Kathimerini.com.cy
Συνέντευξη στους ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ και ΣΤΕΛΙΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
–Τα κόμματα και η κοινωνία μπαίνουν σιγά-σιγά σε προεκλογική περίοδο. Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να σκοντάψει η εν εξελίξει εκπαιδευτική μεταρρύθμιση σε προεκλογικές σκοπιμότητες;
–Μας ανησυχεί το γεγονός ότι προεκλογικές σκοπιμότητες μπορεί να επηρεάσουν τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε, και θα είναι μεγάλο κρίμα. Για παράδειγμα αρχίσαμε να ακούμε τις τελευταίες μέρες στη Βουλή φωνές, επικαλούμενες διάφορες προφάσεις, για αναστολή της αλλαγής του συστήματος διορισμών. Και μας ανησυχεί ιδιαίτερα, διότι η μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση στην Παιδεία ήρθε να διορθώσει μια μεγάλη στρέβλωση που συζητείται από τη δεκαετία του ’80. Εγκρίθηκε μία νομοθεσία τον Ιούλιο του 2015 μέσα από την οποία οι διορισμοί θα γίνονται πλέον όχι με βάση το έτος απόκτησης πτυχίου αλλά με βάση ποιοτικά κριτήρια, κυρίως την επιτυχία σε γραπτές εξετάσεις, τα ακαδημαϊκά προσόντα και τη σχετική εμπειρία.
–Η εφαρμογή της θα αρχίσει από τη νέα χρονιά;
–Είμαστε προσηλωμένοι στην προσπάθεια έναρξης της εφαρμογής της φέτος, αφού οργανώνουμε με εντατικούς ρυθμούς τις πρώτες εξετάσεις που θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο. Ωστόσο, είδαμε δυστυχώς να γίνονται αναφορές για αναστολή της. Θεωρώ ότι αυτοί που κάνουν τέτοιες προτάσεις πρέπει να είναι έτοιμοι να κοιτάξουν την κοινωνία στα μάτια και όχι μόνο αυτούς που έχουν άμεσο συμφέρον από τη διατήρηση του υφιστάμενου συστήματος.
–Εσείς είστε έτοιμοι να συνεχίσετε τις μεταρρυθμίσεις σας στον χώρο της παιδείας;
–Εμείς ούτως ή άλλως προχωράμε με τις μεταρρυθμίσεις μας. Οι πλείστες των μεταρρυθμίσεων πέρασαν από τα στάδια του σχεδιασμού και της λήψης απόφασης στο στάδιο της υλοποίησης. Έτσι, αυτό τον χρόνο θα επικεντρωθούμε στην καλύτερη εφαρμογή και διαχείριση των μεταρρυθμίσεων, ευελπιστώντας ότι θα δούμε και τα θετικά τους αποτελέσματα. Βέβαια, υπάρχουν ακόμα και ζητήματα που χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση, στα οποία ενδεχομένως να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στη Βουλή λόγω και της περιόδου που διανύουμε. Ωστόσο, θα κάνουμε την προσπάθειά μας, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας απέναντι στην κοινωνία και ελπίζουμε ότι θα αναλάβει και η Βουλή τις δικές της.
–Θεωρείτε ότι η Βουλή μπορεί μέσα στην προεκλογική περίοδο να σταματήσει σε κάποιο βαθμό τη μεταρρύθμιση;
–Ευελπιστώ ότι η Βουλή θα συμπεριφερθεί υπεύθυνα και δεν θα μπει στη διαδικασία να αλλάξει νομοθεσίες που ήδη έχει η ίδια εγκρίνει πρόσφατα. Σε μια τέτοια περίπτωση η κατακραυγή από την κοινωνία θα είναι πολύ έντονη. Θυμίζω ότι η μεταρρύθμιση που ξεκινήσαμε από το 2014 αφορούσε ένα σύνολο πολιτικών, καθεμιά από τις οποίες αποτελεί κομμάτι ενός παζλ. Για να επιτευχθεί αυτό που ονομάζουμε συνολική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν πρέπει να εκσυγχρονιστεί μια μόνο πολιτική π.χ. το σύστημα διορισμών αλλά όλες οι πολιτικές – όλα τα κομμάτια του παζλ θα πρέπει να μπουν στη θέση τους. Για παράδειγμα, ως προς την ποιότητα των εκπαιδευτικών είχαμε θέσει στόχο να εκσυγχρονίσουμε τρεις πολιτικές, που αλληλοσυμπληρώνονται και συμβάλλουν στο να έχουμε στα σχολεία μας τους καταλληλότερους εκπαιδευτικούς. Πέραν από το σύστημα διορισμών, διαμορφώσαμε ένα νέο πλαίσιο για την επαγγελματική μάθηση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, το οποίο άρχισε ήδη να εφαρμόζεται πιλοτικά και η εφαρμογή του διευρύνεται σταδιακά. Η μόνη πολιτική για την οποία δεν φτάσαμε στο στάδιο απόφασης είναι το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου για την οποία βρισκόμαστε ακόμη σε διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς.
