ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Αλλαγή νοοτροπίας στην εργασία, νέα δεδομένα στην αγορά ακινήτων

Του Ανδρέα Ανδρέου

Του Ανδρέα Ανδρέου

Στο εξωτερικό, μεγάλοι οργανισμοί που εργοδοτούν χιλιάδες εργαζόμενους, αλλά και μικρότερες εταιρείες με μερικές δεκάδες εργαζόμενους, αντιμετωπίζουν μια νέα κατάσταση πραγμάτων. Τα όποια μέτρα αποστασιοποίησης για αντιμετώπιση της πανδημίας τους ώθησαν να πάρουν γρήγορες και ευέλικτες αποφάσεις. Η εργασία από το σπίτι αποδείχτηκε σωτήρια λύση, αφού με μια εφάπαξ επένδυση σε ανάλογο εξοπλισμό για τους εργαζόμενους τους, συνέχισαν να είναι σε πλήρη επιχειρηματική λειτουργία.

Το πράγμα δεν σταματά εκεί. Ανακάλυψαν πως αυτή η λύση λειτούργησε τόσο καλά και ομαλά που τους έβαλε σε σοβαρές σκέψεις αν πλέον ήθελαν να έχουν κτηριακά συγκροτήματα στα εμπορικά κέντρα των πόλεων – μια πρακτική που ήταν η πεπατημένη για πολλές δεκαετίες – αν όχι για εκατονταετίες στην περίπτωση κάποιων παραδοσιακών οργανισμών – μεγαθηρίων. Με την ενθάρρυνση και των εργαζομένων τους, εταιρείες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν ολάκαιρα κτήρια εφαρμόζοντας πλέον την ιδέα της εργασίας από το σπίτι. Για τις εταιρείες αυτό σημαίνει μια επαναλαμβανόμενη μείωση στο λειτουργικό κόστος της τάξης του 25% με 35%, αφού αυτό στοιχίζει η πληρωμή ενοικίων, ασφαλίστρων, ενεργειακής κατανάλωσης κ.λπ.

Οι δε εργαζόμενοι έχουν ένα άμεσο όφελος με αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματός τους αφού πλέον δεν απαιτείται να χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος, είναι άτομα που ξοδεύουν πολλές φορές μέχρι και €5.000 τον χρόνο, ακόμα και περισσότερο, για μετακινήσεις από το σπίτι στο γραφείο και πίσω. Αν συνυπολογίσουμε το άγχος, το στρες και τις ώρες που κάποιος αναλώνει στις μετακινήσεις, τότε το όφελος είναι σαφώς μεγαλύτερο για τον ίδιο με το να μείνει σπίτι και να είναι ακόμη πιο αποδοτικός.

Τι άλλο φέρνει μαζί της μια τέτοια εξέλιξη; Αν πάρουμε σαν παράδειγμα το Λονδίνο, φαίνεται να επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι σε ό,τι αφορά στις υπό κατασκευή αναπτύξεις που αφορούν χρήσεις γραφείων ή που η συγκεκριμένη χρήση αποτελεί σεβαστό ποσοστό της όλης υπόστασης τους. Τα ερωτήματα τίθενται επιτακτικά: θα μείνουν στη μέση εγκαταλείποντας την προσπάθεια (;), θα ολοκληρωθούν και έχει ο Θεός (;), θα πρέπει να επανακαθοριστεί η χρήση τους;

Αν μείνουν στη μέση, η βεβαιότητα χρεοκοπίας των συντελεστών φαντάζει δεδομένη. Αν προχωρήσουν στην ολοκλήρωση αψηφώντας την αλλαγή στο στάτους κβο της αγοράς, τότε υπάρχει ο κίνδυνος μελλοντικής χρεοκοπίας, αφού το προϊόν δεν θα βρίσκει αγοραστές/ ενοικιαστές και η μείωση της τιμής πώλησης και ενοικίων ως μέσου έλκυσης ενδιαφερομένων ενδεχομένως να είναι σε τέτοια επίπεδα που δεν θα εξυπηρετεί τον δανεισμό με την εξέλιξη να είναι γνωστή σε όλους μας.

