ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Κρασί, μουσική και ιστορία πάνε μαζί

Η Commandaria Orchestra θα δώσει μία πρωτότυπη συναυλία για το φεστιβάλ Φανερωμένη17

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Ο μαέστρος Francis Guy μίλησε την «Κ» για την ορχήστρα Commandaria Orchestra και για την ενδιαφέρουσα συναυλία που θα δοθεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ Φανερωμένη17, στην αυλή του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Κύπρου. Όπως μας λέει ο κ. Guy η Commandaria Ορχήστρα έχει ως στόχο την υλοποίηση των οραμάτων του Κυπριακού Οινομουσείου, οι οποίοι περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάδοση του εγχώριου λόγιου πολιτισμού.

Η ορχήστρα έχει ένα πλούσιο ρεπερτόριο και πολύ μεράκι για να δώσει στο μουσικόφιλο κοινό ό,τι πιο εκλεκτό μπορεί να τρυγήσει από τις νότες. Αισιόδοξος ο μαέστρος μας λέει ότι συναυλίες, και μάλιστα ποιοτικές συναυλίες, γίνονται πλέον σε καθημερινή βάση σε όλο το νησί και έχει αρχίσει να αναδύεται και ένα απαιτητικό κοινό που διψάει για καλή μουσική.

–Συστήστε μας την Commandaria Orchestra;

–Η Commandaria Orchestra ιδρύθηκε το 2009 από το Κυπριακό Οινομουσείο, του οποίου ιδρύτρια είναι η συνθέτρια Αναστασία Guy. Το όνομα της ορχήστρας οφείλεται στην τοποθεσία που βρίσκεται το Κυπριακό Οινομουσείο, στο ιστορικό κέντρο της Μεγάλης Κουμανδαρίας. Κάποια από τα μεγάλα μουσεία του κόσμου έχουν φημισμένα ορχηστρικά σύνολα όπως η State Hermitage Museum Orchestra. Η Commandaria Ορχήστρα έχει ως στόχο την υλοποίηση των οραμάτων του Κυπριακού Οινομουσείου, οι οποίοι περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάδοση του εγχώριου λόγιου πολιτισμού. Τo πλούσιο ρεπερτόριο της ορχήστρας περιλαμβάνει θεματικά έργα από τον Μεσαίωνα έως τις μέρες μας. Έχει παρουσιάσει και ηχογραφήσει μεγάλο αριθμό έργων όπου τα πλείστα είναι αφιερωμένα στην ίδια την ορχήστρα τόσο στη Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Το όνομα της ορχήστρας οφείλεται στην τοποθεσία που βρίσκεται το Κυπριακό Οινομουσείο, στο ιστορικό διοικητικό κέντρο της Μεγάλης Κουμανδαρίας (Κάστρο Κολοσσιού), το οποίο ιδρύθηκε από το τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών. Κουμανδαρία ονομάζεται, επίσης, το μοναδικό στον κόσμο γλυκόπιοτο κρασί της Κύπρου, για το οποίο γίνονται αναφορές από τον Όμηρο και τον Ησίοδο. Ακόμα δε περισσότερο η λέξη ‘ορχήστρα’ έχει τις ρίζες της από τη λέξη ‘όρχος’ η οποία τα ομηρικά χρόνια σήμαινε σειρά αμπελιών και συνδέεται με τη Διονυσιακή λατρεία και κατά συνέπεια με τις παραστατικές τέχνες. Άρα βλέπουμε πως η μουσική έχει άμεση σχέση με το αμπέλι και το κρασί από τα αρχαία χρόνια.

– «Εν αμπελώσι κουμανδαρί», ιδιαίτερος τίτλος για μία συναυλία. 

–Ο τίτλος της συναυλίας είναι παρμένος από την ονομασία του τελευταίου μέρους του έργου της Αναστασίας Guy «Η Μουσική του Οίνου». Στη μουσική της Αναστασίας και την ποίηση του Οινόμαου και του Κυριάκου Παπαδόπουλου, η Κουμανδαρία δοξάζεται και συνεπώς αναγεννά και διεγείρει τις αισθήσεις διά μέσου των αιώνων. Στο πρόγραμμά της η συναυλία περιλαμβάνει έργα τα οποία συνδέονται άμεσα με τις άλλες διοικητικές μονάδες της Κύπρου αλλά και μεσαιωνικά της κάστρα καθώς επίσης έργα από το διεθνές ρεπερτόριο που αγγίζουν αυτή τη θεματολογία όπως το «Παλλάδιο» του Karl Jenkins.

–Από τον κώδικα του Τορίνο ποια κομμάτια θα εκτελεστούν;
–Έχει γίνει επιλογή και θα ακουστούν τρία κομμάτια. Ένα μοτέτα και δύο «Virelais». Η μεταγραφή αυτών των έργων έχει γίνει από εμένα. Έχει διατηρηθεί η πολυφωνική γραφή των κομματιών αλλά σε καμία περίπτωση δεν γίνεται απόπειρα ερμηνείας των έργων στο ύφος της εποχής αλλά να παρουσιαστούν με μια σημερινή προσέγγιση. Κύκλος 32 Mοτέτων, Ροντό και Virelais από το χειρόγραφο έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστούν, ηχογραφηθούν και εκδοθούν εντός του 2018.