–Άλλα κομμάτια για συμπλήρωση του παζλ;
–Είναι τα αναλυτικά προγράμματα, τι διδάσκονται δηλαδή οι μαθητές μας και πώς το διδάσκονται. Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού των αναλυτικών προγραμμάτων ολοκληρώνεται αυτή την περίοδο και ο στόχος μας είναι να επικεντρωθούμε στο τι παίρνει ο μαθητής από κάθε μάθημα σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων, αρχών και αξιών. Επίσης, εκσυγχρονίσαμε τη δομή του σχολικού προγράμματος, είχαμε ένα ενιαίο λύκειο το οποίο κατά γενική ομολογία δημιουργούσε πολλά προβλήματα και το διαφοροποιήσαμε δίνοντας στους μαθητές μας κατευθύνσεις για να κάνουν επιλογές μαθημάτων που έχουν συνάφεια μεταξύ τους. Παράλληλα ενδυναμώσαμε τα αθλητικά και τα μουσικά σχολεία.
Κανονισμοί υπό σκιά ενωτικού δημοψηφίσματος
–Πρόσφατα στη βουλή ψηφίστηκαν νέοι κανονισμοί για τα σχολεία, αλλά υπήρξε και το ζήτημα με το ενωτικό δημοψήφισμα…
–Οι νέοι αυτοί κανονισμοί που στόχο έχουν τη βελτίωση όλων των πτυχών της καθημερινής λειτουργίας των σχολείων μας, αποτελούν επίσης ένα κομμάτι του παζλ της μεταρρύθμισης. Ψηφίστηκαν από τη Βουλή αλλά ενώ είναι εξαιρετικά σημαντικοί, επισκιάστηκαν από την απόφαση για το ενωτικό δημοψήφισμα. Η ουσία είναι ότι από την ερχόμενη χρονιά τα σχολεία μας θα λειτουργούν στη βάση αυτών των κανονισμών που αντιμετωπίζουν μια σειρά από στρεβλώσεις που περιλαμβάνονται στους κανονισμούς που ισχύουν σήμερα. Έτσι όλα τα κομμάτια του παζλ της μεταρρύθμισης άρχισαν να υλοποιούνται, πλην της αξιολόγησης, και αναμένουμε σύντομα να αντιληφθεί και η ίδια η κοινωνία τα αποτελέσματα.
–Αν κάποιο από τα κομμάτια της μεταρρύθμισης ανασταλεί ή πληγεί, θα πληγεί και ο εκσυγχρονισμός στην παιδεία;
–Προφανώς δεν θα έχουμε πετύχει όλα τα αποτελέσματα τα οποία είχαμε οραματιστεί. Είναι σημαντικό όμως το γεγονός ότι έχουν εκσυγχρονιστεί μια σειρά από πολιτικές που όλοι αναγνώριζαν πως ήταν προβληματικές εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η καθεμία από αυτές τις πολιτικές έχει τη σημασία της και θεωρούμε πολύ θετικό το γεγονός ότι μπαίνουν σε ένα δρόμο εκσυγχρονισμού.
–Από τις μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν προκύψει κάποια αποτελέσματα;
–Οπωσδήποτε. Ήδη τα παιδιά που μπήκαν στο νέο Λύκειο αποκτούν καλύτερες βάσεις στις κατευθύνσεις που έχουν επιλέξει και έχουν καλύτερο προσανατολισμό. Μέσα από τα αθλητικά σχολεία έχει δημιουργηθεί η υποδομή για σημαντικές επιτυχίες. Δεν είναι τυχαίο ότι καταφέραμε να σηκωθεί η κυπριακή σημαία 13 φορές σε παγκόσμια Γυμνασιάδα και μάλιστα μέσα στην Τουρκία. Είδαμε τα μουσικά μας σχολεία να παρουσιάζονται σε διεθνείς ναούς της μουσικής, όπως στο Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης, και να αφήνουν τις καλύτερες εντυπώσεις μπροστά σε διεθνές κοινό. Ακόμα βλέπουμε και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών να έχουν βελτιωθεί. Η στήριξη και επέκταση των Μουσικών και Αθλητικών Σχολείων – για πρώτη φορά τα επεκτείναμε στον γυμνασιακό κύκλο – εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας να κτίζουμε σε πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που είχαν ήδη ξεκινήσει από προηγουμένως και ήταν επιτυχείς. Δεν πετάμε αυτά που έγιναν στο παρελθόν. Είναι μια προσπάθεια, μακριά από κάθε κομματική σκοπιμότητα, να βελτιώσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και έτσι κτίζουμε πάνω σε προσπάθειες που έγιναν και στο παρελθόν δίνοντας το δικό μας στίγμα με σκοπό την επιτυχημένη ολοκλήρωση των αλλαγών αυτών.
