ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Στοματικός καρκίνος: Μια «υποτιμημένη» αλλά ισχυρή απειλή

Εμφανίζει σημαντικά υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε σχέση με άλλους πιο «γνωστούς» καρκίνους

ΑΜΠΕ

Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας αποτελεί το 85% των περιπτώσεων καρκίνου κεφαλής και τραχήλου και παρά την ευρύτερη ιατρική πρόοδο χαρακτηρίζεται ακόμη από σχετικά χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης, καθώς μόνο οι μισοί περίπου από τους νεοδιαγεγνωσμένους ασθενείς επιτυγχάνουν την πενταετή επιβίωση. Δυστυχώς, το ποσοστό αυτό έχει παραμείνει σχεδόν αμετάβλητο για πολλές δεκαετίες γεγονός που οφείλεται κυρίως στην καθυστερημένη διάγνωση της νόσου και στην έλλειψη ορθής ενημέρωσης του κοινού εφόσον ακόμη και σήμερα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού αγνοεί την ύπαρξη του στοματικού καρκίνου.

Ο καρκίνος του στόματος εμφανίζει σημαντικά υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε σχέση με άλλους πιο «γνωστούς» καρκίνους όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, του λάρυγγα και του θυρεοειδούς. Βάσει των στοιχείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) υπολογίζεται ότι προκύπτουν 450.000 νέες περιπτώσεις στοματικού καρκίνου ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι κατά πολύ μεγαλύτερος εξαιτίας της αδυναμίας πλήρους καταγραφής των περιπτώσεων σε όλες τις χώρες.

Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό που χαρακτηρίζει ακόμη το στοματικό καρκίνο δεν οφείλεται στη δυσκολία της διάγνωσης της νόσου αλλά στην καθυστερημένη διάγνωση, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει θεσπιστεί κάποιο τεκμηριωμένο και εμπεριστατωμένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου για την πρώιμη διάγνωση της νόσου. Συνεπώς, συχνότερα ο καρκίνος του στόματος διαγιγνώσκεται όταν έχει δώσει ήδη μεταστάσεις συνηθέστερα στους επιχώριους τραχηλικούς λεμφαδένες. Σε αυτήν την περίπτωση η πρόγνωση είναι χειρότερη από ό,τι αν η διάγνωση της νόσου είχε γίνει όταν ο καρκίνος ήταν περιορισμένος ακόμη στην ενδοστοματική περιοχή.

Ένα άλλο αίτιο της καθυστερημένης διάγνωσης του στοματικού καρκίνου είναι ότι η νόσος δεν προκαλεί συμπτώματα όπως πόνο, μούδιασμα, νυγμό στα πρώιμα στάδια με αποτέλεσμα να διαφεύγει της προσοχής του ασθενούς. Ο στοματικός καρκίνος καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνος διότι χαρακτηρίζεται από υψηλό ποσοστό εμφάνισης δεύτερου πρωτοπαθούς όγκου. Εκτιμάται ότι οι ασθενείς με καρκίνο στόματος διατρέχουν 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για να αναπτύξουν δεύτερο στοματικό καρκίνο για τα επόμενα 5-10 έτη.

Παραδοσιακά ο στοματικός καρκίνος αναπτύσσεται σε άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών, όμως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση της ηλικίας των ασθενών εξαιτίας της πρόκλησης του στοματικού καρκίνου από τον ιό του ανθρωπίνου θηλώματος (HPV). Ο ιός HPV και κυρίως τα ογκογόνα στελέχη του 16 και 18 εντάσσονται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κυρίως μεταξύ νέων και ευθύνεται για την αύξηση της συχνότητας του στοματικού καρκίνου σε νεαρά άτομα που δεν καπνίζουν. Πρόκειται για τον ίδιο ιό που προκαλεί την ανάπτυξη του τραχήλου της μήτρας και μεταδίδεται μέσω της στοματογεννητικής επαφής (στοματικό σεξ).

Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις το κάπνισμα έχει αποδειχθεί το βασικό αίτιο πρόκλησης τους καρκίνου του στόματος ειδικά σε ηλικίες άνω των 50 ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η προώθηση των «άκαπνων» προϊόντων καπνού (π.χ , απομύζηση καπνού) ως ασφαλέστερης εναλλακτικής σχετικά με την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα έχει οδηγήσει σε αύξηση του ποσοστού του στοματικού καρκίνου σε νεότερες ηλικίες. Μπορεί να προηγηθούν δεκαετίες καπνίσματος μέχρι να εκδηλωθεί ο στοματικός καρκίνος, ενώ η παράλληλη υπερκατανάλωση αλκοόλ λειτουργεί συνεργιστικά καθώς εκείνοι που καπνίζουν και πίνουν διατρέχουν 15 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την εκδήλωση της νόσου.

Επομένως, το κάπνισμα, το αλκοόλ και η λοίμωξη από ογκογόνα στελέχη του ιού HPV είναι οι κύριοι αιτιολογικοί παράγοντες του στοματικού καρκίνου.

Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή της στοματικής κοιλότητας αλλά συνήθως αναπτύσσεται στη γλώσσα (στο πλαϊνό και οπίσθιο τμήμα της ή κάτω από τη γλώσσα) όταν προκαλείται από το κάπνισμα ή στην περιοχή της αμυγδαλής, της σταφυλής, της μαλθακής υπερώας και του στοματοφάρυγγα όταν ο καρκίνος προκαλείται από τον HPV.

Η νόσος μπορεί να αναπτυχθεί είτε de novo δηλαδή σε φαινομενικά υγιές πεδίο του στόματος είτε να εξελιχθεί σε έδαφος δυνητικά κακοήθων βλαβών, κυρίως της λευκοπλακίας και της ερυθροπλακίας που συζητήθηκαν σε προηγούμενα άρθρα. Η τυπική εμφάνιση του στοματικού καρκίνου που στο 90% υποκρύπτει ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι μία εξελκωμένη διόγκωση στο πλαϊνό τμήμα της γλώσσας.

Ως εκ τούτου οποιαδήποτε λευκή ή εξέρυθρη βλάβη ή έλκωση (πληγή) του στόματος επιμένει για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 εβδομάδων θα πρέπει να οδηγήσει τον ασθενή στον Στοματολόγο για περαιτέρω εκτίμηση.

Άλλα «ύποπτα» συμπτώματα είναι η ανάπτυξη μιας μάζας, μιας διόγκωσης μέσα στο στόμα ή στον τράχηλο, η πρωτόγνωρη δυσκολία κατά την κατάποση και την ομιλία, το ανεξήγητο επίμονο βράγχος φωνής, το μούδιασμα στην περιοχή του στόματος και/ή του προσώπου.

Συμπερασματικά, σε πλαίσια πρόληψης του στοματικού καρκίνου συστήνεται η διακοπή του καπνίσματος και της υπερκατανάλωσης αλκοόλ, η ισορροπημένη υγιεινή διατροφή και η υιοθέτηση υπεύθυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς με την επιλογή σταθερού ερωτικού συντρόφου. Επίσης, η ετήσια επίσκεψη σε οδοντίατρο (σε πλαίσια αμιγούς προληπτικού ελέγχου) ή/και σε Στοματολόγο παρέχει τη δυνατότητα της πρώιμης διάγνωσης του στοματικού καρκίνου και της επιτυχέστερης δυνατής θεραπευτικής αντιμετώπισής του.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

ΑΜΠΕ

Υγεία: Τελευταία Ενημέρωση

Το ποσοστό καρδιοπάθειας έχει ελαττωθεί κατά την τελευταία δεκαετία, αλλά μπορεί να μεταβληθεί εξαιτίας της ολοένα και ...
 |  ΥΓΕΙΑ
X