Του Ανδρέα Ανδρέου
Μια περιδιάβαση στο εμπορικό τρίγωνο του κέντρου της Λευκωσίας θα δείξει πως τα έργα είναι αρκετά προχωρημένα στο μεγαλύτερο ποσοστό τους. Δηλαδή στα τμήματα των Οδών Μνασιάδου, Ζήνας Κάνθερ, Θεοφάνους Θεοδότου και στο 60% της Στασικράτους ολοκληρώνονται τα πλακόστρωτα σε όλες τις επιφάνειες και άρχισαν δειλά – δειλά οι φυτεύσεις δέντρων στους διαμορφωμένους γι’ αυτά χώρους. Φυσικά παραμένουν οι τελικοί έλεγχοι των πλακοστρωμάτων, η τοποθέτηση των φωτισμών, σχαρών φρεατίων και λοιπών λεπτομερειών για να μπορέσουν να παραδοθούν στο κοινό. Από ό,τι καταλαβαίνω η προσπάθεια είναι να δοθούν σε λειτουργία μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, κάτι το οποίο είναι εφικτό με αρκετή οργάνωση εργοταξίου. Ακολούθως παραμένει το υπόλοιπο τμήμα της Στασικράτους το οποίο προχωρεί τμηματικά, αλλά είναι ακόμη αρκετά πίσω για να πει κάποιος πως θα αποπερατωθεί σύντομα.
Με καλή πίστη και σωστή οργάνωση ίσως δούμε και αυτό το τμήμα να παραδίδεται στο κοινό μέχρι τα μέσα της άνοιξης. Το έργο με την αποπεράτωσή του αναμένεται να δώσει ένα νέο αέρα αναβάθμισης στην περιοχή. Αυτό δεν θα μπορεί να το αμφισβητήσει ακόμη και ο πιο δύσπιστος ή κακόπιστος. Αέρας αναβάθμισης από πλευράς υποδομών φυσικά γιατί από πλευράς επιχειρήσεων δεν έχει μείνει σχεδόν τίποτα που να θυμίζει το πιο ένδοξο παρελθόν. Πλείστες επιχειρήσεις έχουν κλείσει μη μπορώντας να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους έναντι των ιδιοκτητών των υποστατικών, έχοντας όλο αυτό το διάστημα μηδαμινή πελατεία με αποτέλεσμα να παραδώσουν πνεύμα. Ποιος φταίει γι’ αυτή την κατάσταση; Ας το αναλύσουμε λίγο. Φταίνε οι ιδιοκτήτες που είχαν τ’ αφτιά τους ερμητικά κλειστά σε εκκλήσεις των ενοικιαστών τους να τους χαριστεί μια περίοδος ενοικίων όσο θα κρατούσαν οι κατασκευαστικές εργασίες.
Το γιατί αδιαφορούσαν οι ιδιοκτήτες εκούσια ή/ και ακούσια μπορεί να συνοψιστεί σε τρεις πιθανούς λόγους: Πρώτον, φοβήθηκαν πως λόγω ενοικιοστασίου αν μείωναν τα ενοίκια, μετά θα έμεναν με τα χαμηλά. Φυσικά αυτό φανερώνει άγνοια σωστής ερμηνείας καταστάσεων καθώς θα μπορούσαν να παραχωρήσουν χαριστικές εκπτώσεις χωρίς να μειώνουν τα ενοίκια. Δεύτερον, εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση ακριβώς για να αναγκάσουν τους ενοικιαστές να εγκαταλείψουν έτσι ώστε να λάβουν κενή κατοχή και να απαλλαγούν από τους θέσμιους ενοικιαστές και τα χαμηλά κλειδωμένα ενοίκια, ευελπιστώντας πως με την αναβάθμιση της περιοχής θα μπορούν να λαμβάνουν πλέον ψηλότερα ενοίκια. Τρίτον, είναι το γεγονός πως υπάρχει – ας την ονομάσω – νομική αδυναμία στο να απαιτήσει ο κάθε ιδιοκτήτης αποζημιώσεις από τον Δήμο ή/ και τον εργολάβο επειδή ο άμεσα επηρεαζόμενος είναι ο ενοικιαστής που χάνει πελατεία και όχι ο ιδιοκτήτης και συνεπώς ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να δράσει εκ μέρους του ενοικιαστή.
