ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Μια όγδοη ήπειρος από σωσίβια

Ο Γιώργος Ζώης μιλάει στην «Κ» για το βλέμμα του σκηνοθέτη στις ιστορικές συγκυρίες.

Kathimerini.gr

Ενα ολιγομελές συνεργείο, τρεις ημέρες γυρισμάτων, μια εγκαταλελειμμένη χωματερή, που λειτουργεί ως νεκροταφείο σωσιβίων στον Μόλυβο της Λέσβου, ένας ηθοποιός που υποδύεται έναν εργάτη ο οποίος εργάζεται στη χωματερή και συγχωνεύεται με αυτό το απόκοσμο τοπίο. Η «8η Ηπειρος» του Γιώργου Ζώη γεννήθηκε με τα καθοριστικά και στοιχειώδη που η συγκυρία δημιούργησε και ο σκηνοθέτης δεν μπόρεσε παρά να αποτυπώσει.

«Σε κάθε μεγάλο ιστορικό γεγονός όλοι μας καλούμαστε να πάρουμε θέση. Ανεξαρτήτως τι δουλειά κάνουμε και σε ποιο φύλο, κοινωνικό στρώμα και εθνικότητα είμαστε. Οι κινηματογραφιστές πάντα κατέγραφαν με την κάμερά τους ιστορικά γεγονότα ή εμπνέονταν από αυτά. Σε αυτή την τεράστια μετακίνηση μαζικών πληθυσμών που έγινε τα δύο τελευταία χρόνια, δημιουργήθηκαν εκατοντάδες ντοκιμαντέρ και ταινίες, ακόμη και διαφημιστικά.

Για μένα αυτό που έχει σημασία είναι το βλέμμα του σκηνοθέτη», λέει ο Γιώργος Ζώης στην «Κ» από τη Βενετία, όπου βρίσκεται με διπλό ρόλο: ως κριτής και ως κρινόμενος. Καθώς φαίνεται το δικό του «βλέμμα» έφερε την «8η Ηπειρο», τρίτη μικρού μήκους ταινία του, στο 74ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, εκτός συναγωνισμού, ως ειδική προβολή στο τμήμα Οrizzonti. Η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, ο σκηνοθέτης συμμετέχει και ως μέλος στην κριτική επιτροπή «Lion of the Future», η οποία θα βραβεύσει την καλύτερη πρωτοεμφανιζόμενη ταινία από όλα τα διαγωνιστικά προγράμματα του φεστιβάλ.

Στενοί δεσμοί

Η βενετσιάνικη μόστρα και ο Γ. Ζώης έχουν αναπτύξει στενούς δεσμούς. Από το 2010 και την πρώτη μικρού μήκους του «Casus Belli», με θέμα διαφορετικές ουρές αναμονής σε διαδοχικά πλάνα και ένα υπερχειλισμένο καρότσι σούπερ μάρκετ το οποίο κυλάει ανεξέλεγκτο, σε ρυθμό επιταχυνόμενο. Ακολούθησε το 2012 η δεκάλεπτη ταινία «Τίτλοι τέλους», σιωπηλή, εστιασμένη στις άδειες διαφημιστικές πινακίδες, στα «εκατοντάδες άδεια πλαίσια, χωρίς κανένα μήνυμα». Και οι δύο απέσπασαν πολλά βραβεία και διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Για το σκηνοθετικό ντεμπούτο του στη μεγάλου μήκους επέστρεψε στη Βενετία, το 2015, με το «Interruption».

Ο 35χρονος σκηνοθέτης, με σπουδές Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο Πολυτεχνείο, μεταπτυχιακά στην Πυρηνική Φυσική και την Αστροφυσική, που κατέληξε να σπουδάζει Κινηματογράφο στο Βερολίνο, έχει βλέμμα χαρισματικά εμμονικό και ιδιότυπο: «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο απλά και συγκλονιστικά πράγματα συμβαίνουν σε μια φέτα ζωής, σε ένα κάδρο, αν καθίσεις και απλώς το παρατηρείς», είχε πει πριν από πέντε χρόνια σε συνέντευξή του στην «Κ».

