Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο σκηνοθέτης της παράστασης «Επικίνδυνες σχέσεις» Ανδρέας Αραούζος, ο Ανδρέας Τσέλεπος που έχει τον ρόλο του υποκόμη Βαλμόν και η Στέλα Φυρογένη που υποδύεται τη μαρκησία ντε Μερτέιγ, που ανεβάζει η Alpha Square, μιλούν στην «Κ» για το πολυβραβευμένο έργο του Christopher Hampton, ο οποίος διασκεύασε το μυθιστόρημα του Choderlos de Laclos «Les Liaisons Dangereuses».
Ανδρέας Αραούζος
Ο Ανδρέας Αραούζος μετέφρασε και σκηνοθέτησε το έργο «Επικίνδυνες σχέσεις» και όπως λέει το έργο αυτό είναι ένας από τους λόγους που μπήκε στο θέατρο. Σημειώνει ότι επικίνδυνες σχέσεις είναι οι ανθρώπινες σχέσεις – αυτές που δεν είναι κούφιες. Η ποιότητα της «σχέσης» είναι εξίσου σημαντική με την ποιότητα του «κινδύνου».
–Ένα πολυβραβευμένο έργο, ενός καταξιωμένου συγγραφέα, γιατί διάλεξες τις «Επικίνδυνες Σχέσεις»;
–Για το κομψοτέχνημα που αποτελεί η σύνθεση αυτών των σχέσεων. Η γοητεία του κινδύνου, το πώς ένα παιχνίδι θα το τερματίσει η πραγματικότητα, το δράμα που δημιουργείται όταν ένα προσωπικό σύμπαν καταρρέει – σε αυτή την περίπτωση του Βαλμόν. Ο Χάμπτον πήρε αυτό το ηθικολογικό-ψυχολογικό διαμάντι του Λακλό και του έβαλε την πιο λαμπρή θεατρική δαντέλα: αυτό το έργο είναι ένας από τους λόγους που μπήκα στο θέατρο.
–Ποιες σκηνοθετικές προκλήσεις αντιμετώπισες σε αυτό το έργο;
–Μεγαλύτερη πρόκληση είναι πάντα να μεταγγίσεις το όραμά σου στους ηθοποιούς. Εδώ έχουμε ένα σπουδαίο έργο, με μεγάλες εντάσεις και πολύ λεπτές ευαισθησίες ταυτόχρονα… αλλά είχα μια σπουδαία ομάδα. Έργο και συντελεστές με ουσία! Τι άλλο να ζητήσω;
–Τι σημαίνει «Επικίνδυνες σχέσεις»; Οι ήρωές σου είναι αλαζόνες αριστοκράτες;
–Ο κίνδυνος κρύβει ένα εξιτάρισμα που είναι προϋπόθεση για τη «ζωντάνια» μέσα μας! Η αριστοκρατία στο υπόβαθρο της ιστορίας είναι συμπτωματική για την ουσία του έργου. Είναι ντεκόρ (και πιστεύω στη διαφορά της αισθητικής, πιστεύω στην αξία της διακόσμησης.) Όμως η αλαζονεία, όπως και όλα τα αμαρτήματα, δεν έχουν τάξη. Επικίνδυνες σχέσεις είναι οι ανθρώπινες σχέσεις – αυτές που δεν είναι κούφιες. Η ποιότητα της «σχέσης» είναι εξίσου σημαντική με την ποιότητα του «κινδύνου». Σκέφτομαι ότι αν δεν είναι σχέση, δεν μπορεί να είναι επικίνδυνη. Είναι επένδυση, είναι ρίσκο… και το αποτέλεσμα; «Κερδίζεις ή πεθαίνεις» λέει η Μαρκησία ντε Μερτέιγ.
–Διαλέγεις έργα που έχουν να κάνουν με διαπροσωπικές σχέσεις, που έχουν ήρωες πολλές φορές που φτάνουν στα άκρα. Τι σε έλκει σε αυτούς τους χαρακτήρες;
–Ίσως το ότι δεν έχω φτάσει εγώ στα άκρα ποτέ; Ενώ αγαπώ το απόλυτο, φοβάμαι το ακραίο. Με ελκύει όμως το πάθος ως κίνητρο. Το ισοζύγιο πάθους/λογικής είναι μια τεράστια μάχη μέσα μας, και το πού θα οδηγεί η δοσολογία του μίγματος στον καθένα είναι η πορεία μας, η ζωή μας.