Ο ενοικιαστής γνωρίζοντας πως οι νομικές διαδικασίες παίρνουν χρόνια να εκδικαστούν και με δεδομένο πως οικονομικά είναι ήδη σε άθλια κατάσταση, σφίγγει το στόμα και δεν προχωρά σε απαιτήσεις αποζημιώσεων. Από την άλλη, όταν ο κάθε εργολάβος δεν έχει να επικρέμεται πάνω από το κεφάλι του το ρίσκο της καταβολής αποζημιώσεων λόγω της απώλειας κύκλου εργασιών των επηρεαζόμενων (trade disturbance) και μπορεί συνάμα να επικαλεστεί σωρεία αιτιών για την όποια καθυστέρηση, τότε τα αποτελέσματα είναι αυτά που βλέπουμε να συμβαίνουν σχεδόν παντού. Γεγονός που μας φέρνει σε αυτό που συζητάει ο κόσμος όλος σε πηγαδάκια και πρωινούς καφέδες: ποιο είναι το πρόβλημα το κάθε έργο τέτοιας κλίμακας και σοβαρότητας να προδιαγράφει εργασία με τρεις βάρδιες ολόκληρο το 24ωρο; Είναι βέβαιοι οι αρμόδιοι πως θα στοιχίσει περισσότερα;
Εγώ είμαι βέβαιος πως αν γινόταν μια σωστή και εμπεριστατωμένη ανάλυση κόστους – οφέλους, θα διαφαινόταν ξεκάθαρα πως η 24ωρη εργασία θα ήταν η προτιμητέα λύση. Και εννοώ σωστή, ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη ανάλυση, όχι μια του καφενέ όπου δεν θα λαμβάνονταν υπόψη οι μισές κοινωνικοοικονομικές παράμετροι. Δηλαδή, το «εντάξει, εννά τους ζορίσουμε λλίον για θκυοτρία χρόνια αλλά τι να κάμουμεν;… » δεν αποτελεί ανάλυση, πόσο μάλλον λύση σε τέτοια θέματα. Και τονίζω: εμείς, ο κόσμος, η κοινωνία, φυσικά και θέλουμε να γίνουν έργα.
Φυσικά και θέλουμε τις πόλεις μας να ομορφαίνουν, να έχουν υποδομές, να μην έχουν να ζηλέψουν τίποτα από όσα απολαμβάνουν άλλες κοινωνίες. Όσοι έχουν το πρόσταγμα και δεν το καταλαβαίνουν αυτό, πιθανότατα να παίζουν σε άλλες συχνότητες. Εκείνο που μας κτυπάει κατακούτελα είναι η αυταπόδεικτη ανοργανωσιά, η επιδερμική σκέψη, η εκμετάλλευση γραφειοκρατικών δεδομένων, η νοοτροπία που πάντα πετυχαίνουν τους πλέον λανθασμένους χρονισμούς, το αυξημένο κόστος, τις καθυστερήσεις και την απουσία πραγματικών τιμωρητικών ρητρών που θα απέτρεπαν εκτροπές σε όλα περιλαμβανομένης πολλές φορές και της ποιότητας του τελικού αποτελέσματος. Είναι καιρός να αναθεωρήσουμε εκ βάθρων διαδικασίες, σχεδιασμούς, αντιλήψεις και καταμερισμό ευθυνών. Δεν γίνεται να συμβαίνουν όσα συμβαίνουν και τον λογαριασμό να τον παραλαμβάνουν πάντα αυτοί με τη λιγότερη ευθύνη. Στο μεταξύ ας δούμε πώς θα ξαναφέρουμε ζωή στο κέντρο...
