Του Ανδρέα Ανδρέου
Όταν με την ανάληψη της προεδρίας από τον Νίκο Αναστασιάδη τον Μάρτιο του 2013 ανακοινώθηκε ο διορισμός του Μιχάλη Σαρρή στο Υπουργείο Οικονομικών, εγώ προσωπικά ήμουν με εκείνο το γκρουπ των πολιτών που δήλωσε απογοητευμένος. Όχι ότι έχω κάτι προσωπικό με τον άνθρωπο, ούτε και επειδή τον αμφισβητώ σαν οικονομολόγο. Η απογοήτευση πήγαζε από κάτι πολύ πιο απλό: τον είχαμε δει ξανά. Και ανεξαρτήτως του αν χαρακτηρίσθηκε ως επιτυχημένος κατά το προηγούμενο του πέρασμα από το ΥΠΟΙΚ, όταν ένας Πρόεδρος προβάλλει την αλλαγή, η αλλαγή έρχεται με τον διορισμό νέων, φρέσκων ατόμων που είναι σε θέση να προσφέρουν βάζοντας τον εαυτό τους στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Μέσα σε μερικά εικοσιτετράωρα έγινε το έλα να δεις αφού έσκασε στα χέρια μας η πρώτη ωρολογιακή βόμβα που τέθηκε σε λειτουργία μήνες, μην πω χρόνια, πριν. Το πρόβλημα αυτής της βόμβας ήταν πως δεν ήταν από αυτές που τις βάζεις σε ένα χώρο αποσκευών ενός αυτοκινήτου και τρέχεις με τέρμα τα γκάζια για να το ρίξεις στην θάλασσα και να σώσεις το σύμπαν. Ήταν καλά σφηνωμένη βαθιά στα θεμέλιά μας, οπότε ό,τι και να γινόταν, όποιος και να ήταν ο καπετάνιος του ΥΠΟΙΚ, τη δεδομένη στιγμή θα έσκαγε. Και αυτή η βόμβα δεν ήταν η μοναδική βόμβα ∙ υπήρχαν και άλλες πιο καλά κρυμμένες για τις οποίες θα μαθαίναμε στην πορεία του χρόνου. Το πρόβλημά μας είναι πως πολλοί από εμάς ακόμη και σήμερα, αυτό δεν το κατανοούμε ή ακόμη χειρότερα, ηθελημένα σφυρίζουμε δήθεν αδιάφορα πραγματοποιώντας «υψηλή πολιτική» ασκώντας κριτική εκ του ασφαλούς.
Στις 3 Απριλίου 2013 έχοντας γύρω μας οικονομικά ερείπια, σοβαρά τραυματισμένους καταθέτες, κράτος υπό οικονομική κατάρρευση, τράπεζες κλειστές, capital controls, έναν στους έξι συμπολίτες μας άνεργους από τους οποίους δύο στους πέντε να είναι νέοι, επιχειρήσεις μαζικά να έχουν βάλει λουκέτο, έξι στα δέκα καταστήματα να είχαν πινακίδες πως ενοικιάζονται – έτσι για την τιμή των όπλων, τον κόσμο όλο δικαιολογημένα να φωνάζει για τη μεγαλύτερη ληστεία όλων των εποχών και την χώρα μας να φιγουράρει στις πρώτες ειδήσεις όλου του πλανήτη, ένας 41χρονος νέος τότε πολιτικός δέχτηκε την προσφορά υπό αυτές τις χαοτικές συνθήκες να αναλάβει τα ηνία του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι πλείστοι που δεν ήξεραν τον Χάρη Γεωργιάδη, είδαν αυτόν τον διορισμό αφενός σαν κίνηση πανικού του Αναστασιάδη ελλείψει άλλων διαθέσιμων ατόμων και αφετέρου σαν κίνηση επιπόλαιη, ανώριμη, μέχρι και επιφανειακής ματαιοδοξίας του Χάρη Γεωργιάδη που ακολούθησε πιστά κάποια εντολή για να αποκομίσει κάποιο πολιτικό όφελος από τον «μάστρο του».
Όσοι γνώριζαν τον Χάρη Γεωργιάδη, γνώριζαν πως τίποτα από όλα αυτά τα μικροπρεπή και κακεντρεχή δεν ίσχυαν. Ήταν ο άνθρωπος που ήξερε πολύ καλά που έμπαινε, τι θα απαιτείτο και πως θα είχε ίσως ανεκτίμητο πολιτικό κόστος με τις πολιτικές που έπρεπε να ακολουθήσει. Η θέση του ΥΠΟΙΚ είναι πάντα άχαρη και τοξική, πόσο μάλλον κάτω από τέτοιες συνθήκες. Παρόλα αυτά, έβαλε τον εαυτό του στην πρώτη γραμμή του πυρός, ανέλαβε και με πείσμα και προσήλωση σε στόχους κατηύθυνε την οικονομία εκτός του βάλτου.
