Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο Κάτω Δρυς της επαρχίας Λάρνακας είναι ένα μικρό χωριό που εδώ και μερικά χρόνια έχει μπει στον πολιτιστικό χάρτη, μιας και εκεί φιλοξενείται για τρίτη φορά το φεστιβάλ Φέγγαρος, ένα φεστιβάλ μουσικής που συγκεντρώνει κάθε καλοκαίρι χιλιάδες επισκέπτες όλων των ηλικιών και των τάσεων. Ωστόσο, το χωριό δεν είναι μόνο το φεστιβάλ και γι’ αυτό «υπεύθυνοι» είναι όλοι οι κάτοικοι του Κάτω Δρυ. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι περίπου 150, οι οποίοι τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνονται, μιας και έρχονται απόδημοι χωριανοί, αλλά και άνθρωποι που κατοικούν στη Λευκωσία ή τη Λάρνακα τον χειμώνα. Ιδιαίτερη αξία έχει ότι αυτοί οι 150 μόνιμοι κάτοικοι είναι οι περισσότεροι νεαρής ηλικίας, οι οποίοι δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στο χωριό τους.
Το χωριό σήμερα
Πώς άραγε ένα μικρό χωριό κατάφερε να γίνει πόλος έλξης και να μετατραπεί για ένα τριήμερο σε απέραντη μουσική σκηνή; Μιλήσαμε γι’ αυτό με τον κοινοτάρχη του Κάτω Δρυ κ. Βασιλείου, ο οποίος μας είπε ότι μόνο διασώζοντας την παράδοση μπορούν τα χωριά να μένουν ζωντανά, χωρίς όμως να μένουν δεμένα στο παρελθόν, αφού ο κόσμος προχωράει μπροστά. Έτσι και στην κοινότητα του Κάτω Δρυ η τοπική Αρχή έκανε ό,τι ήταν δυνατόν από πλευράς της για να ενισχύσει δράσεις και να εντάξει έργα ανάπλασης του οικισμού σε διάφορα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Όταν τον ρώτησα πώς πάρθηκε η απόφαση να φιλοξενήσουν τον Φέγγαρο, η απάντησή του ήταν άμεση, «μας το πρότειναν, είδαμε ότι είναι μία καλή ιδέα και δεχτήκαμε, θα έφερνε κόσμο στο χωριό μας, θα δούλευαν τα καταστήματά μας, γιατί όχι;». Στην ερώτησή μου αν φοβήθηκαν οι κάτοικοι ότι μία τέτοια εκδήλωση θα έφερνε αναταραχή στην κοινότητα, μου απάντησε «φυσικά και υπήρξε μία ανησυχία για το τι επρόκειτο να συμβεί, αλλά αμέσως όλοι μας αντιληφθήκαμε ότι όλα γίνονται οργανωμένα και σωστά, οπότε συνεχίζουμε για τρίτη χρονιά και αυτό δείχνει την εμπιστοσύνη μας στους διοργανωτές, διότι όταν τελειώνει το φεστιβάλ, οι χώροι του χωριού δεν έχουν επιβαρυνθεί καθόλου. Αντιθέτως, έχουν επωφεληθεί οι επαγγελματίες μας και έχει διαφημιστεί το χωριό μας».
Είναι αλήθεια ότι οι μικρές κοινότητες της Κύπρου έχουν πολλά να κερδίσουν από τη φιλοξενία τέτοιων εκδηλώσεων και όχι αναγκαστικά τέτοιου βεληνεκούς και μεγέθους. Οι ομορφιές της κυπριακής ενδοχώρας είναι τόσες πολλές που σίγουρα θα μαγέψουν τους εν δυνάμει επισκέπτες. Ο κ. Βασιλείου μάς είπε ακόμα ότι εδώ και κάποια χρόνια γίνεται συντονισμένη προσπάθεια για να δείξουν ότι μπορούν να έχουν τουρισμό ολόχρονα. Πράγματι, στον Κάτω Δρυ λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους αγροτουριστικές μονάδες υψηλού επιπέδου, που μπορούν να ικανοποιήσουν την ανάγκη του κατοίκου της πόλης να ξεφύγει από τον αστικό κλοιό. «Ξέρεις» μου είπε ο κ. Βασιλείου «είναι δώρο για εμάς ότι βρισκόμαστε σχεδόν σε ίση απόσταση από τις μεγάλες πόλεις, σε μισή ώρα, σαράντα λεπτά, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να έρθει και να χαλαρώσει. Προσπαθούμε να κρατάμε το ενδιαφέρον του κόσμου συνεχώς, με τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων» κατέληξε.
