Kathimerini.gr
Παύλος Παπαδόπουλος
«Προερχόμαστε από διαφορετικές γενιές αλλά θαυμάζω την αντοχή του και την ευελιξία του», είπε ο Μπαράκ Ομπάμα για τον Τζο Μπάιντεν το 2008, όταν τον επέλεξε για αντιπρόεδρο. Είναι αυτές οι αρετές που χαρακτήρισαν την πολιτική του διαδρομή τα τελευταία 50 χρόνια και του επέτρεψαν όχι μόνο να γίνει ο 47ος αντιπρόεδρος (2008-2016), αλλά και ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο Μπάιντεν γεννήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1942 και μεγάλωσε στο Σκράντον της Πενσιλβάνια και στο Νιου Κασλ του Ντέλαγουερ. Από τη μητέρα του είναι ιρλανδικής καταγωγής και από τον πατέρα του έχει αίμα αγγλικό, γαλλικό και ιρλανδικό. Οταν ήταν μικρός τραύλιζε, κάτι που ακόμα τον χαρακτηρίζει σε κάποιες περιπτώσεις. Εχει πει πως όταν ήταν νέος προσπάθησε να περιορίσει το πρόβλημα απαγγέλλοντας ποίηση στον καθρέφτη του σπιτιού του. Είναι καθολικός, αλλά δεν σταδιοδρόμησε με σημαία το δόγμα.
Υποστηρίζει αταλάντευτα τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεξαρτησία των ατομικών επιλογών και έχει ταχθεί υπέρ των εκτρώσεων και των δικαιωμάτων ισότητας και αυτοπροσδιορισμού των ταυτοτικών μειονοτήτων (LGBTQ+).
Λίγες εβδομάδες μετά την ανέλπιστη νίκη του στην πρώτη μάχη για τη Γερουσία το 1972 έχασε τη γυναίκα του και τη μικρή του κόρη σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Τα δύο μικρά αγόρια του, ο Μπο και ο Χάντερ βρίσκονταν και αυτά στο αυτοκίνητο και τραυματίστηκαν. Το πλήγμα ήταν βαρύ. Σκέφτηκε να εγκαταλείψει την πολιτική και να γίνει πατέρας αποκλειστικής απασχόλησης.
Τελικά μπορεί να μην παραιτήθηκε, αλλά στα 35 χρόνια που υπηρέτησε στη Γερουσία δεν διανυκτέρευσε ποτέ στην Ουάσιγκτον.
Επαιρνε το τρένο, πήγαινε κάθε πρωί στη Γερουσία και επέστρεφε κάθε απόγευμα στο σπίτι του στο Ντέλαγουερ. Για μερικά χρόνια είχε χάσει το ενδιαφέρον του για τη ζωή και είχε κλονιστεί η πίστη του στον Θεό. Η δεύτερη σύζυγός του, η Τζιλ που γνώριζε το 1975, τον βοήθησε να προχωρήσει και τον στηρίζει μέχρι σήμερα. Ο Μπο, που όταν μεγάλωσε θεωρούνταν διάδοχος του πατέρα του στην πολιτική, πέθανε το 2015 από καρκίνο στον εγκέφαλο. Ο Μπάιντεν φέρει έντονο το τραύμα και από αυτή την απώλεια.
Πρόσφατα πρόφερε δημόσια το όνομα «Μπο» ενώ απευθυνόταν σε κάποιον άλλον. Ομως και αυτή η δοκιμασία έγινε αφορμή για μια πολιτική πρωτοβουλία.
Τα τελευταία χρόνια στηρίζει ακόμα περισσότερο τα ερευνητικά προγράμματα θεραπειών του καρκίνου. Το τελευταίο από τα παιδιά του, ο Χάντερ, κατηγορήθηκε από τον πρόεδρο Τραμπ ότι εκμεταλλεύτηκε την επιρροή του πατέρα του για επαγγελματικούς σκοπούς. Στα χρόνια που ο πατέρας του ήταν αντιπρόεδρος, ο Χάντερ Μπάιντεν αποδέχθηκε θέση στο διοικητικό συμβούλιο της ουκρανικής εταιρείας φυσικού αερίου Burisma με αμοιβή 50.000 δολάρια τον μήνα χωρίς να είναι κάποιος λαμπερός μάνατζερ. Ο Τραμπ ζήτησε από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ζελένσκι να ερευνήσει το ζήτημα για να τα αξιοποιήσει στον προεκλογικό αγώνα. Η παρέμβαση Τραμπ αποκαλύφθηκε, θεωρήθηκε αντικανονική και οδήγησε στην περυσινή απόφαση των Δημοκρατικών της Βουλής των Αντιπροσώπων για την καθαίρεση του Τραμπ, την οποία «μπλόκαρε» η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Γερουσία.
Στα 35 χρόνια που υπηρέτησε στη Γερουσία ο Μπάιντεν έλαμψε ελάχιστες φορές – και μία από αυτές ήταν η τοποθέτησή του κατά του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής τη δεκαετία του ’80. Ομως ήταν πάντοτε εργατικός και σοβαρός. Με τα χρόνια απέκτησε εμπειρία και κύρος. Το 1997 έγινε μέλος και από το 2001 ώς το 2009 πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας.
