ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Μέτρα άμεσης αντίδρασης και ανάσχεσης

Του Ανδρέα Ανδρέου

Του Ανδρέα Ανδρέου

Η απαίτηση είναι ξεκάθαρη. Αφενός προέχει η καταστολή του κορωνοϊού επειδή η ανθρώπινη υγεία είναι υπεράνω όλων, αφετέρου κορυφαία είναι η ανάγκη λήψης άμεσων οικονομικών μέτρων έτσι ώστε να μην εισέλθουμε σε βαθειά και ατέρμονη οικονομική ύφεση – ενδεχομένως και χειρότερη από αυτή στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Σε αντίθεση με έναν συμβατικό πόλεμο, ο οποίος έχει εντελώς απροσδιόριστη διάρκεια, αυτός ο πόλεμος έχει μια (θετική) τουλάχιστον διαφορά. Μπορούμε να θέσουμε μια σχετικά ασφαλή χρονική διάρκεια βάσει της οποίας να κάνουμε σχεδιασμούς. Παρόλο που η διάρκεια αυτή επιδέχεται μεγάλες συζητήσεις παγκοσμίως, πιστεύω πως αν τεθεί ένα ελάχιστο χρονικό όριο τριών μηνών και ένα μέγιστο χρονικό πλαίσιο δώδεκα μηνών, πολλά μπορούν να εφαρμοστούν έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις αρνητικές οικονομικές συνέπειες.

Η άλλη αρχή πλεύσης που πρέπει να ισχύσει είναι αυτή του καθορισμού προτεραιοτήτων. Πρώτιστη σημασία έχει η αποφυγή αύξησης της ανεργίας και η βιωσιμότητα όλων των επιχειρήσεων. Αυτό μπορεί να ακούεται και να είναι αντικρουόμενο, αλλά είναι μέγιστης σημασίας να ισχύσει έτσι ώστε η οικονομία να επανεκκινήσει με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Το δεύτερο, αλλά εξίσου σημαντικό, είναι να τεθούν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί σε δεύτερη μοίρα, καθώς η άρση τους αποτελεί το κύριο όπλο κατά της οικονομικής κρίσης. Το τρίτο, που έχει να κάνει με το πλαίσιο πλεύσης των τραπεζών εν είδει έκτακτων ρυθμίσεων έχει ήδη γίνει –τουλάχιστον προς το παρόν– από θεσμούς όπως η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) και η ΕΚΤ που κατ’ επέκταση ψηφίστηκαν σε νόμους από τη Βουλή μας μετά από σχετικά νομοσχέδια της κυβέρνησης και διαλόγου μεταξύ των κομμάτων.

Ως Κύπρος, ούσα μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, δεν μπορούμε να ελιχθούμε όσο ενδεχομένως θα θέλαμε – πόσο μάλλον δε όταν και τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής δεν είναι δικά μας. Επιπλέον, δεν έχουμε σαν οικονομία αστείρευτες οικονομικές δυνατότητες. Πιστεύω και εύχομαι η Ε.Ε. σε όλα τα θεσμικά της επίπεδα να δει αυτό το θέμα σαν ύψιστης ανάγκης και να χαλαρώσει όλους τους δημοσιονομικούς περιορισμούς αμέσως έτσι ώστε τα κράτη μέλη ελεύθερα να εκπονήσουν δικές τους όσο πιο ευέλικτες και στοχευμένες πολιτικές γίνεται που να βρίσκουν λύσεις στις δικές τους ειδικές συνθήκες. Από την άλλη, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο πόσο κρίνεται η Ε.Ε. ως θεσμός και αυτό θα φανεί στις επόμενες βδομάδες, επειδή η αλληλεγγύη προς όλα τα κράτη μέλη είναι σχεδόν ανύπαρκτη και ήδη βγαίνουν στην επιφάνεια έντονες φωνές για επάνοδο στην αρχή των κρατών εθνών, όπου βασικά εννοείται ο καθένας για τον εαυτό του. Ενώ ένα ειδικό Ευρωομόλογο θα έλυνε τα χέρια όλων.

Παρόλα αυτά, όταν είμαστε προ των πυλών μιας βαθειάς οικονομικής καταστροφής, το να ρισκάρουμε να μας δείξουν κάποιοι θεσμοί το δάκτυλο ή να μας τιμωρήσουν επειδή δεν τηρήσαμε δημοσιονομικούς δείκτες, είναι θεμιτό μην πω αναγκαίο.