Άρα ενδεχομένως η καλύτερη λύση να είναι στον επανακαθορισμό της χρήσης τους. Σκόπελοι σε αυτή τη στρατηγική είναι αφενός οι όποιοι φυσικοί περιορισμοί τίθενται από το ίδιο το κτήριο στην κάθε περίπτωση δεδομένου του σχεδιασμού που είχε εξαρχής για συγκεκριμένους σκοπούς και αφετέρου οι όποιοι πολεοδομικοί περιορισμοί υπάρχουν που να δυσχεραίνουν το εγχείρημα. Το επιπλέον δεδομένο είναι πως αλλάζει ολόκληρο το businessplanκαι οι όροι χρηματοδότησης με προεξάρχουσα την επιμήκυνση της περιόδου εξόφλησης των δανείων.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς θα εξελιχθεί η όλη κατάσταση σε αγορές όπως το Λονδίνο και άλλες μεγαλουπόλεις. Είναι σημαντικό να δούμε πώς οι εργαζόμενοι θα βλέπουν την αγορά εργασίας του μέλλοντος που ήδη είναι εδώ, πως οι επιχειρήσεις θα αναπροσαρμοστούν, πως οι χρηματοδοτικοί οργανισμοί θα αντιδράσουν, αλλά και πόσο συγκαταβατικές θα είναι οι πολεοδομικές αρχές.

Εμείς δεν έχουμε μεγαλουπόλεις, όμως δεν παύει να είμαστε υπό κλίμακα σμίκρυνσης και τα πάντα έχουν τη σχετικότητά τους. Έχουμε λόγους ανησυχίας; Η απάντηση είναι πως έχουμε και εξηγούμαι:

Το λεγόμενο «speculativedevelopment» στην χώρα μας είναι η πεπατημένη οδός. Δηλαδή, η συντριπτική πλειοψηφία των όποιων αναπτύξεων είναι στη βάση του ότι ο «Χ» επιχειρηματίας πιστεύει πως η αγορά έχει τις τάδε ανάγκες, προχωρεί στην υλοποίηση και παράλληλα ψάχνει να βρει τον πελάτη. Οι περιπτώσεις που ο «πελάτης» αποφασίζει πως θέλει να στεγάσει συγκεκριμένες ανάγκες και προχωρά στην ανέγερση του ανάλογου κτηρίου από το μηδέν από μόνος του, είναι σαφώς η μειοψηφία.

Φυσικά, για να είμαστε πιο σωστοί, θα πρέπει να τονίσουμε πως η κερδοσκοπική προσέγγιση έχει καθαρά αυξητική τάση με την πάροδο του χρόνου. Πριν κάτι δεκαετίες σχεδόν όλοι έκτιζαν αυτό που ήθελαν για τις δικές τους ανάγκες. Στην πορεία δημιουργήθηκε και φούντωσε ο ρόλος του developer, όπου αυτός αποφάσιζε πού και πώς θα ζεις και θα εργάζεσαι. Τα τελευταία χρόνια ναι μεν αυτός κινεί τα νήματα, αλλά οφείλει να λαμβάνει τον παλμό των απαιτήσεων της αγοράς. Αν προσφέρει κάτι παρωχημένο, γερασμένο, χωρίς προσαρμογή στις απαιτήσεις της αγοράς, τότε απλά κατεβάζει ρολά. Το άλλο πρόβλημα είναι η προσέγγιση πως η έρευνα αγοράς είτε δεν είναι αναγκαία ή αρκεί σε επιδερμικό επίπεδο. Λάθος. Αυτό δημιουργεί συνθήκες τζόγου. Είναι επιτακτική η έρευνα αγοράς που να συνυπολογίζει όλες τις παραμέτρους ανά πάσα στιγμή.

Μετά έχουμε την ασυναγώνιστη γραφειοκρατική προσέγγιση της πολεοδομίας. Σκεφτείτε τώρα να κτίζω ένα κτήριο γραφειακών και εμπορικών χρήσεων στο κέντρο της πόλης και να αποφασίσω πως λόγω συνθηκών θα πρέπει να το μετατρέψω σε διαμερίσματα. Το αφήνω πάνω σας να πείτε ελεύθερα με ποιο τρόπο θα μου βγάλουν το ζουμί μου για να πάρω τις απαιτούμενες εγκρίσεις ή αν θα τις πάρω καθόλου.

Αν ήταν να πάρουμε μαθήματα από το τι συμβαίνει αλλού, αυτά θα συνοψίζονταν στο να έχουμε ένα ευέλικτο πολεοδομικό σύστημα, να προβαίνουμε σε συνεχή τεχνική ανάλυση της αγοράς, να έχουμε μιαν αρχιτεκτονική προσέγγιση που να επιτρέπει κάποια ευελιξία και προσαρμογή στις αλλαγές χρήσεων εντός κτηρίων, αλλά και χρηματοδοτικούς οργανισμούς που επίσης να μην αντιστέκονται στην αλλαγή των δεδομένων. Τέλος, όπως και στον τουρισμό, πρωταγωνιστικό ρόλο στην κτηματαγορά θα παίξει η προβολή της χώρας μας ως coronavirus - free country. Τότε ίσως ελκύσουμε και ξένους που θα εργάζονται εξ αποστάσεως από την χώρα μας.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Ανδρέα Ανδρέου

Ανδρέας Ανδρέου: Τελευταία Ενημέρωση

X