Του Ανδρέα Ανδρέου
Ο μέσος επενδυτής αντιμετωπίζει το εξής δίλημμα:
Αν δεν επενδύσω και κρατήσω τα χρήματά μου σε καταθέσεις, τότε αφενός η αγοραστική δύναμη των χρημάτων μου μειώνεται με την πάροδο του χρόνου και αφετέρου οι τραπεζικές καταθέσεις πλέον παράγουν μηδέν έως και αρνητικά επιτόκια. Άρα τα χρήματα μου σε καταθέσεις μειώνονται με τον χρόνο. Από την άλλη, αν επενδύσω σε κάποιο επενδυτικό μέσο, αυτόματα είμαι εκτεθειμένος σε επενδυτικό ρίσκο που σημαίνει πως μπορεί να υποστώ απώλειες.
Η κατανόηση του επενδυτικού ρίσκου είναι μεγάλη υπόθεση και παρόλο που κάποιοι έχουν μια ροπή προς αυτό, οι πλείστοι έχουν είτε ολική, ή εκτεταμένη αποστροφή προς αυτό. Γι’ αυτό και βλέπουμε τη μερίδα του λέοντος να προτιμά τις καταθέσεις.
Η κατάθεση φαντάζει πιο ασφαλής. Είναι όμως Εμείς εδώ στην Κύπρο ίσως είμαστε οι μόνοι που εδώ και κάποια χρόνια μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας το αντίθετο. Φυσικά οι γνώστες του αντικειμένου θα πουν πως όταν φθάσει μια τράπεζα να δίνει 7% και 8% καταθετικό επιτόκιο τη στιγμή που τα οικονομικά δεδομένα υποδεικνύουν πως αυτό δεν έπρεπε να είναι μεγαλύτερο του 2% και του 3%, κάτι πάει «Χ». Και ο καταθέτης με τη σειρά του, δεν έπρεπε να βλέπει μια τέτοια κατάθεση σαν επένδυση μηδενικού ρίσκου, επειδή απλά κάτι τέτοιο δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει ποτέ.
Η αξία του χρήματος διαβρώνεται από τον πληθωρισμό. Άρα αν η οικονομία τρέχει με πληθωρισμό 2% ετησίως, €10.000 σήμερα έχουν την ίδια αγοραστική δύναμη με περίπου €9.800 σε ένα χρόνο ακριβώς από σήμερα. Άρα χωρίς να κάνεις τίποτα και να κρατάς τα χρήματα σου στην τσέπη σου, ο πληθωρισμός σου μειώνει την περιουσία σου. Αν τα έχεις σε τραπεζικό λογαριασμό, τότε υπάρχει η πιθανότητα να μειώσεις λίγο τη διάβρωση από τον πληθωρισμό με το να λαμβάνεις κάποιο επιτόκιο κατάθεσης. Όμως στην εξίσωση θα πρέπει να λάβεις υπόψη τα έξοδα τήρησης του λογαριασμού και πόσο χρονικό «κλείδωμα» των χρημάτων σου απαιτείται για να λαμβάνεις το όποιο επιτόκιο. Όσο μικρότερο είναι το «κλείδωμα», τόσο μικρότερο είναι το επιτόκιο.
Στις σημερινές μέρες, όπου υπάρχει αποπληθωρισμός ή σχεδόν μηδενικός πληθωρισμός, η διάβρωση που προκαλείται είναι μηδαμινή, αλλά τα επιτόκια καταθέσεων είναι επίσης μηδενικά έως και αρνητικά. Άρα πάλι υπάρχει κόστος και σίγουρα υπάρχει και ο επιπλέον κίνδυνος του να κρατάς τα χρήματα σου στο σπίτι σου.
Γεγονός που μας φέρνει στις επενδύσεις. Υπάρχουν πολυάριθμα μέσα επένδυσης. Όλα έχουν το δικό τους ρίσκο, τη δική τους μεταβλητότητα, την επήρεια και ευαισθησία σε ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, τις δικές τους αποδόσεις και όλα δύνανται να συμπεριφέρονται διαφορετικά στον βραχυπρόθεσμο, τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα.
Σε αυτό το ευρύ φάσμα, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί πως το ρευστό και τα ομόλογα είναι καλύτερη επιλογή από τις μετοχές και τα ακίνητα βραχυπρόθεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Και αυτό επειδή η μεταβλητότητα ή το εύρος διακύμανσης των τιμών μπορεί να οδηγήσει σε ζημιές στο κεφάλαιο της επένδυσής μας αν βλέπουμε την επένδυση βραχυπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα, όμως, μπορεί να είναι μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Παρόλο που υπάρχουν μύρια παραδειγμάτων, μπορούμε να δούμε κάτι που είναι τώρα επίκαιρο και της μόδας: το Bitcoin. Αυτό το κρυπτονόμισμα εφευρέθηκε τέλη του 2008 και τότε είχε αξία μηδέν. Η τιμή του μέχρι το 2010 άγγιξε στην καλύτερη περίπτωση τα $0,39 ενώ το 2011 βίωσε την πρώτη του φούσκα που άγγιξε τα $31. Την ίδια χρονιά η φούσκα έσπασε κατεβάζοντας το στα $2. Την επόμενη χρονιά άνοιξε περίπου στα $4 και έκλεισε κοντά στα $13. Το 2013 για λόγους που αποδίδονται στη δική μας κρίση και δευτερευόντως σε αυτή της Ελλάδας, η τιμή του εκτινάχθηκε στα $260, κατέβηκε στα $50 και ακολούθως πέτασε στα $1.100 για να σταθεροποιηθεί μετά στα $800. Το 2014 κυμάνθηκε στα $350, ενώ το 2015 έπεσε αρχικά στα $150 και μετά κατέληξε στα $400 αφού πρώτα άγγιξε τα $500. Για να μην τα πολυλογούμε, σήμερα ξεπερνά τις $50.000!
Ένας που αγόρασε το εν λόγω κρυπτονόμισμα το 2010 και δεν πούλησε ακόμη, είναι ένας πολύ πλούσιος άνθρωπος καθώς δεν τον άγγιξε καμία μετάπτωση, διακύμανση στην τιμή του νομίσματος. Με $1.000 που επένδυσε τότε, σήμερα σώζεται με πέραν των $130εκ! Ένας όμως που μπήκε τον Νοέμβριο του 2017 στις $7.500 και πούλησε επειδή «αγχώθηκε» ακριβώς ένα χρόνο μετά που κατέβηκε στις $4.100 επειδή δεν πούλησε όταν αυτό άγγιξε τις $19.650 τον Δεκέμβριο του 2017 θεωρώντας ότι τελείωσε το «πανηγύρι» του Bitcoin, σήμερα τραβά τα μαλλιά του. Αυτή είναι μια κλασική πλέον περίπτωση της σχέσης του επενδυτικού ρίσκου και της απόδοσης, και των δύο μαζί με τον επενδυτικό ορίζοντα.
Μετά τα πιο πάνω διαστημικά νούμερα ερχόμαστε σε πιο γήινα δεδομένα. Τα ακίνητα πρέπει επίσης να τα βλέπουμε μακροπρόθεσμα και αυτό διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό πως η επένδυσή μας θα είναι προσοδοφόρα. Το μυστικό βρίσκεται στην ποιότητα της επένδυσης και αυτή με τη σειρά της καθορίζεται από πολλές παραμέτρους που μόνο αν είσαστε ένας γκουρού των επενδύσεων σε ακίνητα μπορείτε να εντοπίσετε και να αναλύσετε χωρίς να ρωτήσετε αυτούς που πρέπει. Είστε;
