Του Ανδρέα Ανδρέου
Μέχρι πρότινος, όταν θέλαμε να επισκεφτούμε μια χώρα ή ένα μέρος, προσπαθούσαμε να μάθουμε όσα περισσότερα μπορούσαμε έτσι ώστε να βγάλουμε κάποιο πρόγραμμα που θα μας επέτρεπε να «αρπάξουμε» ό,τι ήταν δυνατό από κάποιον άλλο πολιτισμό. Να μάθουμε για τα ήθη, τα έθιμα, την ιστορία, να επισκεφτούμε τις φυσικές ομορφιές της χώρας, τα μουσεία, να δούμε θεατρικές παραστάσεις, να περιπλανηθούμε γαστρονομικά, να έρθουμε σε επαφή με ντόπιους, να συζητήσουμε και να διασκεδάσουμε μαζί τους και να μάθουμε πώς σκέφτονται και πώς ζουν.
Αυτό έκανε την εμπειρία μας ολοκληρωμένη και αποτελούσε έκτοτε αναπόσπαστο μέρος του είναι μας. Έτσι όταν στην πορεία έπεφτε μια κουβέντα ανάμεσα στην παρέα, για μια χώρα ή ένα τόπο που έτυχε να είχες επισκεφτεί, μπορούσες εύκολα να μοιραστείς κι εσύ τις δικές σου εμπειρίες. Και το σημαντικό είναι πως τόσο εσύ που τις μοιραζόσουν, όσο και αυτοί που σε άκουγαν ξέρατε πως ό,τι λεγόταν ήταν πραγματικό, επειδή αποτελούσε ένα απλό download από τα εσώψυχά σου. Και εύκολα μπορούσε να ξεχωρίσει και να αναδειχθεί το αληθινό από το επιδερμικό και το ψεύτικο. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Αν ερωτηθούν οι νέοι σήμερα τι θα ήθελαν να κάνουν με τη ζωή τους, πλείστοι θα σου απαντήσουν μονολεκτικά: «Influencers». Τίποτα το άσχημο με το να θέλει και να μπορεί κάποιος να επηρεάζει άλλους ανθρώπους.
Αν δούμε ιστορικά, η ανθρωπότητα είχε χιλιάδες «Influencers» που μέσα από τη δική τους φαρέτρα – είτε αυτή ήταν πολιτική, οικονομική, επιχειρηματική, επιστημονική, ακαδημαϊκή, των γραμμάτων και των τεχνών, θρησκευτική, στρατιωτική κλπ, στιγμάτισαν με την παρουσία, τον βίο και την πολιτεία, τις απόψεις τους, ολόκληρες γενεές ανθρώπων. Το πρόβλημα ίσως να εντοπίζεται στη νέα έννοια του όρου «Influencer» που συνήθως, αλλά όχι πάντα, την θέλει να κινείται εντός ενός πολύ στενού και επιδερμικού πεδίου γνώσεων και δράσεων. Ο σύγχρονος «Influencer» λοιπόν είναι αυτός που διαθέτει ένα σημαντικό, αφοσιωμένο και διαδραστικό κοινό στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι αυτός που θεωρείται πως έχει μια τόσο γνωστή κοινωνική δύναμη ή πλατφόρμα, που μπορεί να αξιοποιηθεί με επιτυχία από τρίτους για να επηρεάσει το ακροατήριο του σε σειρά πραγμάτων. Όταν κάποιος έχει τη δυνατότητα να καταγράφει για παράδειγμα ένα εκατομμύριο και βάλε προβολές το μήνα από τους «followers» του, τότε είναι αντιληπτό ότι μέσω του μπορούν να διαφημιστούν προϊόντα, υπηρεσίες και ό,τι άλλο φανταστείς. Και όταν αυτός είναι πολύ επιτυχημένος, τότε επιλέγει τι θα προμοτάρει και τι όχι. Οι Influencers είναι δηλαδή η μοντέρνα εκδοχή των billboards. Κάποιοι – ιδιαίτερα μέσα από την πλατφόρμα του Youtube – είναι πολύ επιτυχημένοι αλλά συνάμα και πολύ καλοί σε αυτό που κάνουν.
