Του Δημήτρη Λουκά
Ο 13χρονος ανήλικος, ο οποίος φέρεται να σκότωσε την αδερφή στη Λάρνακα, σε μια υπόθεση που συγκλόνισε το παγκύπριο, βρίσκεται από τον Νοέμβριο του 2018 στο Ψυχιατρείο Αθαλάσσας. Αυτό που προβληματίζει είναι το τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, αφού λόγω ηλικίας ο 13χρονος δεν μπορεί να κατηγορηθεί και να διωχθεί ποινικά. Το πρωτοφανές για την Κύπρο περιστατικό καλούνται οι αρμόδιοι να χειριστούν, αφού πρόκειται για μια πολύ σοβαρή αλλά και ευαίσθητη περίπτωση.
Αυτόματα δημιουργούνται και εύλογα ερωτηματικά. Υπάρχουν οι σωστές δομές για τέτοια περιστατικά; Οι αρμόδιοι τι μπορούν να κάνουν για τη συγκεκριμένη υπόθεση; Είναι το κατάλληλο μέρος το ψυχιατρείο για τον ανήλικο;
Επικοινώνησαμε με την Διευθύντρια Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Άννα Παραδεισιώτου, η οποία επιβεβαίωσε ότι ο 13χρονος εξακολουθεί να βρίσκεται στο Ψυχιατρείο Αθαλάσσας. Απαντώντας σε ερώτησή μας σε σχέση με το ποιος παρακολουθεί τον ανήλικο, ανέφερε ότι «το παιδί παρακολουθείται από λειτουργούς των υπηρεσιών ψυχικής υγείας ανά τακτά χρονικά διαστήματα». Η κ. Παραδεισιώτου σημείωσε ότι «το παιδί βρίσκεται εδώ κατόπιν δικαστικού διατάγματος», προσθέτοντας ότι «αν δεν γινόταν το έγκλημα, όπως είναι η σημερινή κατάσταση του παιδιού δεν θα χρειαζόταν νοσηλεία σε κλειστό ψυχιατρικό θάλαμο». Εξήγησε ότι «το συμβάν αυτό περιπλέκει τα πράγματα και πρέπει να ληφθεί μια κοινή απόφαση των αρμοδίων υπηρεσιών για το τι θα γίνει μετά». Προς το παρόν, το τι μέλλει γενέσθαι για το παιδί είναι άγνωστο. Η Διευθύντρια των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας τόνισε ότι, «επειδή το συμβάν είναι ένα πολύπλοκο, ευαίσθητο και πρωτοφανές γεγονός, το τι θα γίνει με το παιδί συζητείται με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες».
Το ψυχιατρείο Αθαλάσσας βρίσκεται σε συχνή επαφή με τους αρμόδιους για να καταλήξουν σε μία απόφαση, με την κ. Παραδεισιώτου να λέει «ότι είναι ένα μοναδικό φαινόμενο, δεν έχει ξανασυμβεί στην Κύπρο, δεν έχουμε υφιστάμενες δομές, οπότε αυτό χρειάζεται χρόνο». Παράλληλα υπογράμμισε ότι γίνονται πολλές συζητήσεις και προσπάθειες για την καλύτερη λύση, όσον αφορά τον χώρο διαμονής του παιδιού, όταν αυτό πάρει εξιτήριο.
Από την πλευρά της, η Αναπληρώτρια Διευθύντρια Υπηρεσίας Κοινωνικής Ευημερίας, Μαρία Κυρατζή, μας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν θα σχολιάσει το θέμα. Απαντώντας σε ένα γενικότερο πλαίσιο εξήγησε πως, «όταν υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών με αυξημένες ανάγκες ή ιδιαιτερότητες, η προσέγγιση είναι πολύ σημαντική για να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις ανάγκες τους». Σε ερώτηση που θέσαμε στην Αναπληρώτρια Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, αναφορικά με περιστατικά που αφορούν ανήλικους, αν υπάρχει ο σωστός μηχανισμός που χειρίζεται την κατάσταση, απάντησε «ότι όλοι οι αρμόδιοι χειρίζονται τέτοια περιστατικά, αλλά το εν λόγω περιστατικό δεν είναι κάτι που γίνεται συχνά στην Κύπρο». Τόνισε μάλιστα ότι όλες οι υπηρεσίες βρίσκονται σε συζητήσεις για το κατάλληλο αποτέλεσμα.
Στέλλα Κυριακίδου: Πολύ δύσκολη η κατάσταση
Η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Στέλλα Κυριακίδου, παρουσιάστηκε κάθετη στο ότι ο ανήλικος βρίσκεται στο Ψυχιατρείο Αθαλάσσας. «Σίγουρα ο μικρός δεν μπορεί να βρίσκεται εκεί, το νοσοκομείο Αθαλάσσας δεν είναι χώρος για τον μικρό», προσθέτοντας «οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας κάνουν πάρα πολλές προσπάθειες». Η κ. Κυριακίδου είπε ότι «έχουν γίνει πάρα πολλές συσκέψεις για το θέμα», συμπληρώνοντας ότι «η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, λόγω και της ηλικίας διότι ο 13χρονος δεν είναι ποινικά διώξιμος».
Ανάγκη για άμεση λήψη μέτρων
Το θέμα με τον ανήλικο είναι μια πολύ σοβαρή και σπάνια περίπτωση για τα κυπριακά δεδομένα. Όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες καλούνται να αποφασίσουν από κοινού για το ποια θα είναι η καλύτερη λύση για τον 13χρονο. Μπορεί αυτά τα περιστατικά στην Κύπρο να μην έχουν την ίδια συχνότητα με χώρες του εξωτερικού αλλά είναι επιτακτική η ανάγκη για δημιουργία χώρου που να μπορεί να δεχτεί ανήλικους που εμπλέκονται σε τέτοιες υποθέσεις και να τους στηρίξει.
Στην Κύπρο του 2019 η μόνη λύση για έναν ανήλικο δεν γίνεται να είναι ο εγκλεισμός στο ψυχιατρείο. Πρέπει να υπάρξει άμεση κινητοποίηση από την πολιτεία, ώστε με τα ενδεδειγμένα μέτρα να διασφαλίζονται οι σωστές συνθήκες διαβίωσης και τα δικαιώματα των παιδιών που εμπλέκονται σε τέτοιου είδους υποθέσεις.
