Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν στο Προεδρικό και στο υπουργείο Οικονομικών διάβαζαν την ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών ότι ξεκινά τη διαδικασία για την ακύρωση της σύμβασης αποφυγής της διπλής φορολογίας, στην Κύπρο βρέθηκαν προ εκπλήξεως. Όχι γιατί δεν ήταν γνωστές οι επιδιώξεις της Μόσχας, αλλά για το ύφος της ανακοίνωσης που υπογράμμιζε ότι τις δύο πλευρές τις χωρίζει χάος και συνεπώς προανήγγειλε ναυάγιο παρά το γεγονός ότι οι διαβουλεύσεις- σύμφωνα με την Λευκωσία- δεν είχαν ολοκληρωθεί. Ανακοίνωση που έστελνε βεβαίως το μήνυμα ότι ίσως πίσω από αυτή, να υπάρχουν και πολιτικές προεκτάσεις. Μετά και την χωρίς αποτέλεσμα συνομιλία Αναστασιάδη- Πούτιν επί του θέματος, ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης σπεύδει στη Μόσχα για διαπραγματεύσεις στις 10 και 11 Αυγούστου, με στόχο να πετύχει τουλάχιστον εξαιρέσεις. Αν και στο Προεδρικό εκφράζεται αισιοδοξία για κατάληξη επί του ζητήματος, είναι γενικώς αντιληπτό πως η εν λόγω κίνηση θα στοιχίσει σημαντικά, πρώτα οικονομικά στην Κύπρο αλλά και διπλωματικά στις σχέσεις των δύο χωρών.
Η πανδημία και ο κατάλογος
Το οικονομικό πλήγμα που δέχτηκε η ρωσική οικονομία λόγω της πανδημίας, φέρεται να επίσπευσε την απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης να επαναπατρίσει τα ρωσικά κεφάλαια και να αυξήσει τα φορολογικά της έσοδα. Τον περασμένο Μάρτη μάλιστα, η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, έκανε αναφορά αποκλειστικά στην Κύπρο για αναθεώρηση φορολογικών συμφωνιών, αφήνοντας εκτός –τις δύο ανταγωνιστικές χώρες για την Κύπρο -Μάλτα και Λουξεμβούργο. Στη συνέχεια βεβαίως είχαν αποσταλεί σχετικές επιστολές στα υπουργεία των δύο χωρών. Οι διαβουλεύσεις με την Μάλτα φαίνεται να προχωρούν, όχι όμως για το Λουξεμβούργο το οποίο ζήτησε μία σχετική αναβολή λόγω Brexit. Η Κύπρος ήθελε να διασφαλίσει ότι η απόφαση αυτή θα ίσχυε την ίδια χρονική περίοδο και για τους κύριους ανταγωνιστές της, Μάλτα και Λουξεμβούργο. Στόχος της Λευκωσίας πλέον είναι να διασφαλίσει τουλάχιστον πως στον εν λόγω κατάλογο θα συμπεριληφθεί και η Ολλανδία που μπορεί να προσελκύσει τις ρωσικές επενδύσεις από την Κύπρο.
Το τηλεφώνημα και η «παρεξήγηση»
Ήδη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιχείρησε να μεταπείσει τον Ρώσο ομόλογό του Βλαδιμήρ Πούτιν σε τηλεφωνική συνομιλία προ ημερών, κάτι που δεν κατέστη εφικτό, με τον Ρώσο Πρόεδρο να υπογραμμίζει πως είναι μία πολιτική απόφαση για βελτίωση των οικονομικών της Ρωσίας, ιδιαίτερα μετά την πανδημία. Σημειώνεται πως στη Λευκωσία επιβεβαιώνουν ότι επιχειρήθηκε συνάντηση μεταξύ των δύο υπουργείων στις 5 και 6 Αυγούστου με το κυπριακό υπουργείο Οικονομικών να ζητά να πάρει παράταση η συνάντηση για τις 23-25 Αυγούστου. Αναβολή που δεν αντιμετωπίστηκε προφανώς θετικά από το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας, το οποίο στην ανακοίνωση που εξέδωσε την Δευτέρα έκανε λόγο για θέσεις της Λευκωσίας που «αποδυναμώνουν και καθιστούν ανέφικτο το αναμενόμενο αποτέλεσμα της ρωσικής πλευράς από τη λήψη μέτρων για τη στήριξη της εθνικής οικονομίας και των κοινωνικών προγραμμάτων και θα προωθήσουν την αφορολόγητη απόσυρση τεράστιων χρηματοοικονομικών πόρων ρωσικής προέλευσης από το έδαφος της Ρωσίας μέσω της δικαιοδοσίας της Κύπρου». Κύκλοι του Προεδρικού εξηγούν πάντως πως η στάση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν προϊόν παρερμηνείας της οδηγίας του Ρώσου Προέδρου –μετά το τηλεφώνημα που είχε με τον Νίκο Αναστασιάδη- να επιληφθούν του ζητήματος που αφορά την Κύπρο. Πώς μπορεί βεβαίως να τύχει παρερμηνείας, κάτι τέτοιο είναι ένα ζήτημα ανοικτό. Ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης πάντως θα επισκεφθεί τη Μόσχα 10 και 11 Αυγούστου προκειμένου να διευθετηθεί νέα συμφωνία, καθώς στη Λευκωσία αντιλαμβάνονται το τεράστιο πλήγμα που ενδεχομένως να επιφέρει κάτι τέτοιο.
