Του Παύλου Ξανθούλη
Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι 27 ηγέτες Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν ομόφωνα, στην παράγραφο 35 των Συμπερασμάτων τους, ότι «η Ε.Ε. θα επιδιώξει να συντονίσει τα θέματα που αφορούν την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες», υπό το φως της νέας αμερικανικής διοίκησης,Τζο Μπάιντεν.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος πλανητάρχης έβαλε το δικό του στίγμα, σε αντίθεση με προηγούμενες αποφάσεις της διοίκησης Τραμπ και, μεταξύ άλλων, επανέφερε τις ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, επανένταξε τη χώρα του στη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και τερμάτισε την κατασκευή τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Για το ζήτημα όμως της Τουρκίας, η νέα αμερικανική διοίκηση, όχι μόνο δεν διαφοροποιήθηκε από το πλέγμα κυρώσεων που αποφασίστηκαν κατά της Άγκυρας για την αγορά των S-400 από τη Ρωσία, αλλά άφησε ανοικτό παράθυρο για λήψη περαιτέρω μέτρων, εάν απαιτηθεί. Μιλώντας ενώπιον της Γερουσίας, ο υποψήφιος υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, επεσήμανε ότι «η Τουρκία είναι σύμμαχος, ο οποίος όμως σε πολλά ζητήματα, δεν συμπεριφέρεται όπως θα έπρεπε να συμπεριφέρεται ένας σύμμαχος». Συμφώνησε «απόλυτα», όπως είπε, με τη θέση ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή ότι θα πρέπει να διατηρηθούν οι υφιστάμενες κυρώσεις, προσθέτοντας ότι «νομίζω ότι θα χρειαστεί να εξετάσουμε τον αντίκτυπο των υπαρχουσών κυρώσεων για να αποφασίσουμε εάν και κατά πόσον πρέπει να γίνουν περισσότερα». Την ίδια ώρα, η Ε.Ε., η οποία υποτίθεται ότι ανέμενε να «συντονιστεί» με τη νέα διοίκηση των ΗΠΑ για τη Τουρκία, δείχνει να μη συντονίζεται. Όχι μόνο με τις ΗΠΑ, όπως ζητούν τα Συμπεράσματα του περασμένου Δεκεμβρίου. Αλλά ούτε καν με τις δικές της, ευρωπαϊκές αποφάσεις. Αυτές τις οποίες επίσης αποφάσισαν ομόφωνα τα 27 κράτημέλη στο πλαίσιο των ίδιων Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής και καλούσαν το Συμβούλιο της Ε.Ε., εν προκειμένω την αρμόδια ομάδα εργασίας Relex, «να εγκρίνει πρόσθετες νέες καταχωρίσεις», για την επιβολή δηλαδή περιοριστικών μέτρων κατά φυσικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που έχουν διαδραματίσει ρόλο στις έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας.
Κυρώσεις, οι οποίες δεν θα άγγιζαν την ίδια την Άγκυρα. Αλλά θα αποτελούσαν μια μίνιμουμ αντίδραση και δικαίωση εκ μέρους της Ε.Ε. Για την εισβολή της Τουρκίας στην ΑΟΖ κράτους-μέλους της. Για την παραβίαση (ξανά) των ψηφισμάτων του ΟΗΕ για την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου (κάνοντας μάλιστα βήματα εποικισμού). Και για την εκμετάλλευση ενός νομικά ανυπόστατου μνημονίου, αυτού που η Τουρκία υπέγραψε με τη Λιβύη, προκειμένου να προβάλει διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Εύλογα, λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα με ποιους συντονίστηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ; Ως επίσης και η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Γιοσέπ Μπορέλ, οι οποίοι θεωρούν ότι είναι η ώρα για θετικά βήματα στις ευρωτουρκικές σχέσεις; Και πώς αυτή τους η θέση συνάδει με τα ομόφωνα Συμπεράσματα της Ε.Ε., τα οποία υποτίθεται ότι αποτελούν τους όρους εντολής που λαμβάνουν από τα κράτη-μέλη και συνεπώς θεωρούνται «πυξίδα» για τη Κομισιόν και τους αξιωματούχους της;
Όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, ο μόνος «συντονισμός» που μπορεί κάποιος να διακρίνει, αφορά στην πολιτική που υποβάλλει και επιβάλλει η Άγκελα Μέρκελ στην Κομισιόν και την οποία ακολουθεί η πρόεδρός της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τέως υπουργός Άμυνας της καγκελαρίου της Γερμανίας. Μια πολιτική που τείνει να υποκαταστήσει τα Συμπεράσματα της Ε.Ε. και παραπέμπει σε εύλογους συνειρμούς για τα επίπεδα έμπρακτης αλληλεγγύης που επιδεικνύονται προς την Κύπρο, αλλά και την Ελλάδα. Αν για τους S-400 η διοίκηση Μπάιντεν διαπιστώνει ότι η Τουρκία δεν ενεργεί ως σύμμαχος, ξεκαθαρίζει ότι θα συντηρήσει τις κυρώσεις και δεν αποκλείει περαιτέρω μέτρα, πώς μπορεί η Ε.Ε., που διατείνεται ότι θα «συντονιστεί» με τις ΗΠΑ, να ετοιμάζει δώρα για το καθεστώς Ερντογάν; Μήπως η αγορά των S-400 είναι τελικά πιο σημαντική για τις ΗΠΑ από ό,τι είναι για την Άγκελα Μέρκελ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η εισβολή της Τουρκίας σε δύο κράτη-μέλη της Ε.Ε.;