Στέλα Φυρογένη
«Η Μερτέιγ ποτέ δεν υποτιμά τους αντιπάλους», λέει η Στέλα Φυρογένη που υποδύεται τη μαρκησία ντε Μερτέιγ. Η Στέλα διαγράφει τη Μερτέιγ ως ένα πρόσωπο που το χαρακτηρίζει ο ερωτισμός, η ευφυΐα και το πάθος και προσθέτει πως πάντα γνώριζε πως ο προορισμός της ήταν να κυριαρχήσει το αντρικό φύλο και να πάρει εκδίκηση για το γυναικείο.
–Η μαρκησία ντε Μερτέιγ έχει το πάνω χέρι στο έργο αλλά και επί του υποκόμη Βαλμόν;
–Μία από τις αρχές της Μερτέιγ είναι πάντα να τελειώνει ό,τι αρχίζει, σχεδιάζοντας προσεκτικά της κινήσεις της και αυτό την βάζει πάντα, ένα βήμα μπροστά από τους άλλους. Όσον αφορά στον Βαλμόν, η Μερτέιγ ποτέ δεν υποτιμά τους αντιπάλους – αλλά ούτε και τους συμμάχους της. Το μυστικό για να έχει το πάνω χέρι στη σχέση τους, είναι ακριβώς ότι δεν επιτρέπει να φανεί πως έχει το πάνω χέρι στη σχέση τους.
–Σε τι αποσκοπεί με τα παιχνίδια που παίζει; Πώς θα τη σκιαγραφούσες;
–Η μαρκησία ντε Μερτέιγ ανήκει στην αριστοκρατία της προεπαναστατικής Γαλλίας, η οποία πλήττει θανάσιμα και παρακμάζει. Τα παιχνίδια πολέμου που παίζει επιδεικνύουν την πανίσχυρη θέλησή της και αποσκοπούν στην απόλυτη ικανοποίηση των επιθυμιών της. Ένα πρόσωπο που το χαρακτηρίζει ο ερωτισμός, η ευφυΐα και το πάθος. Επιτυγχάνει τον καταναγκασμό των άλλων διά της πειθούς, ως αξεπέραστη ηθοποιός, αλλά και ως μοναχική γυναίκα - στρατηγός που πάντα γνώριζε πως ο προορισμός της ήταν να κυριαρχήσει το αντρικό φύλο και να πάρει εκδίκηση για το γυναικείο.
–Η μαρκησία πέφτει θύμα των παιχνιδιών της;
–Η Μερτέιγ λέει σε κάποιο σημείο του έργου ότι η ματαιοδοξία και η ευτυχία είναι ασύμβατες. Γνωρίζει εξ αρχής πως η κατάληξη μπορεί να είναι η νίκη ή ο θάνατος, οπότε δεν θα τη χαρακτήριζα «θύμα», αλλά έναν παίκτη αποφασισμένο να παίξει μέχρι τελικής πτώσεως.
Ανδρέας Τσέλεπος
Ο Ανδρέας Τσέλεπος ως υποκόμης Βαλμόν μπαίνει σε μία κατάσταση που τον εξιτάρει, επειδή είναι δύσκολη. Ο υποκόμης Βαλμόν «είναι ένας άνδρας πολύ σίγουρος για τον εαυτό του, ο οποίος απλώς έχει μάθει να παίρνει πάντα αυτό που θέλει», λέει ο Ανδρέας και παίζει τα παιχνίδια της μαρκησίας για να τα κερδίσει.
–Γιατί να δεχθεί κάποιος να μπει σε μία εξ ορισμού, αν θες, δύσκολη κατάσταση;
–Σίγουρα μπορώ να σου πω, πως στην περίπτωση του Βαλμόν, τον εξιτάρει η δυσκολία. Όσο πιο δύσκολη είμαι μια κατάσταση, τόσο πιο μεγάλη η δόξα και το κύρος που θα αποκομίσει από την εκμετάλλευσή του. Ίσως αν αυτό που έχουμε να κερδίσουμε με το πέρας μιας δύσκολης κατάστασης είναι τεράστιο, τότε μπορώ να πω πως κάποιοι από εμάς, ίσως να δέχονταν να βρεθούν σε μια τέτοια θέση.