Κατηγορήθηκε ίσως όσο κανένας άλλος. Ότι ήταν το πιστό σκυλί της Τρόικα – μέχρι και ότι έπασχε και από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης (!), ότι έβαλε φίλους του σε θέσεις κλειδιά, ότι έκλεισε τις Κυπριακές Αερογραμμές, ότι προσπάθησε να ξεπουλήσει κρατικά και ημικρατικά περιουσιακά στοιχεία και οργανισμούς, ότι έκλεισε τον Συνεργατισμό (κάποιοι μάλιστα του καταλογίζουν και το κλείσιμο της Λαϊκής), ότι μείωσε μισθούς και ό,τι άλλο μπορεί να οργιάσει τη σκέψη και το λόγο όλων όσοι αρέσκονται στο να εθελοτυφλούν. Όλες, δηλαδή, οι άλλες ωρολογιακές βόμβες που ήταν πιο καλά κρυμμένες που ανέφερα πιο πάνω.
Δεν ήταν λοιπόν ο Χάρης, ο πιστολέρο που κάποιοι εκτός χορού έλεγαν πως θα ήταν αν είχαν τη θέση του. Άλλους πιστολέρο αλλού, είδαμε τι πέτυχαν…
Επί Χάρη Γεωργιάδη λοιπόν στο ΥΠΟΙΚ, είδαμε την οικονομία να ανακάμπτει πολύ νωρίτερα και με μεγαλύτερους ρυθμούς από όσο όλοι ανέμεναν και το ΑΕΠ να ανεβαίνει από €17δισ. το 2013 κοντά στα €20δισ. σήμερα. Επανήλθαμε σαν κράτος στις αγορές και καταργήσαμε τα capital controls σε χρόνο ρεκόρ, βγήκαμε από τα μνημόνια επίσης σε χρόνο ρεκόρ (και ας τον επικρίνω γι’ αυτό το τελευταίο). Είδαμε επαναλαμβανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 4% με σήμερα να κυμαίνεται στο 3,2% και να διατηρείται στις ψηλότερες θέσεις εντός ΕΕ. Τα επιτόκια, εδώ και κάποιο σοβαρό διάστημα, είναι στο χαμηλότερο σημείο στην ιστορία μας, ενώ το δημοσιονομικό πλεόνασμα είναι το μεγαλύτερο στην ιστορία μας. Όλα αυτά με καλύτερη φοροεισπρακτική ικανότητα και χωρίς να επιβληθούν επιπρόσθετες φορολογίες. Λόγω της οικονομικής ανάκαμψης είναι θέμα χρόνου να πάμε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Το δημόσιο χρέος είναι ψηλό μεν, σε σαφώς καλύτερη τροχιά εξυπηρέτησης από όσο το παρέλαβε, δε.
Όλα αυτά, για κάποιους είναι ψιλά γράμματα και ειρωνεύονται τα περί «success story», όταν το δικό τους success ήταν να μεγεθύνουν και να σμικρύνουν όλους τους δείκτες κατά αντίστροφο τρόπο από αυτόν που προστάζει η οικονομική ανάπτυξη και ευημερία. Τους ευχαριστούμε για την υπόδειξη πως οι προκλήσεις είναι πολλές. Οι προκλήσεις είναι πάντα πολλές, συνεχείς και διαφορετικές. Γι’ αυτό χρειάζεται πάντα ικανή ομάδα διαχείρισης. Και ο Χάρης Γεωργιάδης με την ομάδα του, υπό τις περιστάσεις και τις συνθήκες μέσα στις οποίες είχαν να εργαστούν αντικειμενικά αξιολογούνται ως πετυχημένοι στο έργο τους.
Καλά θα μου πείτε, κάποια πράγματα δεν μπορούσαν να είχαν γίνει καλύτερα; Σαφώς και κάποια πράγματα θα μπορούσαν να είχαν γίνει καλύτερα. Αλλά πρώτο, θα πρέπει να το κρίνουμε τηρουμένων των αναλογιών ευθύνης μεταξύ κράτους, υπουργείου και βουλής και ποιος ή ποιοι ευθύνονται γιατί δεν έγιναν, και δεύτερο, θα πρέπει όχι να το κρίνουμε εκ των υστέρων όπου όλοι γίνονται αμπελοφιλόσοφοι, αλλά υπό το πρίσμα της τότε περιόδου. Και με λίγο μέτρο από τους επικριτές, οι οποίοι ενώ ευθύνονται για τα προβλήματα μετά εμμένουν πως έχουν και τις μόνες λύσεις…
Χάρη Γεωργιάδη, ευχαριστούμε για την όλη συμβολή σου στην ανόρθωση της οικονομίας της χώρας μας. Απόλαυσε τη σημερινή πρώτη σου μέρα σαν τουρίστας που στερήθηκες εδώ και χρόνια, ξεκουράσου και stick- around. Υπάρχουν άλλα πράγματα που σε περιμένουν στη γωνία. Εγώ έτσι φιλικά σε βαθμολογώ με ένα 8 από τα 10 και ας είμαι σίγουρος πως θα μου πεις πως είμαι ιδιαίτερα επιεικής μαζί σου