–Τι άλλο θα ακούσουμε;

–Πέρα από το Κύπριο-Γαλλικό μεσαιωνικό ρεπερτόριο, στη σκηνή ο ακροατής θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει δύο σπουδαίους ερμηνευτές. Τη Γαλλίδα τσελίστρια Emilia Baranowska, την οποία έχουμε προσκαλέσει να ερμηνεύσει και έργα για τσέλο και ορχήστρα από τους Haydn και Saint-Saens, καθώς επίσης τη νεαρή Κύπρια σοπράνο Μαρίζα Αναστασιάδη, η οποία θα ερμηνεύσει και μέρος από το χειρόγραφο αλλά και τα τραγούδια από τον κύκλο «Εν αμπελώσι κουμανδαρί».

–Είναι δύσκολο να εκτελούνται αυτού του είδους τα κομμάτια;

–Κοιτάζοντας κανείς πίσω στο παρελθόν πολλά πράγματα θεωρούνταν δύσκολα και ακατόρθωτα στη μουσική. Με την έρευνα και τη μελέτη όμως, όλα είναι δυνατά. Υπάρχει πάντοτε το δίλημμα κατά πόσο θα έπρεπε κανείς να μένει κοντά στην πιστή ερμηνεία της μουσικής αυτής, που πολλές φορές είναι σχετική αφού υπάρχει η ιστορική απόσταση. Η απόφαση όμως να γίνονται μεταγραφές των έργων και να δημιουργείται μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση είναι συνειδητή, αφού στην ουσία ψάχνουμε και κάνουμε διάφορες εικασίες πως η μουσική αυτή θα ακουγόταν εάν η εξέλιξή της ήταν διαφορετική από αυτή την οποία είχε.

–Τι θέλετε να επιτύχετε με αυτό το εγχείρημα;

Με το εγχείρημα «Εν αμπελώσι κουμανδαρί» γίνεται απόπειρα να προωθηθούν όμως διάφορα μηνύματα και ιδέες. Ένα εκ των οποίων είναι πως το σήμερα με το παρελθόν το χωρίζει μόνο ο χρόνος και τίποτε άλλο κάτι του οποίου είμαι μέγας υποστηρικτής. Σε όλη τη συναυλία ο ακροατής θα διακρίνει πολλές τέτοιες συνδέσεις και ιδιαίτερα στην αρχή και στο τέλος. Να μου επιτρέψετε να αναφερθώ στην πρώτη σύνδεση που μπορεί να διακρίνει κάποιος. Τα κομμάτια από το χειρόγραφο τα εισάγει ποίηση και μουσική γραμμένη ειδικά για τη συναυλία. Η ποίηση είναι της ερευνήτριας και ποιήτριας Νάσας Παταπίου η οποία έχει ερευνήσει και δημοσιεύσει πολλές άγνωστες πτυχές που συνδέονται με το ίδιο το χειρόγραφο και η μουσική της Αναστασίας Guy που στη συνολική της εργογραφία μπορεί κάποιος να διακρίνει πως δημιουργεί συχνά αυτούσιο μουσικό υλικό που παραπέμπει στο συνονθύλευμα του βυζαντινού και δυτικότροπου μεσαιωνικού ύφους. 

–Αυτού του είδους η μουσική μπορεί να συνεπάρει και τους μη λάτρεις της;
–Μοναδικός μας στόχος είναι η διάδοση του μουσικού αυτού χειρογράφου στο ευρύ κοινό και να γίνει το ερέθισμα νέων επιστημονικών ερευνών και έμπνευση νέων μουσικών και άλλων καλλιτεχνικών έργων. Ο πολιτισμός αυτού του τόπου είναι τόσο πλούσιος που πρέπει να γίνουν αυτά τα ανοίγματα για να διαδοθεί. Εάν δείτε τις θεματικές συναυλίες της Commandaria Orchestra, ειδικά αυτές των τελευταίων δύο ετών, θα διακρίνεται πως παρουσιάζουμε θεματικά έργα από συνθέτες όπως ο Ravel, Warlock, o Grieg, Holst κ.λπ. οι οποίοι αντλούν τη θεαματικότητά τους από μεσαιωνικά χειρόγραφα ή την προφορική παράδοση. Ο ενθουσιασμός στο κοινό της Κύπρου ήταν πολύ μεγάλος και γι’ αυτό συνεχίζουμε σε αυτήν τη γραμμή και με το δικό μας μεσαιωνικό ρεπερτόριο.