–Υπάρχει αγάπη από μέρους του για τη Μαρκησία;
–Εξαρτάται τι εννοείς αγάπη. Για τον Βαλμόν, στην αρχή του έργου αγάπη είναι καθαρά η σαρκική απόλαυση. Αυτό μόνο γνωρίζει και σε αυτό μόνο πιστεύει. Και αυτό είναι που επιζητεί και από την Μαρκησία. Η διαφορά με τις άλλες γυναίκες της ζωής του είναι πως στη Μαρκησία βλέπει τον εαυτό του. Πιστεύει πως τον ολοκληρώνει, όχι μόνο σαρκικά, αλλά και πνευματικά. Ένα είδος εγκεφαλικής ηδονής. Φυσικά στην πορεία πέφτει θύμα της ίδιας του της απάτης και ερωτεύεται την Τουρβέλ. Αρχίζει να αισθάνεται. Ένα παραλήρημα που για πρώτη φορά στη ζωή του ξεπερνά την ίδια την ηδονή.
–Τίθεται από πλευράς του υποκόμη ζήτημα εξουσίας και εγωισμού για το ποιος είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού;
–Σε ό,τι αφορά τα παιχνίδια που αναθέτει στον εαυτό του, πάντοτε ξέρει πως είναι κυρίαρχος σε αυτά. Τώρα όσον αφορά τις «αποστολές» που αναθέτουν ο ένας στον άλλο με τη Μαρκησία, δεν υπάρχει αυτό το θέμα, διότι ο ίδιος θεωρεί τη Μερτέιγ βιρτουόζο στο είδος της. Μάλιστα, κάποιες φορές τον κάνει να νιώθει ακόμα και ερασιτέχνης στις αποστολές που θέτουν ο ένας στον άλλο, παρόλα αυτά, πιστεύει πως είναι ίσοι. Άσχετα με το πώς εξελίσσεται η πλοκή στο έργο. Διότι στο τέλος είναι ξεκάθαρο πως ο ίδιος είναι απλώς ένα δημιούργημα της Μαρκησίας.
–Είναι αλαζόνας ο υποκόμης Βαλμόν, πώς τον βλέπεις ως ρόλο;
–Σίγουρα δεν θα έλεγα πως είναι αλαζόνας. Είναι ένας άνδρας πολύ σίγουρος για τον εαυτό του, ο οποίος απλώς έχει μάθει να παίρνει πάντα αυτό που θέλει. Τον εξιτάρει η δυσκολία και πολύ απλά ξέρει πως να «ζυγίσει» μια κατάσταση, όσο δύσκολη κι αν είναι, κάνοντας την να γυρίσει προς όφελός του. Ποτέ δεν ανοίγει το στόμα του χωρίς να υπολογίσει τη ζημιά που πρόκειται να κάνει.
«Επικίνδυνες σχέσεις», μετάφραση και σκηνοθεσία Ανδρέα Αραούζου, κάτω από το σύγχρονο εικαστικό σχεδιασμό της Έλενας Κατσούρη, με μουσική του Γιώργου Κολιά και φωτισμούς του Σταύρου Τάρταρη, πρωταγωνιστούν οι Στέλα Φυρογένη, Ανδρέας Τσέλεπος, Νίκη Δραγούμη, Λένια Σορόκου, Άννα Γιαγκιώζη, Φώτης Καράλης, Μικαέλλα Θεοδουλίδου και Αντρέας Λουκά. Οκτώ παραστάσεις στη Λευκωσία, Θέατρο Αποθήκες ΘΟΚ, Σάββατο, /Τετάρτη/Πέμπτη/Παρασκευή μέχρι 15 Σεπτεμβρίου, 8.30 μ.μ. και μία παράσταση στη Λεμεσό, στις 16 Σεπτεμβρίου, στο Θέατρο Ριάλτο, 7:30 μ.μ.