Εντός αυτών των πλαισίων, λοιπόν, πρώτιστη ανάγκη είναι να ενισχυθεί η δυνατότητα κατανάλωσης. Η δυνατότητα κατανάλωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το διαθέσιμο εισόδημα του καθενός μας. Γι’ αυτό φωνασκίες για μείωση μισθών στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα σε αυτό το στάδιο για χρηματοδότηση άλλων κυβερνητικών μέτρων είναι ατυχέστατες, καθώς η υιοθέτησή τους θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που θέλουμε. Διατήρηση των μισθών μπορεί να επιτευχθεί, είτε μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, με διάφορους τρόπους όπως, άμεσα εμβάσματα σε λογαριασμούς φυσικών και νομικών προσώπων, μείωση άμεσης φορολογίας, μείωση έμμεσης φορολογίας, αναστολή υποχρεώσεων προς πληρωμή φορολογιών με διασπορά τους σε μελλοντικό στάδιο και όχι συγκεντρωμένα, ανάλογη διευθέτηση σε περιπτώσεις δανείων κ.λπ.

Τα μέχρι τώρα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί ή επίκειται η υιοθέτησή τους αγγίζουν μέρος των πιο πάνω. Σαν παραδείγματα αναφέρονται η συνεισφορά (επιδότηση) του κράτους στη μισθοδοσία υπαλλήλων επιχειρήσεων που επηρεάζονται εξαιτίας της κρίσης (που κυρίως στοχεύει στην αποφυγή αύξησης της ανεργίας), στην οικειοθελή αναστολή των δόσεων εξυπηρετούμενων δανείων για περίοδο μέχρι εννέα μηνών χωρίς πρακτική επιπλέον επιβάρυνση. Το θέμα της κρατικής εγγύησης για σύναψη νέων (κορωνο)δανείων για σκοπούς επιβίωσης κυρίως επιχειρήσεων για πληρωμή μισθών και εξόδων, θεωρώ πως είναι ημίμετρο και δεν θα έχει το ποθητό αποτέλεσμα.

Μείωση φόρου εισοδήματος, αν και ηχεί ωραία, δύσκολα μπορεί να έχει πρακτική εφαρμογή. Το 2019 πέρασε και το 2020 θα είναι χρονιά ζημιών. Σημαντικό εργαλείο, λοιπόν, σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της κατανάλωσης είναι η σοβαρή οριζόντια μείωση του ποσοστού του ΦΠΑ. Εδώ χρειάζεται τόλμη και αποφασιστικότητα. Μια μείωση της τάξης του 50% στα ποσοστά του ΦΠΑ, λόγω των μεγεθών, είναι μεγάλο ωθητικό μέσο για αύξηση της κατανάλωσης, αλλά και των επενδύσεων. Το κράτος θα απολέσει σοβαρά θεωρητικά εισοδήματα, αλλά θα αυξηθεί σοβαρά η κατανάλωση με πρακτικό αποτέλεσμα το κράτος να εισπράττει σε πραγματικούς όρους σοβαρά ποσά εντός του 2020 από την αυξημένη κατανάλωση που διαφορετικά δεν θα γίνει. Ένα άλλο μέτρο που μπορεί να εφαρμοστεί σε ό,τι αφορά στις εταιρείες και στους μετόχους τους είναι η μείωση της εισφοράς για την Άμυνα κατά την παραχώρηση μερισμάτων. Αυξημένα μερίσματα θα σημαίνει επιπλέον κατανάλωση και επενδύσεις μια και η αποταμίευση έχει κόστος. Σαν επόμενο μέτρο είναι η μείωση του κεφαλαιουχικού φόρου από 20% σε 10%. Αυτό θα ωθήσει τις συναλλαγές στην αγορά ακινήτων όταν τα περιοριστικά μέτρα αρθούν. Μπορεί τα μέτρα αυτά να είναι τολμηρά και αγχωτικά για τους διαχειριστές του δημοσίου χρέους και για τον ΥΠΟΙΚ, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι πρώτον είναι μέτρα μερικών μηνών και όχι μόνιμα και δεύτερον εξασφαλίζουν κατά το δυνατόν καλύτερα την αποφυγή βαθειάς ύφεσης που είναι παρατεταμένο φαινόμενο μα ασύλληπτες αρνητικές συνέπειες.


Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναι CEO της APS Andreou Property Strategy - Chartered Surveyors.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Ανδρέα Ανδρέου

Ανδρέας Ανδρέου: Τελευταία Ενημέρωση

X