Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η Fresh Target Theatre Ensemble που συμμετέχει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος παρουσιάζει την «Άλκηστη» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Πάρι Ερωτοκρίτου. Η «Άλκηστις» είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και πιο αινιγματικά έργα και χαρακτηρίζεται ως τραγικωμωδία. Ο Πάρις Ερωτοκρίτου χρησιμοποιεί τη μετάφραση του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου και εμπλέκει δημιουργικά τη χορωδία της Βασιλικής Αναστασίου «The Amalgamation choir». Ο Πάρις τοποθετεί την πλοκή στον αίθουσα αναμονής ενός νοσοκομείου, διότι όπως μου λέει στο έργο ενυπάρχει η αγωνία, ο θάνατος, το θαύμα, η απώλεια, που είναι συστατικά στοιχεία ενός νοσηλευτηρίου. Μιλώντας με τον Πάρι για την παράσταση αντιλήφθηκα ότι αφουγκράστηκε το έργο και την αινιγματική του φύση, και δεν προσπάθησε να εκμαιεύσει πληροφορίες απλώς για να φτιάξει μια παράσταση, αλλά στάθηκε σε μια γωνιά παρατηρώντας μια την Άλκηστη και μια τους άλλους χαρακτήρες για να τους σκιαγραφήσει και να τους ερμηνεύσει.
–Τι σε γοήτευσε στην Άλκηστη και αποφάσισες να το ανεβάσεις;
–Κατ’ αρχάς αυτό που από την αρχή μου άρεσε ήταν ο τρόπος που ήταν γραμμένο το έργο, ο αινιγματικός τρόπος γραφής του. Μάλιστα, διαβάζοντάς το θεώρησα πάρα πολύ σύγχρονο. Πρόκειται για ένα πολύ ανθρώπινο έργο, την ίδια στιγμή υπάρχει το τραγικό με το κωμικό, συνυπάρχει ο θρήνος με τη γιορτή και η απώλεια με το θαύμα. Το σύνολο, λοιπόν, αυτών των πραγμάτων είναι που μου κίνησε το ενδιαφέρον για το ανέβασμα της παράστασης. Δεν είναι ένα μονοδιάστατο έργο.
–Υπάρχει κάτι που θες αναδείξεις μέσω της παράστασης της Άλκηστης;
–Το έργο είναι επικεντρωμένο στη σχέση του ζευγαριού, του Άδμητου και της Άλκηστης. Το θέμα που νομίζω ότι αναδεικνύεται είναι του τι γίνεται όταν ο ένας μέσα σε μία σχέση δει πραγματικά τον άλλο, πίσω από τις διάφορες μάσκες, πέραν των αυτόματων ρυθμών της ζωής μας και πάνω από τους εαυτούς μας και τους εγωισμούς μας. Επικεντρώθηκα σε αυτό το μικρό στοιχείο, αν θες, τι γίνεται όταν κάποιος, στην περίπτωσή μας ο Άδμητος, αποκτήσει μια νέα οπτική, όταν δει πραγματικά ποια είναι η γυναίκα του.
–Η πράξη της Άλκηστης, όμως, είναι αποτέλεσμα πραγματικής αγάπης;
–Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου! Αυτό το ερώτημα μας ταλαιπώρησε και μας ταλαιπωρεί ακόμα. Μάλιστα, σε κάποια στιγμή της πρόβας στον διάλογο Άδμητου – Άλκηστης είδαμε τη σκηνή από την πλευρά της αγάπης, πειραματιστήκαμε κάπως με αυτή την οπτική και είδαμε ότι λειτουργεί. Άρα θεωρώ ότι το στοιχείο της αγάπης προς τον άντρα της δεν μπορεί να αφαιρεθεί. Ωστόσο, πέραν από την αγάπη αναδεικνύονται και πάρα πολλά άλλα στοιχεία, όπως η ενόχληση, ο θυμός, αλλά η βάση νομίζω είναι η αγάπη.
– και αυτή υπερισχύει;
–Ως ένα σημείο ναι, αλλά δεν θέλησα να το δω ολοκληρωτικά από αυτό το πρίσμα. Δεν με αφορούσε να δείξω ένα έργο όπου μία γυναίκα θυσιάζεται για τον άντρα της, και ένας άλλος άντρας, εν προκειμένω ο Ηρακλής, τη φέρνει πίσω στον άντρα της που δεν ξέρουμε αν είναι με τη θέλησή της ή όχι. Νομίζω είναι λίγο πατροναριστικό να δείξω τη γυναίκα που θυσιάζεται για να δοθεί δεύτερη ευκαιρία στον άντρα.