Προδιαγεγραμμένο…
Βεβαίως αυτή η κίνηση δεν αποτελούσε κεραυνό εν αιθρία για την Κύπρο. Είναι σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους κάτι που πολύ συχνά επανέρχεται στο τραπέζι των διαβουλεύσεων μεταξύ Λευκωσίας- Μόσχας, καθώς βάσει οικονομικών εκτιμήσεων η εν λόγω συμφωνία συνέφερε αποκλειστικά την Κύπρο και όχι τη Ρωσία. Η διαφορά ήταν ότι στο παρελθόν υπήρχε προφανώς το γόνιμο έδαφος ώστε η κυπριακή κυβέρνηση να πείσει τη Μόσχα να μην αναθεωρήσει την απόφασή της. Η Ρωσία είχε κυρίως ως στόχο να αυξήσει την επιρροή της στην Κύπρο αλλά και σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. και γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο αναδιπλωνόταν τελικώς, διατηρώντας την ίδια πολιτική. Αν και δεν πρέπει να αγνοείται το οικονομικό πλήγμα που δέχεται η Ρωσία αυτή τη στιγμή λόγω πανδημίας που παίζει τον κύριο ρόλο στην αλλαγή πλεύσης, υπάρχει αναπόφευκτα πολιτική ουρά στην όλη διαδικασία.
Στο άρμα της Δύσης
Σύμφωνα με πολιτικούς κύκλους που έχουν επαφή με τη Μόσχα, η ρωσική κυβέρνηση αντιμετώπισε με δυσφορία την εφαρμογή του νόμου Ρούμπιο -Μενέντεζ. Μία κίνηση που όπως σημειώνεται έστειλε το μήνυμα στη Ρωσία πως η Κύπρος έχει κάνει την επιλογή της και έχει προσδεθεί στο άρμα της Δύσης. Βάσει του νόμου άλλωστε, η Κυπριακή Δημοκρατία ενημερώνει τις ΗΠΑ για τα ρωσικά πλοία που μπαίνουν στο λιμάνι της Κύπρου, ενώ δεν πέρασε απαρατήρητη η διευκόλυνση της Κύπρου στις ΗΠΑ για την αποχώρηση αμερικανικών στρατευμάτων από τη Μέση Ανατολή. Όμως περαιτέρω ένταση προκάλεσαν οι πιέσεις ευρωπαϊκών και αμερικανικών αρχών να ξεσκονίσουν τους λογαριασμούς των Ρώσων επιχειρηματιών, με αποτέλεσμα όλοι οι Ρώσοι επιχειρηματίες, ασχέτως αν συγκαταλέγονταν σε προβληματικές ή καλές περιπτώσεις, να δυσκολεύονται να κάνουν ακόμα και τις πιο απλές πράξεις. Καθόλου τυχαία και η δήλωση του Ρώσου Πρέσβη στην Κύπρο ότι «η εκστρατεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για να εντοπίσει και να κλείσει τις λεγόμενες εταιρείες-κέλυφος, οδήγησαν στο κλείσιμο δεκάδων χιλιάδων τραπεζικών λογαριασμών Ρώσων πελατών στις κυπριακές τράπεζες, ενώ κάποιες μεγάλες ρωσικές εταιρείες έχουν ήδη αποχωρήσει από το νησί ή σκέφτονται να το πράξουν».
Ανησυχεί η αντιπολίτευση
Τις προεκτάσεις δεν άφησε ασχολίαστες ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, ο οποίος είχε και στο παρελθόν προειδοποιήσει για το γεγονός ότι οι σχέσεις Ρωσίας-Κύπρου δεν διάγουν την καλύτερη φάση μετά τον νόμο Ρούμπιο- Μενέντεζ. «Η κυβέρνηση φαίνεται να μην κατανοεί ότι η μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική που ακολουθεί θα δημιουργήσει και παρενέργειες στην οικονομία του τόπου. Η Ρωσία υπήρξε για χρόνια στυλοβάτης της κυπριακής οικονομίας, των εξαγωγών και του τουρισμού. Η συμφωνία για αποφυγή διπλής φορολογίας αποτελεί πρόσθετο μοχλό ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων Κύπρου - Ρωσίας που αυτή τη στιγμή εν μέσω και πανδημίας επιβάλλεται να διατηρήσουμε και αναβαθμίσουμε. Η κυβέρνηση οφείλει να δράσει άμεσα για να αποτρέψει τις οποιεσδήποτε αρνητικές συνέπειες», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος σε ανάρτησή του στο twitter εκανε λόγο για ακόμα μία "επιτυχία" της κυβέρνησης, σε ο,τι αφορά το εν λόγω ζήτημα.
Άλλη μια επιτυχία της κυβέρνησης Αναστασιάδη-@DISY1976
— Νικόλας Παπαδόπουλος (@NicholasPapadop) August 3, 2020
Πιθανό ναυάγιο για τη σύμβαση διπλής φορολογίας με την Ρωσία
https://t.co/45dx2IQ3ra
Για αρνητική εξέλιξη που έπρεπε να την περιμένουμε, έκανε λόγο τόσο η ΕΔΕΚ όσο και η Συμμαχία Πολιτών. «Οφείλουμε να πετύχουμε ένα συμβιβασμό με τη Ρωσία για την αποφυγή διπλής φορολογίας, διαφορετικά θα χάσουμε όλα τα ρωσικά κεφάλαια από την Κύπρο. Θα πρέπει να συμβιβαστούμε. Θα πληρώσουμε το τίμημα για την πολιτική των τελευταίων χρόνων που ακολούθησε η Κυβέρνηση. Αυτή η πολιτική της Κυβέρνησης των τελευταίων χρόνων δεν συζητήθηκε ποτέ σε εσωτερικό επίπεδο, ούτε ζητήθηκε ποτέ η άποψη των πολιτικών δυνάμεων», σημειώνεται σε ανακοίνωση της Συμμαχίας Πολιτών.
