Του Ανδρέα Ανδρέου
Οι καταθέσεις σε τράπεζες από Κύπριους και μόνον, αυξήθηκαν κατά περίπου €1δισ. μέσα σε ένα χρόνο. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για τις δυνατότητες κατανάλωσης αλλά και άλλων δραστηριοτήτων κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες, αφού, όπως είναι γνωστό, αυτές οι δραστηριότητες και δυνατότητες ήταν πολύ περιορισμένες σε εύρος λόγω των παρατεταμένων lockdown και έτσι ο μέσος Κύπριος έκανε αποταμιεύσεις.
Τώρα αυτό το ποσό από μόνο του μπορεί να ακούγεται μεγάλο, αλλά αν το διαιρέσουμε με τις 800.000 πληθυσμού, ανέρχεται σε €1.250 ανά κεφαλή. Δηλαδή μια τετραμελής οικογένεια κατά μέσο όρο έβαλε στην άκρη περίπου €5.000 λόγω του νέου τρόπου ζωής που του επέβαλε η πανδημία. Ένα τέτοιο ποσό δεν είναι μεγάλο για να σκεφτεί κάποιος την επένδυση, αλλά έχει άλλου είδους σημασία.
Η κούραση του κόσμου είναι δεδομένη και βλέπουμε καθημερινά πώς η πίεση της κούρασης αυτής διοχετεύεται δεξιά και αριστερά ακόμη και κάτω από συνθήκες περιοριστικών μέτρων. Άρα είναι λογικά αναμενόμενο πως όταν επανέλθει η κατάσταση σε πλήρη λειτουργία, ο κόσμος θα δώσει έξω με τα μούτρα και αυτές οι μικρές αποταμιεύσεις θα εξαφανιστούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το €1 δισ. και κάτι θα τονώσει την κατανάλωση σε όλες της τις μορφές και αυτό θα καταγραφεί σαν ένα μικρό περιοδικό οικονομικό ξέσπασμα με την όποια σημασία του.
Φυσικά, ο μέσος όρος σε αυτή την περίπτωση ίσως να μην είναι ενδεικτικός της πραγματικότητας. Είναι νοικοκυριά που δεν κατάφεραν να αποταμιεύσουν σχεδόν τίποτα ή αναλογικά πολύ πιο λίγα από όσο ένας μέσος όρος τους αποδίδει.
Και αυτό εξαιτίας του γεγονότος ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πληγεί οικονομικά – πολλές ανεπανόρθωτα – όπως επίσης και εργατικό δυναμικό που δραστηριοποιείται στον ιδιωτικό τομέα. Συνεπώς, έχουμε την κατηγορία των υπαλλήλων του ευρύτερου κρατικού και ημικρατικού τομέα και του τομέα των τραπεζών που είδαν τα εισοδήματά τους να μην μεταβάλλονται αρνητικά, αλλά συνάμα είδαν τα έξοδά τους να συρρικνώνονται. Αυτοί λοιπόν έχουν αποταμιεύσει την μερίδα του λέοντος.
Υπάρχει και αν υπάρχει ποιο είναι το όριο αποταμίευσης που μπορεί να θεωρηθεί ικανό να ωθήσει κάποιον να προβεί σε μια επένδυση και δη σε μια επένδυση ακινήτου;
Η εύκολη απάντηση είναι πως δεν υπάρχει ένα τέτοιο όριο αφού τα πάντα έχουν να κάνουν με προσωπικές επιλογές και δεδομένα. Μπορεί κάποιος να έχει αποταμιεύσει €7.000 και να αποφάσισε πως με την πρώτη ευκαιρία θα αγοράσει ένα πακέτο διακοπών επειδή έσπασαν τα νεύρα του. Άλλος μπορεί να αποταμίευσε €1.500 και να αποφάσισε πως θα τα φυλάξει για τις σπουδές του παιδιού του. Άλλοι ενδεχομένως να έκαναν διανομή του όποιου ποσού σε διάφορα πράγματα κατά σειρά προτεραιότητας.
Οι επενδύσεις σε ακίνητα θα δουν όφελος από τις πιο μόνιμες αποταμιεύσεις και από το όποιο περίσσευμα (αν υπάρχει) αυτών του τελευταίου χρόνου. Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν και οι τράπεζες με τις νέες χρηματοδοτήσεις που είναι διατεθειμένες να κάνουν. Από πλευράς ρευστότητας δεν υπάρχει πρόβλημα. Από πλευράς θετικής αξιολόγησης πελατών όμως υπάρχει πρόβλημα. Κινητήρια δύναμη μπορεί να είναι αυτοί που δεν είχαν μείωση εισοδημάτων και δεν έχουν ρίσκο αρνητικού επηρεασμού λόγω της κατάστασης. Άρα, αυτοί που δυνητικά έχουν τη δύναμη αυτή την περίοδο να προβούν σε επενδύσεις είναι οι υπάλληλοι του ευρύτερου δημόσιου και ημικρατικού τομέα, αυτοί του τραπεζικού τομέα και οι ψηλά αμειβόμενοι του ιδιωτικού τομέα. Όλοι αυτοί ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες κόσμου και είναι λογικά αναμενόμενο να αναμένονται πολυάριθμες επενδύσεις τους επόμενους μήνες.
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ακινήτων είναι χιλιοειπωμένα και φαίνεται πως ο κόσμος τα αναγνωρίζει. Τα μηνύματα από επιχειρηματίες ανάπτυξης γης είναι γενικά θετικά, αφού πολλοί σε Λευκωσία δηλώνουν πως έχουν ξεπουλήσει. Φυσικά η ίδια εικόνα δεν ισχύει στις άλλες επαρχίες.
Οι εξελίξεις στον τομέα το επόμενο διάστημα θα είναι ποικιλοτρόπως ενδιαφέρουσες. Προς το παρόν ας... απολαύσουμε... το νέο δεκαπενθήμερο γενικό lockdown που πετύχαμε επειδή θεωρήσαμε πως «εμάς δεν μας πιάνει ο κορωνοϊός...».