–Τι είδους Άλκηστη θέλεις να δείξεις;
–Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι τι δεν θέλω να δείξω, και αυτό είναι τη γυναίκα η οποία χρησιμοποιείται, δεν με ενδιαφέρει αυτό. Μέσα από την ιστορία όμως της Άλκηστης θέλω να φανεί το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει απέναντί του κάποιος που πραγματικά αγαπά και όχι μόνο τον σύντροφο, αλλά γενικά αγαπά. Πώς μπορεί μέσα από μία σχέση να αλλάξει ο άλλος, να δει εκ νέου. Και αυτό για μένα είναι η κάθαρση, να απελευθερωθούμε από τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει και άλλος τρόπος.
–Η Άλκηστις λοιπόν μπορεί να λειτουργήσει ως γενικό παράδειγμα;
–Θα έλεγα ότι η ηρωίδα είναι καταλύτης για όλους τους υπόλοιπους και ειδικά για τον Άδμητο, άρα η θυσία της, με ή χωρίς εισαγωγικά, εξυπηρετεί στο να καταφέρει κάποιος να δει πραγματικά.
–Το ίδιο το έργο του Ευριπίδη αφήνει αναπάντητα ερωτήματα, εσύ προσπαθείς να απαντήσεις σε κάποια από αυτά;
–Αυτό που προσπάθησα να κάνω δεν ήταν να απαντήσω ακριβώς, αλλά να βάλω τα όποια ερωτήματα απορρέουν από το κείμενο σε μία πορεία. Μέσα από τη μελέτη του ίδιου του έργου, αλλά κατά τη διάρκεια της πρόβας νιώσαμε ότι πρέπει να δοθούν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές, αλλά δεν ήταν ανάγκη μας να απαντήσουμε ή να λύσουμε γρίφους. Αυτά προέκυπταν.
–Υπήρξε κάποιο ερώτημα που σου έθεσε η «Άλκηστις» και σε βασάνισε περισσότερο από κάποια άλλα;
–Ναι, και ήταν γιατί δεν μιλάει η Άλκηστις όταν επιστρέφει στη ζωή. Αναρωτιόμουν γιατί παραμένει σιωπηλή. Αυτή η σιωπή σε εμένα ανοίγει πολλές προοπτικές και πολλά ερωτήματα. Δεν μιλάει γιατί δεν ήθελε να επιστρέψει, γιατί πια δεν έχει να πει κάτι στον άντρα της, τον Άδμητο; Και αυτή η σιωπή της είναι που μας έσπρωξε σε μια ερμηνεία, που πιθανώς να δικαιολογεί το γιατί επιλέγει να μη μιλάει. Βέβαια, δεν είμαστε εμείς που θα πούμε στους θεατές ότι αυτός είναι ο λόγος.
–Πώς κινήθηκες σκηνοθετικά;
–Σκηνοθετικά και σκηνογραφικά τοποθετήσαμε το έργο σε έναν διάδρομο νοσοκομείου. Το έργο έχει πάρα πολλές αναφορές στο μέσα και στο έξω, αυτό μας έκανε να το δούμε πώς λειτουργεί σε έναν διάδρομο νοσοκομείου, τι γίνεται εντός του και τι εκτός, αφού σε ένα νοσοκομείο υπάρχει η αίσθηση της απώλειας, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και το θαύμα, η παρηγοριά, αλλά και η απόγνωση. Τα στοιχεία αυτά είναι πανταχού παρόντα στην «Άλκηστη», και θεωρώ ότι αυτή η σύγχρονη τοποθέτηση λειτουργεί.
Πληροφορίες: «Άλκηστις» του Ευριπίδη, Δευτέρα 23 Ιουλίου, Αμφιθέατρο «το σκαλί» Αγλαντζιά, Σάββατο 28 Ιουλίου, Αρχαίο Ωδείο Πάφου, Δευτέρα 30 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Κουρίου. Επιπλέον παράσταση 9 Σεπτεμβρίου, Αμφιθέατρο «το σκαλί» Αγλαντζιά. Οι παραστάσεις αρχίζουν στις 9:00 μ.μ.
Συμμετέχουν: Σκηνοθεσία: Πάρις Ερωτοκρίτου. Νιόβη Χαραλάμπους (Άλκηστις), Ανδρέας Παπαμιχαλόπουλος (Άδμητος), Σπύρος Σταυρινίδης (Φέρης), Ανδρέας Κουτσόφτας (Απόλλωνας/Υπηρέτης), Γιάννης Καραούλης (Θάνατος/Ηρακλής), Μυρσίνη Χριστοδούλου (Υπηρέτρια/Κορυφαία Χορού), Σάββας Μενοίκου (Κορυφαίος Χορού).
