Πολιτισμός είμαστε εμείς

Μέσα σε όλα όσα συμβαίνουν στο νησί τις τελευταίες ημέρες, δεν ξέρω κατά πόσο είναι χρήσιμο και σωστό να μιλάμε για πολιτισμό. Οι συνδικαλιστές βάλλουν κατά παντός υπευθύνου, και οι ίδιοι να λένε, ναι μεν αλλά, η Πολιτεία, διά των υπουργών της, αντικρούει τα πυρά με εξαγγελίες και λόγια, με μαστίγιο και με καρότο. Αμετροεπείς βουλευτές καταγγέλλουν, τώρα που γυρίζει ο μύλος και όλα τα αλέθει, και όποιον πιάσει το κολάνι.

Δεν ξέρω, συμβαίνουν τόσα πολλά που σκέφτεσαι, τώρα εγώ γιατί να ασχοληθώ με τον πολιτισμό, γιατί να καθίσω να χαλάσω φαιά ουσία με την ανάγκη έκφρασης του άλλου; Νιώθω ότι καταντάει ωφελιμιστικό να σκέφτομαι πόσο η ψυχή μου αγαλλίασε βλέποντας μια όμορφη παράσταση, ή παρακολουθώντας μία ενδιαφέρουσα συναυλία. Θα μου πεις και τι θα κάνεις; Θα πέσεις σε βαθιά περισυλλογή και θα περιμένεις ως άλλος Γκοντό, αυτό που δεν πρόκειται να έρθει; Όχι, αλλά είναι ακριβώς σε αυτό το σχοινί που ακροβατώ. Γιατί η κοινωνία μας σήμερα δεν παράγει πολιτισμό σε κάθε της έκφανση; Αφού υποτίθεται έχουμε ξεπεράσει τις σκοτεινές εποχές.

Η αστυνομία κυνηγάει απηνώς το έγκλημα και δείχνει ότι το ζήτημα έφτασε στο αμήν. Μα καλά, τώρα ξεχείλισε το ποτήρι, εξαιτίας της επίθεσης εναντίον των μελών της; Γιατί να μιλήσω για πολιτισμό, όταν νιώθω ότι η ασφάλειά μου εξαρτάται από τα λάθη των κακοποιών. Και δεν είναι το τι αισθάνομαι εγώ και οι άνθρωποι της ηλικίας μου, αλλά η γενιά των γερόντων, που νιώθει περισσότερο ευάλωτη, και ο πολιτισμός ενισχύει και ενδιαφέρεται για τον ευάλωτο.

Γιατί να μιλήσω για πολιτισμό, όταν η Έλενα Φραντζή οδηγήθηκε στην αυτοκτονία, και όταν η Οδύσσεια Ιακώβου καταπλακώθηκε εν ώρα εργασίας και κατέληξε, και δεν έτρεξε μύτη. Γιατί να μιλήσω για πολιτισμό, όταν ένας δεκάχρονος είχε πεθάνει και κάποιοι έκαναν απεργία. Κρύψε να περάσουμε, από εν φορτώνει που έσσω σου, τάνα του να φορτώσει, μας γίνανε μόνιμοι επωδοί. Γιατί, λοιπόν, να μιλήσω για πολιτισμό; Δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε τα αυτονόητα, ο πολιτισμός μας μάρανε, λένε πολλοί. Δεν ξέρω, ίσως να έχουν και δίκιο.

Έγνοια μας είναι οι επενδυτές, να έρθουν οι μεσσίες και οι γκουρού της ανάπτυξης να μας φτιάξουν πύργους και ξενοδοχεία, να αξιοποιήσουν ό,τι εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι αξιοποιείται. Ο Μολώχ της ανάπτυξης είναι πεινασμένος, πάντα έχει όρεξη και δυστυχώς υπάρχουν εκείνοι που είναι διατεθειμένοι να τον ταΐζουν. Πού είναι ο πολιτισμός όταν δεν σεβόμαστε τον αδύναμο, που στην προκειμένη είναι η φύση και τα ζωντανά της, πού είναι ο πολιτισμός μας όταν δεν σεβόμαστε τον διπλανό μας, που μπορεί να είναι πεζός, γέρος, με ειδικές ανάγκες ή ικανότητες, όπως θέλετε ονομάστε τον, αλλά δεν παύει να είναι ένας από εμάς. Που επειδή αγαπά έναν ή μία αντί για το αντίθετο αυτομάτως τον κάνει διαφορετικό, και κατεβάζουμε μια σημαία, προστατεύοντας τι, αποδεικνύοντας τι; Τίποτα.

Τι είναι πολιτισμός στην τελική; Για μένα πολιτισμός είναι η ίδια η κοινωνία που ζούμε, είμαστε εμείς, είναι οι συνθήκες που δημιουργούμε καθημερινά και στις οποίες καλούμαστε να δραστηριοποιηθούμε ως κοινωνικά όντα. Είναι οι απόψεις μας, οι θέσεις μας, τα πιστεύω μας, οι αντιθέσεις μας, οι ανησυχίες μας. Είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους, θνητούς και ευάλωτους ή υπερόπτες.

Γιατί λοιπόν να μιλήσω για πολιτισμό, γιατί η Πολιτεία να πρέπει να μιλήσει για πολιτισμό; Αλλά μιλάει στα σοβαρά η Πολιτεία για πολιτισμό; Νομίζω ότι κάνει καθηκόντως, επειδή δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Γιατί εγώ να μιλήσω για πολιτισμό, επειδή πληρώνομαι; Όχι, πρέπει να μιλήσω για τον πολιτισμό, επειδή πολιτισμός είμαστε εμείς, αν και πολιτισμένους δεν μας λες. Πρέπει να μιλάμε για πολιτισμό για να καταλάβουμε από πού ξεκινήσαμε και πού μπορούμε να φτάσουμε ως ανθρωπότητα, ως μονάδες. Για να δούμε τα όρια και τις αντοχές μας, για να μάθουμε να συζητάμε.