Kathimerini.gr
DAVID E. SANGER/THE NEW YORK TIMES
Σε νέα, αχαρτογράφητη περιοχή εισέρχεται η αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, ύστερα από την ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στον Περσικό Κόλπο και την απειλή του Ιρανού προέδρου Χασάν Ροχανί για ακύρωση ορισμένων από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει η χώρα του με τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι δηλώσεις Ροχανί, την περασμένη Τετάρτη, συνέπεσαν με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την απόφαση Τραμπ για απόσυρση των ΗΠΑ από την ιστορική συμφωνία που είχε επιτευχθεί επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα. Ωστόσο ο Ιρανός πρόεδρος δεν ακολούθησε το παράδειγμα του Αμερικανού ομολόγου του, αποφεύγοντας να αποσύρει την Ισλαμική Δημοκρατία από τη συμφωνία. Αντί γι' αυτό, ο Ροχανί έδωσε προθεσμία δύο μηνών στους Ευρωπαίους να επιλέξουν αν θα ακολουθήσουν τον Τραμπ ή αν θα σώσουν τη συμφωνία αγοράζοντας ιρανικό πετρέλαιο, σε πείσμα των αμερικανικών κυρώσεων.
Αν οι Ευρωπαίοι δεν ανταποκριθούν θετικά, τότε το Ιράν θα αποδεσμευθεί από τα όρια που του έχουν τεθεί ως προς τον εμπλουτισμό ουρανίου, προειδοποίησε ο Ροχανί. Κάτι τέτοιο θα έφερνε πιο κοντά την Τεχεράνη στο τεχνολογικό κατώφλι για την παραγωγή ατομικών βομβών και θα αναζυπύρωνε τη συζήτηση στην Ουάσιγκτον για προληπτικό πλήγμα εναντίον του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Κίνα και Ρωσία συνέστησαν σε όλες τις πλευρές αυτοσυγκράτηση, αλλά έριξαν τις ευθύνες για την επιδείνωση του κλίματος ολοκληρωτικά στις ΗΠΑ.
Στη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στη Νέα Υόρκη, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ αποκάλυψε ότι η πολιτική ηγεσία της χώρας του δέχεται αυξανόμενες πιέσεις εκ των ένδον προκειμένου να απαντήσει στην προσπάθεια στραγγαλισμού της ιρανικής οικονομίας από τον Τραμπ. Τα πράγματα έγιναν χειρότερα το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, όταν ανώτατοι Αμερικανοί αξιωματούχοι αποκάλυψαν την αποστολή του αεροπλανοφόρου «Αβραάμ Λίνκολν» και μοίρας βομβαρδιστικών μεγάλης ακτίνας δράσης στον Περσικό Κόλπο.
Προειδοποίηση
Η κίνηση αυτή των ΗΠΑ ήταν ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς την Τεχεράνη. Τρεις Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν πληροφορίες περί επικείμενων επιθέσεων εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων στο Ιράκ και τη Συρία, είτε από ένοπλες δυνάμεις του ίδιου του Ιράν είτε από συμμάχους του στην περιοχή.
Η αιφνιδιαστική επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στο Ιράκ προφανώς σχετιζόταν με αυτά τα σενάρια. Ο ίδιος ο Πομπέο γνωστοποίησε στους δημοσιογράφους ότι συζήτησε με την ιρακινή ηγεσία «την αλληλουχία των απειλών» από την πλευρά της Τεχεράνης.
Από την πλευρά του, ο Ροχανί διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν τρέφει επιθετικές διαθέσεις έναντι οποιουδήποτε, καλώντας τις ΗΠΑ και τις άλλες μεγάλες δυνάμεις σε νέες διαπραγματεύσεις, στη βάση της συμφωνίας του 2015, για την οποία, όμως, η κυβέρνηση Τραμπ δεν θέλει ούτε να ακούει.
