδυτική βαθμίδα και την κατατάσσουν στο ίδιο επίπεδο – πορτοφόλιο με την Πορτογαλία. Αυτό, συνέχισαν οι ίδιες πηγές, είναι μεν πολύ σημαντικό, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Κύπρος έχει ακόμα αρκετές αναβαθμίσεις μέχρι να φτάσει στα επίπεδα των τριών Α. Το δεκαετές της Κύπρου εξάλλου, μπορεί να ήταν ο φθηνότερός της δανεισμός, αλλά είναι το τρίτο από το τέλος ακριβότερο, μετά από την Ελλάδα και την Ιταλία. «Με τον όρο ακριβότερο, θεωρείται πιο επικίνδυνο φυσικά», εξήγησαν. Σημαντική βέβαια, η ζήτηση αυτού, που ανήλθε στα 5,7 δισ. ευρώ, άρα και αυξήθηκε ο όγκος των διαθέσιμων κεφαλαίων. Τέλος, σχολιάζοντας την απόδοση του 2,40%, σχολίασαν πως εάν δεν είχε μεταβεί σε επενδυτική βαθμίδα και προχωρούσε για παράδειγμα σε έκδοση 10ετούς ομολόγου στις αρχές του 2018 ή το 2017, το επιτόκιο θα κυμαινόταν στο 3 – 4%, αφού τότε δεν είχε την ίδια αξιοπιστία ή δεν είχε εκπληρώσει μέρος των υποχρεώσεών της. Για παράδειγμα, δεν είχε γίνει ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού και δεν είχαν «φύγει» εκτός τραπεζικού συστήματος σχεδόν το 50% των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.
Και μετά Ντράγκι εποχή
Μπορεί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) του Μάριο Ντράγκι να ισχύσει μέχρι και το Δεκέμβριο του 2018, όμως δεν πρόκειται να σταματήσει εντελώς. Η Κύπρος με την μετάβαση στην επενδυτική βαθμίδα αναμένεται να συμμετάσχει και στην μετά – εποχή QE, στις επανεπενδύσεις των ομολόγων που έχουν λήξει. Θα αγοράζουν οι επενδυτές, αλλά δεν θα αγοράζουν στις ποσότητες που αγόραζαν μέχρι τώρα. Ήταν 60 δισ. με το πρόγραμμα, μειώθηκε στα 30 δισ. ευρώ και από εδώ και πέρα θα είναι ενεργές μόνο οι επανεπενδύσεις, άρα γύρω στα 18 δισ. ευρώ. Αποτέλεσμα αυτού, να μειωθούν και άλλο τα επιτόκια, ενώ θα επωφεληθεί αρκετά.
Ως αποτέλεσμα της αναβάθμισης του Standard and Poor’s, όπως αναφέρει και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, τα κυπριακά κυβερνητικά χρεόγραφα καθίστανται και πάλι αποδεκτά ως εξασφάλιση για τις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος. Παράλληλα, καθίστανται και πάλι επιλέξιμα στα πλαίσια της εφαρμογής του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού του δημόσιου τομέα στις δευτερογενείς αγορές από το Ευρωσύστημα (Public Sector Purchase Programme – PSPP).
«Η επιστροφή της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην κυπριακή οικονομία και στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, ειδικότερα. Παράλληλα η χρήση των κυπριακών κυβερνητικών χρεογράφων στις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος και η επανένταξή τους στο PSPP αναμένεται να υποβοηθήσει στη συγκράτηση του κόστους δανεισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και να διευρύνει την ευχέρεια του εγχώριου τραπεζικού συστήματος να αντλεί ρευστότητα σε χαμηλά επιτόκια μέσω των πιστοδοτικών πράξεων του Ευρωσυστήματος».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