Η φετινή παραγωγή του «κυμαίνεται στα όρια μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ», δημιουργώντας ένα δικό της ξεχωριστό κόσμο: μια όγδοη ήπειρο.

Η επικοινωνία από τη Βενετία, αυτές τις ημέρες, δεν είναι καθόλου εύκολη. Οι υποχρεώσεις του πολλές, τα κενά χρόνου ελάχιστα. «Υπάρχει ένα βλέμμα εκμετάλλευσης του πόνου και της φρίκης που στην καλύτερη περίπτωση αγγίζει την επιφανειακότητα ενός ρεπορτάζ ή την προώθηση ενός brand με κακόγουστο τρόπο (π.χ. διαφημιστικό με τίτλο “Ωδή στη Λέσβο”)», λέει ο Γ. Ζώης όταν επιμένουμε στον πληθωρισμό των εικόνων που αναφέρονται στο προσφυγικό/μεταναστευτικό. Και συνεχίζει απνευστί: «Στην αντίπερα όχθη υπάρχει ένα βλέμμα αφαιρετικό που δεν σε εκβιάζει συναισθηματικά και βαθαίνει στο θέμα με υπόγειους τρόπους.

Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για πορνογραφία και στη δεύτερη για ποίηση. Η πορνογραφία είναι εμπόριο, ενώ η ποίηση αντίσταση. Και οι κινηματογραφιστές οφείλουν να αντισταθούν. Σε μια πρώτη ανάγνωση, αυτό το νεκροταφείο σωσιβίων που κινηματογραφήσαμε αντικατοπτρίζει με τον πιο άμεσο οπτικό τρόπο τη δραματική διαδρομή των προσφύγων προς την Ευρώπη. Χωρίς να περιέχει ούτε ένα πρόσωπο πρόσφυγα, διασώστη ή εθελοντή, αυτή η εικόνα είναι το αποτύπωμα αυτού του σύγχρονου δράματος. Για μένα είναι ένα σύγχρονο μνημείο του παραλογισμού του 21ου αιώνα. Προσωπικά έκανα αυτή την ταινία γιατί ένιωθα την επείγουσα ανάγκη να καταγράψω αυτό το μέρος που με στοίχειωσε. Και να αναδείξω αυτό το χιλιοπαιγμένο θέμα με μια άλλη οπτική, ώστε να το ξορκίσω».

«Νέα γκετοποίηση»

Για τον Γ. Ζώη η «γκετοποίηση των μεταναστών στις νέες χώρες διαμονής» είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Πιστεύει ότι πρέπει «να τους δώσουν επίσημα χαρτιά για να μπορέσουν να ταξιδέψουν όπου θέλουν, όπως δικαιούμαι και εγώ. Αν δεν συμβεί αυτό, όλες αυτές οι εστίες γκετοποίησης θα μετατραπούν σε ωρολογιακές βόμβες που θα εκραγούν σε 5, 10, 20 ή 30 χρόνια από τώρα».

«Τι είναι πιο επίπονο για έναν σκηνοθέτη: να κρίνει ή να κρίνεται;» ρωτάμε. «Φυσικά είναι πιο επίπονο να κρίνεσαι», απαντά. «Αλλά τώρα νιώθω μεγαλύτερη ευθύνη και θέλω πολύ να αναδειχθούν τολμηρές ταινίες που πάνε το σινεμά μπροστά και δεν αυτολογοκρίνονται. Θα χαρώ πολύ αν μια τέτοια ξεχωριστή ταινία πάρει το πρώτο βραβείο».

​​«8η Ηπειρος». Σύλληψη - σκηνοθεσία: Γ. Ζώης. Στον ρόλο του εργάτη, ο Παύλος Ιορδανόπουλος. Φωτογραφία: Στέλιος Πίσσας. Μουσική: Θάλεια Ιωαννίδου. Συμπαραγωγοί: Χρήστος Κωνσταντακόπουλος, Στέλιος Κοτιώνης.

 

Σινεμά: Τελευταία Ενημέρωση

Η προβολή και παρουσίαση της ταινίας μικρού μήκους του Ανδρέα Σεϊτάνη θα γίνει το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου
Kathimerini.com.cy
 |  ΣΙΝΕΜΑ
X