Του Ανδρέα Ανδρέου
Η ανακοίνωση του νέου πακέτου στήριξης της πραγματικής οικονομίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι ένα πολύ δυνατό πακέτο στοχευμένων μέτρων που δημιουργεί και επεκτείνει το δίκτυ προστασίας που όλοι ποθούσαμε. Ένα δίκτυ προστασίας που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία, τον περιορισμό της ανεργίας, την ενθάρρυνση της κατανάλωσης, αλλά και των επενδύσεων στον τομέα των ακινήτων. Αν και θα είναι πιο χρονοβόρα η υλοποίηση του από το Σχέδιο Α΄ των εγγυημένων δανείων που απεσύρθη, εντούτοις κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εμβέλεια και τη σημασία του. Ευελπιστώ πως αυτή την φορά η αντιπολίτευση δεν θα βρει προσκόμματα και προφάσεις και να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να το ψηφίσει.
Η στείρα αντιπολίτευση δεν έχει χώρο και τόπο υπό συνθήκες γενικής οικονομικής κατάρρευσης, όπου όλοι θα πρέπει να βλέπουν το ευρύτερο καλό. Μακάρι να υπήρχε ακόμα λίγο δημοσιονομικό περιθώριο έτσι ώστε να εφαρμόζονταν ένα με δύο επιπλέον στοχευμένα μέτρα στον τομέα των ακινήτων και θα ήμασταν πραγματικά «τζάμι» με ολόκληρο το πακέτο. Και αναφέρομαι σε δύο μεταβλητές : τον ΦΠΑ επί της πώλησης ακινήτων και στον Φόρο Κεφαλαιουχικών Κερδών. Η ζήτηση των ακινήτων σε αντίθεση με την προσφορά χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ελαστικότητα, οπότε μείωση στο κόστος κτήσης ακινήτων – ιδιαίτερα μέσω προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ – θα επέφερε επέκταση των πωλήσεων και αύξηση των κρατικών εσόδων. Ο φόβος του ρίσκου να μην ισχύει απόλυτα αυτό το πράγμα, αλλά και το οριακό μέγεθος των δημοσιονομικών απέτρεψε την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου και μπορεί υπό αυτό τον φακό να είναι κατανοητό. Τι περιλαμβάνει λοιπόν το προχθεσινό πακέτο στήριξης για τα ακίνητα;
Το πρώτο μέτρο στηρίζει ξεκάθαρα την ιδιοκατοίκηση. Αφορά την επιδότηση του επιτοκίου για δάνεια αγοράς στέγης που συνήφθησαν ή θα συναφθούν από την 1η Μαρτίου 2020 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, με μέγιστο ποσό τις €300.000. Η διάρκεια της επιδότησης θα είναι τέσσερα χρόνια και θα ανέρχεται σε 1,5 ποσοστιαία μονάδα του επιτοκίου. Αυτό το μέτρο είναι πολύ στοχευμένο αφού το όριο των €300.000 πρακτικά καλύπτει άτομα από χαμηλή έως μεσαία εισοδηματική στάθμη που θέλουν να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη και μπορεί να ανέβαλαν την απόφαση τους λόγω των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Το ύψος της επιδότησης του ποσοστού του επιτοκίου κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα για τέσσερα χρόνια, πρακτικά σημαίνει ότι ο αγοραστής/ δανειολήπτης θα μπορεί να μειώσει αρκετά το κεφάλαιο δανεισμού του εντός τετραετίας αν είναι συνεπής, αφού το δικό του κόστος θα είναι πολύ κοντά στο μηδενικό επιτόκιο δανεισμού. Σχεδόν μηδενικό επιτόκιο δανεισμού σημαίνει πως η δόση ξεπληρώνει τους ελάχιστους τόκους και περισσότερο κεφάλαιο. Είναι ένα μέτρο που πρέπει να τύχει σωστής εκμετάλλευσης από τους υποψήφιους αγοραστές, οι οποίοι θα γλυτώσουν αρκετές χιλιάδες ευρώ κατά τη διάρκεια της επιδότησης.
Συνάμα, θα βοηθηθεί και η πώληση μικρών κατοικιών και διαμερισμάτων που με τη σειρά τους θα βοηθήσουν την οικονομική δραστηριότητα αλλά και τα δημόσια ταμεία. Το δεύτερο μέτρο έχει έμμεσο όφελος στην αγορά ακινήτων. Και αναφέρομαι στην απευθείας εφάπαξ χορηγία σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς και την κατηγορία των αυτοτελώς εργαζομένων. Ήμασταν ξεκάθαροι (όσοι ήμασταν) ότι δεν μπορούσε να ρυθμιστεί νομοθετικά μείωση των ενοικίων. Αυτή η εφάπαξ χορηγία στοχεύει στο να καλύψει λειτουργικά έξοδα και κάποιο ποσοστό των καταβαλλόμενων ενοικίων κατά την κλειστή περίοδο. Άρα είναι ένα θετικό μέτρο το οποίο θα βοηθήσει στην αποπληρωμή ενοικίων. Το τρίτο μέτρο έρχεται επίσης με έμμεσο τρόπο να βοηθήσει την αγορά ακινήτων. Και αναφέρομαι για την μείωση του ΦΠΑ από 9% σε 5% στους τομείς της εστίασης και των τουριστικών καταλυμάτων.
Ενόψει και των μενού της μιας χρήσης, αλλά και της προσπάθειας του να πειστεί ο κόσμος να επιστρέψει σε αυτούς τους χώρους, είναι αναμενόμενο πως η μείωση στον ΦΠΑ θα μετακυλήσει στους καταναλωτές. Αυτή η μείωση θα σημαίνει αύξηση της κατανάλωσης και ενίσχυσης της βιωσιμότητας των εν λόγω επιχειρήσεων. Αν η βιωσιμότητα τους διασφαλιστεί, τότε σημαίνει λιγότερα άδεια ακίνητα και μικρότερη ερήμωση εμπορικών οδών. Τέλος, είναι και η παράταση του Σχεδίου Εστία, το οποίο ήταν το πλέον παρεξηγημένο κρατικό σχέδιο υποστήριξης της πρώτης (κύριας) κατοικίας. Θέλω να πιστεύω ότι οι περισσότεροι από όσους δεν αιτήθηκαν την κάλυψη του το έκαναν από άγνοια ή/ και παραπληροφόρηση και όχι επειδή ήταν στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Παρόλο που, ας μην κρυβόμαστε, σίγουρα αυτοί αναδείχθηκαν. Ας ελπίσουμε ότι με την παράταση θα υπάρξουν περισσότερες αιτήσεις. Ο τομέας των ακινήτων το έχουμε πει πολλές φορές είναι μια πολύ σημαντική κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Από την άλλη, η οικονομική πολιτική πρέπει να έχει γρήγορα αντανακλαστικά έτσι ώστε η εφαρμογή μέτρων να είναι άμεση και τα αποτελέσματά τους να έχουν όσο γίνεται πιο γρήγορο αντίκτυπο. Εδώ είμαστε να παρακολουθούμε και να εισηγούμαστε πώς θα διαφυλάξουμε αυτό τον πνεύμονα οικονομικής ανάπτυξης.