–Στο θέμα της ειδικής εκπαίδευσης πού βρισκόμαστε ως Κύπρος;
–Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έγιναν πάρα πολλά τόσο στο θεσμικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο υποδομής των σχολείων μας, του ανθρώπινου δυναμικού και γενικότερα στο επίπεδο στήριξης των μαθητών. Όμως αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει περιθώριο για σημαντικές βελτιώσεις. Γι’ αυτό τούτη την περίοδο γίνεται μια προσπάθεια για να δούμε ποια είναι τα κενά που έχουμε και πώς μπορούμε να τα καλύψουμε. Διερευνούμε τι μπορούμε να κάνουμε μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας και των υποχρεώσεών μας για να παρουσιάσουμε σύντομα μια συνολική πρόταση πολιτικής πάνω σε αυτό το θέμα.
–Στη μεταρρύθμιση είδαμε να στοχεύετε σε μια ευρεία συνεργασία. Πιστεύετε ότι πέτυχε αυτό;
–Οι αλλαγές που κάναμε και θα κάνουμε θέλουμε να έχουν τη μέγιστη δυνατή συναίνεση γιατί λέγεται ότι η κάθε κυβέρνηση αλλάζει αυτά που έκανε η προηγουμένη. Εμείς δεν καταστρέφουμε αλλά προσπαθούμε να οικοδομούμε σε αυτά που βρήκαμε, με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Γι’ αυτό άλλωστε οι νομοθετικές ρυθμίσεις που έγιναν είχαν είτε τη συγκατάθεση από όλα τα κόμματα είτε ψηφίστηκαν με διαφωνία μόνο από ένα κόμμα. Δεν είναι τυχαίο που καταφέραμε, κάνοντας αυτή τη διαβούλευση με όλους τους εταίρους, να προχωρήσουν θέματα όπως η κατάργηση του ενιαίου λυκείου και η εισαγωγή του νέου συστήματος διορισμών. Κάτι ανάλογο έγινε και με την αναβάθμιση του Παγκύπριου Γυμνασίου, την οποία συζητούσαμε από το 2008. Παλαιότερα πήγαν να επιβληθούν κάποιες απόψεις. Προσπαθήσαμε να φέρουμε όλους τους εμπλεκόμενους στο ίδιο τραπέζι, εξασφαλίσαμε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση και έτσι το παλαιότερο εκπαιδευτήριο του τόπου με πάνω από 200 χρόνια ιστορίας, το Παγκύπριο Γυμνάσιο, σήμερα αναμορφώνεται όπως πρέπει και αρμόζει στην ιστορία του.
–Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, πώς προχωράτε με το μέγα ζήτημα της αξιολόγησης;
–Είναι από τα μεγάλα προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, για το οποίο, όπως ανέφερα και προηγουμένως, δεν φθάσαμε ακόμη σε στάδιο υλοποίησης. Εμείς ετοιμάσαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση η οποία φάνηκε ότι θα έχει δυσκολίες να περάσει. Την αναδιαμορφώσαμε λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις που ακούστηκαν και αυτή τη στιγμή τη συζητούμε ξανά στη νέα της μορφή. Η μορφή αυτή περιλαμβάνει αξιολόγηση κάθε εκπαιδευτικού από περισσότερους από ένα επιθεωρητές, καθώς και από τον διευθυντή του σχολείου που είναι αυτός που βλέπει κάθε μέρα την απόδοση του εκπαιδευτικού στο σχολείο. Επίσης, περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα, πρώτα στήριξης και μετά απομάκρυνσης, αν δεν βελτιώνονται, των ανεπαρκών εκπαιδευτικών. Αυτά τα ευαίσθητα ζητήματα τα συζητάμε σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Στόχος μας είναι να φτάσει κάτι στη Βουλή είτε το ολοκληρωμένο σύστημα είτε συγκεκριμένες πτυχές που κρίνουμε ότι πρέπει και μπορούν να αλλάξουν άμεσα.