Η Κύπρος έχει κοινό

–Η ιστορία μπορεί να γίνει μουσική;
–Μα βέβαια η ιστορία μπορεί να γίνει μουσική και παραδείγματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολλά. Το νησί μας, όπως είναι γνωστό, έχει πολύ πλούσια ιστορία. Δυστυχώς σημαντικά στοιχεία και λεπτομέρειες από πολλά από τη ζωή και των γεγονότων διαφόρων περιόδων είναι ακόμα άγνωστα. Με το εγχείρημα «Εν αμπελώσι κουμανδαρί» γίνεται απόπειρα να προωθηθούν όμως διάφορα μηνύματα και ιδέες. Ένα εκ των οποίων είναι πως το σήμερα με το παρελθόν το χωρίζει μόνο ο χρόνος και τίποτε άλλο κάτι του οποίου είμαι μέγας υποστηρικτής.

–Είναι ανεξάντλητο το παρελθόν ώστε να προκαλέσει νέες συνθετικές τάσεις;
–Μακάρι και το εύχομαι να δημιουργηθούν νέες συνθετικές τάσεις εδώ στο νησί μας και να έχουν και σχέση με το παρελθόν του. Σε αυτή τη φάση, νομίζω πως πιο εύκολο, οι συνθέτες μπορούν να αντλήσουν τη θεματικότητά τους από αυτήν όσο οτιδήποτε άλλο.

–Υπάρχει σύγχρονη μουσική δημιουργία στην Κύπρο;
–Βέβαια υπάρχει. Η Commandaria Orchestra και οι καλλιτέχνες έχουν παρουσιάσει πρεμιέρες σύγχρονων μουσικών έργων. Παροτρύνω, λοιπόν, τους αναγνώστες να παρακολουθούν στενά τα μουσικά δρώμενα αφού η τρέχουσα νέα σεζόν μάς επιφυλάσσει, ιδιαίτερα από τη ΣΟΚ, κάποιες πρεμιέρες έργων Κύπριων συνθετών που αντλούν τη θεματικότητά τους από την Κύπρο και έχουν κάποια από τα χαρακτηριστικά στα οποία αναφέρθηκα πιο πάνω.

–Πώς βλέπετε αυτού του είδους τη μουσική στην Κύπρο; Έχει το κοινό της; Είναι αρκετό;
–Η μουσική ζωή στη Κύπρο έχει πάρει τα πάνω της. Οι συναυλίες, και μάλιστα ποιοτικές συναυλίες, γίνονται πλέον σε καθημερινή βάση σε όλο το νησί. Για να καταλάβετε το Κυπριακό Οινομουσείο έχει τη δική του σειρά συναυλιών μουσικής δωματίου με τον τίτλο «Commandaria Orchestra and Friends» οι οποίες γίνονται στους χώρους του Μουσείου. Φέτος είμαστε στην πέμπτη σεζόν και η παράκληση του ακροατηρίου είναι οι συναυλίες να γίνονται σε εβδομαδιαία βάση. Και γι’ αυτό από τον Οκτώβρη εγκαινιάζουμε τη νέα μας σειρά, με συναυλίες κάθε Τρίτη βράδυ. Άρα η Κύπρος έχει το κοινό της και είναι αρκετό να γεμίσει τις αίθουσες. Το πρόβλημα όμως που αντιμετωπίζουμε είναι το θέμα προβολής των γεγονότων μας από τα ΜΜΕ που άλλοτε μπορούν να δημοσιευτούν και να προβληθούν και άλλοτε όχι. Άρα το μήνυμα δεν φτάνει πάντοτε στους ακροατές.

–Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει μια ορχήστρα όπως η δική σας;
–Η Commandaria Orchestra κατάφερε να κάνει σημαντικές συναυλίες τα τελευταία χρόνια και μάλιστα σε πολύ ψηλό επίπεδο. Συνεργασίες όπως με τον Κυπριακό Οργανισμό Όπερας, την Εθνική όπερα της Σόφιας, την Commedie de Geneve την περασμένη εβδομάδα παρουσιάζοντας τη σύγχρονη όπερα Cassandre με την Fanny Ardant, είναι επιτυχίες και πολλά άλλα είναι επιτυχίες που δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες. Αυτές οι επιτυχίες όμως οφείλονται στην αγάπη, στο μεράκι, στο σεβασμό προς την τέχνη, τους ακροατές και από τα μέλη της Ορχήστρας. Το κύρια πρόβλημα της ορχήστρας είναι το οικονομικό βέβαια αφού σε κάθε εγχείρημα έχει να καλύψει μεγάλο οικονομικό κόστος, η στήριξη από την πολιτεία και η βοήθεια από τα ΜΜΕ για την προώθηση των δράσεών μας.

–Λαμβάνετε μέρος σε ένα ενδιαφέρον φεστιβάλ, το Φανερωμένη 17.
–Ναι θα ήθελα να ευχαριστήσω το φεστιβάλ για την όμορφη πρόσκληση αλλά και την ευκαιρία να παρουσιάσουμε για πρώτη φορά αυτό το πρότζεκτ στην εντός των τειχών μεσαιωνική πόλη της Λευκωσία και είμαι σίγουρος πως θα εντυπωσιάσει κάτω από την «Πολιτιστική μας στέγη, τον ουρανό»!

 Πληροφορίες: Commanderie Vineyards, Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, ώρα 9:00 μ.μ. - 11:00 μ.μ. Αυλή Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, Φανερωμένης 86-90.

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X