Στις μικρές κοινότητες, ένα πρόβλημα είναι η έλλειψη νέων και η φυγή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα, κάτι που στον Κάτω Δρυ φαίνεται να μην είναι πρόβλημα. Μιλήσαμε με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Νεολαίας Ανδρέα Βασιλείου, ο οποίος παραμένει στο χωριό, όπως και πάρα πολλοί άλλοι νέοι, οι οποίοι επέλεξαν να ζήσουν στο χωριό τους. Ρωτώντας τον Ανδρέα, ο οποίος εργάζεται στη Λάρνακα, γιατί επέλεξε να μείνει στον τόπο του μου είπε «μα πού να πάω στην κόλαση; Άλλωστε, όλα είναι κοντά μας, είναι προτέρημα ότι είμαστε κοντά σε αστικά κέντρα, οπότε για οποιαδήποτε ανάγκη παρουσιαστεί δεν νιώθουμε αποκομμένοι». Η διοργάνωση του φεστιβάλ του Φέγγαρου, όπως μου είπε ο Ανδρέας, είναι μία πάρα πολύ καλή ευκαιρία για το χωριό, αφού ο κόσμος το έμαθε. Αλλά οι νέοι του χωριού, δεν επαναπαύονται σε ένα τριήμερο φεστιβάλ, αλλά διοργανώνουν και άλλες εκδηλώσεις, προκειμένου να διατηρούν ζωντανό τον τόπο τους, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την αγάπη τους για τα χώματα που τους ανάγιωσαν. «Ανδρέα, θα έφευγες από το χωριό ή σκέφτηκες να ζήσεις αλλού;» τον ρώτησα, «εννοείται πως όχι, εδώ τα έχω όλα, γιατί να τα ψάχνω αλλού;».
Ο Κάτω Δρυς
Όποια από τις επικρατούσες εκδοχές και να πάρει κάποιος για το πώς προήλθε το όνομα του χωριού καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μία ή πολλές βελανιδιές «βάφτισαν» το χωριό. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, ο οικισμός σημειώνεται με το όνομα Catodi. Υπάρχει και η θεωρία ότι το χωριό ταυτίζεται με τον οικισμό Κακοτρύγητη, που αναφέρει ο χρονικογράφος Γεώργιος Βουστρώνιος. Στο χωριό του Κάτω Δρυ η παράδοση θέλει να έχει γεννηθεί και ο Άγιος Νεόφυτος, η σημαντική αυτή μορφή της ασκητικής. Κεντρική εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Χαράλαμπος που ανεγέρθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στα ερείπια παλαιότερης εκκλησίας. Στο χωριό υπάρχουν και δύο μικρά μεν αλλά αξιόλογα μουσεία, το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και το Μουσείο Μέλισσας. Το μουσείο αυτό Λαϊκής Τέχνης στεγάζεται σε παραδοσιακό κτίσμα, τυπικό δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Σε αυτό ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει εκθέματα που σχετίζονται με το παρελθόν του χωριού και τον τρόπο ζωή περασμένων εποχών. Στο Μουσείο Μέλισσας εκτίθενται παλαιά εργαλεία και εξοπλισμός μελισσουργίας και στεγάζεται επίσης σε παραδοσιακό κτήριο. Άλλωστε, τα παραδοσιακά κτίσματα δίνουν στον Κάτω Δρυ ένα άλλο χρώμα, μεταφέροντας τον επισκέπτη σε περασμένες εποχές.
Το φεστιβάλ Φέγγαρος 2016 θα πραγματοποιηθεί στο χωριό Κάτω Δρυς το τριήμερο 29-31 Ιουλίου με μουσικούς από την Κύπρο, το εξωτερικό και τη διοργάνωση μουσικών εργαστηρίων και άλλων δραστηριοτήτων.