–Έχετε επίσης αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες οι οποίες βελτιώνουν την καθημερινότητα των παιδιών στα σχολεία;
–Πέρα από την έγκριση των νέων κανονισμών λειτουργίας των σχολείων, προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε δίαυλο επικοινωνίας με τους μαθητές μέσα από την τηλεφωνική γραμμή 1410 μαζί με τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου, μέσω της οποίας οι μαθητές μπορούν να καλέσουν για θέματα που τους απασχολούν, όπως για παράδειγμα ο σχολικός εκφοβισμός και η βία στο σχολείο. Ανάλογη γραμμή (80002121) δημιουργήθηκε για να λαμβάνουν οι μαθητές συμβουλές για θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού ή και να στηρίζονται στην επιλογή των μαθημάτων τους στο νέο λύκειο. Επίσης, δημιουργήσαμε το ημερολόγιο του μαθητή με σημαντικές ημερομηνίες και πληροφορίες που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τους μαθητές μας, όπως επίσης και φιλικούς οδηγούς για τους γονείς και τους μαθητές, στους οποίους μπορούν να βρουν εύκολα πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τη ζωή στο σχολείο.
Τριτοβάθμια και άλλα δύο νέα πανεπιστήμια
–Σημαντικό κεφάλαιο για το υπουργείο αποτελεί σίγουρα και η τριτοβάθμια εκπαίδευση.
–Σίγουρα. Η Κύπρος πριν από 25 χρόνια δεν είχε ούτε ένα πανεπιστήμιο, ενώ σήμερα έχει οκτώ και υπάρχει ενδιαφέρον για δημιουργία τουλάχιστο δύο νέων πανεπιστημίων. Είμαι σίγουρος ότι αν αυτά τα πανεπιστήμια δημιουργηθούν με τα κριτήρια και τις διαδικασίες που προβλέπει η νομοθεσία που έχουμε πρόσφατα εκσυγχρονίσει, θα συμβάλουν και αυτά στην προσπάθεια της κυβέρνησης για να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να προσελκύει σημαντικούς αριθμούς φοιτητών από το εξωτερικό. Παράλληλα, προσπαθούμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών όλων των πανεπιστήμιων μας. Λειτουργεί πλέον ο Φορέας Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση από το μικροσκόπιο του οποίου περνούν τόσο τα προγράμματα σπουδών όσο και τα τμήματα και σχολές όλων των πανεπιστημίων. Από την αξιολόγηση του Φορέα θα περάσει και κάθε αίτηση για τη δημιουργία νέου Πανεπιστημίου.
–Προφανώς προκύπτουν και συνεργασίες με άλλες χώρες.
–Πολύ σωστά. Θέλουμε να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και για να το πετύχουμε αυτό προβάλλουμε τα Πανεπιστήμιά μας στο εξωτερικό και προχωρούμε στη σύναψη συμφωνιών με άλλες χώρες. Πριν από μερικούς μήνες προχωρήσαμε σε υπογραφή συμφωνίας με τη Ρωσία για αμοιβαία αναγνώριση τίτλων σπουδών, η οποία είναι τεράστιας σημασίας αφού φαίνεται ότι η Ρωσία αναγνωρίζει τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας σπουδών των πανεπιστήμιων μας και τους τίτλους σπουδών που προσφέρουν. Έτσι, δημιουργούνται προοπτικές ώστε πολλοί Ρώσοι φοιτητές να έρθουν στην Κύπρο, καθώς και ο δρόμος για διαπανεπιστημιακά προγράμματα.
–Μαθαίνουμε ότι κάπου στο δρόμο βρίσκεται και η Κίνα;
–Ναι, έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για υπογραφή αντίστοιχης συμφωνίας με την Κίνα η οποία ανοίγει έναν νέο δρόμο σε μια άλλη τεράστια αγορά. Έτσι, τον ερχόμενο Μάιο θα μεταβώ στην Κίνα για υπογραφή μιας ακόμα σημαντικής συμφωνίας αμοιβαίας αναγνώρισης τίτλων σπουδών. Ανοίγουν πάλι οι δρόμοι για κάθοδο στην Κύπρο φοιτητών από την Κίνα και διαπανεπιστημιακές σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στα πανεπιστήμια των δύο χωρών. Μέσα από αυτές τις ενέργειες δημιουργούμε το υπόβαθρο στα πανεπιστήμιά μας για να το αξιοποιήσουν για συνεργασίες με πανεπιστήμια από τις χώρες αυτές καθώς και για να προσελκύσουν φοιτητές. Με αυτές τις κινήσεις πιστεύω ότι η Κύπρος μπορεί να εξελιχθεί σε περιφερειακό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού έχουμε ως χώρα πολλά χαρακτηριστικά που μπορεί να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε ευρωπαϊκή χώρα, ένας ασφαλής προορισμός, παρέχουμε ψηλό επίπεδο υπηρεσιών, καλή ποιότητα ζωής και υψηλού επιπέδου αναγνωρισμένα προγράμματα σπουδών σε ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων. Στην προσπάθεια διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να βοηθήσει και το γεγονός ότι από το προηγούμενο καλοκαίρι δώσαμε τη δυνατότητα στα δημόσια πανεπιστήμια να προσφέρουν υπό προϋποθέσεις προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε γλώσσες πέραν της ελληνικής και της τουρκικής.