Οπως βεβαιώνουν Ελληνες πολιτικοί που τον συνάντησαν εκείνη την εποχή, ο Μπάιντεν εξελίχθηκε γρήγορα σε δεινό γνώστη του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών με σαφείς φιλελληνικές θέσεις. Ο Μπάιντεν είναι κλασικός πολιτικός. Θεωρεί το ΝΑΤΟ ιερό και θα επαναφέρει τις ΗΠΑ στη θέση του ηγέτη της Ατλαντικής Συμμαχίας και του στυλοβάτη της Δημοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, έχει προειδοποιήσει ότι «οι μέρες της αμερικανικής φιλίας με δικτάτορες έχουν τελειώσει».
Ο δρόμος προς την κορυφή δεν ήταν καθόλου αυτονόητος. Ηταν υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών το 1988 απέναντι στον Δουκάκη και το 2008 απέναντι στον Ομπάμα. Το 2020 επιτέλους το κέρδισε. Θέλησε να ενώσει τους Δημοκρατικούς και το πέτυχε γιατί υιοθέτησε κάποιες από τις θέσεις του σοσιαλιστή εσωκομματικού αντιπάλου του Μπέρνι Σάντερς. Δεσμεύθηκε για τον διπλασιασμό του κατώτατου μισθού (από 7,5 σε 15 δολάρια την ώρα), για την επένδυση 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε 4 χρόνια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και για τη μετακίνηση του στόχου για μηδενικές εκπομπές άνθρακα από το 2050 στο 2030.
Πολλοί ανησυχούν ότι ο Μπάιντεν δεν έχει τις αντοχές ή την προσωπικότητα που χρειάζεται για να ηγηθεί των ΗΠΑ σε μια εποχή κατά την οποία η κοινωνία της είναι τόσο διχασμένη όσο ποτέ άλλοτε και ο διεθνής γεωπολιτικός, οικονομικός και τεχνολογικός ανταγωνισμός οξύνεται. Από την άλλη πλευρά η εποχή Μπάϊντεν αρχίζει – εκτός δικαστικών απροόπτων που πάντως λίγοι προεξοφλούν ότι μπορούν να αλλάξουν τη φορά των πραγμάτων. Εκείνο που δείχνει να συμπυκνώνει την εποχή Μπάιντεν είναι το σύνθημα τα εκστρατείας του: «Επιστροφή στην κανονικότητα» (Get Back to Normal). Οι Ελληνες, έχοντας σχετική πείρα, μπορούμε ίσως να καταλάβουμε καλύτερα γιατί το σύνθημα αυτό είχε τελικά την απήχηση εκείνη που έστω και οριακά στέλνει στο Οβάλ Γραφείο αυτόν τον ευγενικό και σεβαστό «κλασικό» πολιτικό.
Σιγουριά και σεβασμός
Σπούδασε Νομικά, αλλά δεν ξεχώρισε ως φοιτητής, ούτε διέπρεψε ως νομικός. Το 1972 έβαλε υποψηφιότητα για γερουσιαστής στο Ντέλαγουερ. Δεν είχε καμία τύχη και δεν είχε ούτε χρήματα για να υποστηρίξει την εκστρατεία του. Στις πρώτες μετρήσεις υπολειπόταν με 30 μονάδες του γερουσιαστή αντιπάλου του. Κέρδισε με 0,5%. Οι ψηφοφόροι εκτίμησαν τον ζεστό χαρακτήρα, το γενναιόδωρο πνεύμα, τη μετριοπάθεια, τα απλά λόγια και τον συνδυασμό της νεότητας με την ευγένεια. Μετά τη φθορά της τετραετίας Νίξον, η Αμερική έψαχνε σεβασμό και αξιοπρέπεια. Δεν ήταν ποτέ ούτε ρήτορας ούτε διανοούμενος, αλλά εμπνέει σιγουριά και εμπιστοσύνη. Λένε ότι έχει το «ιρλανδικό άγγιγμα». Οταν ορκίστηκε στα 30 του, έγινε ο έκτος νεότερος γερουσιαστής στην αμερικανική ιστορία. Ισως το ισχυρότερο χαρακτηριστικό του είναι ο σεβασμός τον οποίο προσφέρει απλόχερα σε φίλους και αντιπάλους – και ο σεβασμός είναι επένδυση με απροσδόκητες αποδόσεις. Τα θερμά αισθήματα προς τους ψηφοφόρους μερικές φορές υπερβαίνουν το όριο. Εχει κατηγορηθεί από γυναίκες ότι αγκαλιάζει, φιλάει και αγγίζει με έναν τρόπο που μπορεί να παρεξηγηθεί. Ο ίδιος έχει παραδεχθεί ότι αυτό μπορεί να ισχύει, αλλά έχει δικαιολογηθεί: «Είμαι ένας πολιτικός με ανεπτυγμένη την αίσθηση της αφής».