Μπορεί να ασχολούνται με ένα αντικείμενο και μόνο, όπως για παράδειγμα τα αυτοκίνητα, αλλά να κάνουν εξαιρετικές παρουσιάσεις αυτοκινήτων και να είναι μάλιστα γνώστες και πολλών τεχνικών χαρακτηριστικών. Επειδή είναι πολύ καλοί, αποκτούν κοινό και επειδή είναι καλοί και αποκτούν κοινό, τους θέλουν και οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Σαν αποτέλεσμα, το Youtube τους ανταμείβει και αποκτάνε πολλά χρήματα. Αυτοί όμως είναι κάποιοι μεμονωμένοι που αν μη τι άλλο βγαίνουν μπροστά από μια κάμερα και μιλάνε. Οι πιο πολλοί όμως ανελίχθηκαν σε Influencers επειδή πέτυχαν στο Instagram ανεβάζοντας φωτογραφίες. Ούτε μιλιά, ούτε λαλιά μόνο φωτογραφίες ακολουθούμενες από κάποια hashtags. Όσο πιο «Ινσταγραμμική» είναι η φωτογραφία, τόσο πιο επιτυχημένη είναι στο μάζεμα των «likes». Δεν έχει τόση σημασία τι προσπαθεί να πει … ο ποιητής … φτάνει να έχει επιτυχία ανάμεσα στους «ακολούθους». Γι’ αυτό ο καλός, ο νοικοκύρης, ο ίνσταγκραμερ ζορίζεται να επιλέξει αυτές τις φωτογραφίες που θα γίνουν και ίνσταντ σαξές. Το πρόβλημα με αυτό το … ζόρι, είναι πως σχεδόν πάντα θα πρέπει να αναδείξουν την εγωμανία και τον ναρκισσισμό του ατόμου. Δηλαδή σχεδόν πάντα αυτός ή αυτή θα είναι το κύριο θέμα προβολής στο background που κατά τ’ άλλα προβάλλεται. Εντάξει, άμα είσαι Influencer και διαφημίζεις ένα προϊόν μέσω σου, το να φαίνεσαι εσύ εκεί centre- stage βοηθά το προϊόν ανάμεσα στους ακολούθους σου.
Όταν όμως δεν διαφημίζεις κατ’ ανάγκη κάτι αλλά είσαι εσύ σε διαφορετικές τοποθεσίες, έχοντας την ίδια ή διαφορετική πόζα, τότε, ναι, το μόνο που προσπαθείς να ικανοποιήσεις είναι τον ναρκισσισμό και την εγωμανία σου. Και πετυχαίνεις να βάλεις τους (τυφλούς) ακολούθους σου σε μια «λογική» παραλογισμού να θέλουν να σου μοιάσουν και τους υπόλοιπους να σε σχολιάζουν, να σε φθονούν και να σε κοροϊδεύουν εντός και εκτός Instagram. Αυτού του τύπου οι Influencers που χαρακτηρίζονται περισσότερο από εγωμανία και ναρκισσισμό παρά πνευματική καλλιέργεια δεν είναι σε θέση να πάρουν την ανθρωπότητα πιο μπροστά. Μόνο πίσω. Μπορεί ένα ποστάρισμα του ατόμου σε μια παραλία ή μπροστά από ένα ηλιοβασίλεμα να αποτελεί μια έμμεση διαφήμιση αυτής της παραλίας και αυτού του ηλιοβασιλέματος που θα δουν εκατομμύρια followers, αλλά ως εκεί. Ελάχιστα θα προσφέρει στην ίδια την χώρα, ελάχιστα θα προσφέρει στους followers και ακόμη πιο τραγικά, ελάχιστα προσφέρει στον ίδιο τον Influencer. Δεν είναι τραγικό να πηγαίνεις σε μια χώρα και η μόνη σου έννοια να είναι να βγάλεις καμιά πεντακοσαριά φωτογραφίες όπου μετά θα πρέπει να αποφασίσεις τις μια- δυο που σου δίνουν την καλύτερη πόζα για να ποστάρεις; Τι άλλο αλήθεια αποκομίζεις από αυτό το ταξίδι; Τίποτα. Άρα είσαι ένας Influencer κενός περιεχομένου… Άρα ένας Influencer που δεν έπρεπε να υπάρχει…
