Του Ανδρέα Ανδρέου
Δεν είμαι γιατρός, αλλά όταν έλθει μέσα ένας τραυματίας μαθαίνω (και είναι λογικό) πως πρώτα δεν ασχολείσαι με τα εμφανή τραύματα, αλλά προσπαθείς να μάθεις αν υπάρχουν μη εμφανή τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια σοβαρή για τον ασθενή εξέλιξη, όπως για παράδειγμα μια εσωτερική αιμορραγία που αν δεν διαγνωσθεί μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο μοιραίο. Όταν διαχειριστείς αυτό, τότε επανέρχεσαι και αντιμετωπίζεις τα εμφανή βάζοντας προτεραιότητες.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών έχουν κατατροπώσει την χώρα μας, έχουν αμαυρώσει το όνομά μας και έχουμε γίνει ρεζίλι διεθνώς. Παράλληλα, χάσαμε το μερίδιό μας στη διεθνή αγορά ακινήτων αφού το ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή αναμένεται να είναι στο μηδέν για διάφορους λόγους. Πρώτον, υπάρχει αρκετή σκόνη στην ατμόσφαιρα για να υποδηλώνει ότι είμαστε ένα κράτος διεφθαρμένων. Δεύτερο, το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ήδη αρκετά μειωμένο λόγω της πανδημίας. Τρίτον, καταργήσαμε το επενδυτικό πρόγραμμα. Τέταρτον, υπάρχει αρκετή υποψία που να δείχνει πως τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας δεν είναι τα μόνα και έπεται συνέχεια. Πέραν του δραστικά μειωμένου διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος έχουμε και το εγχώριο που μας ανησυχεί. Η πανδημία εξελίσσεται αρνητικά και στη χώρα μας, θέτοντας ένα τεράστιο άγνωστο «Χ» για το πού θα μας οδηγήσει με τους περιορισμούς και άρα με την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας από εδώ και πέρα. Αν ο ορίζοντας είναι αρνητικός, τότε δεν βλέπουμε λόγους γιατί η δραστηριότητα στα ακίνητα να συνεχίσει να είναι θετική.
Πέραν της πανδημίας, έχουμε και το τραπεζικό κομμάτι. Ναι μεν τα ΜΕΧ σημείωσαν μια επιπλέον σημαντική μείωση, αλλά έχοντας ενώπιόν μας ένα αρνητικό οικονομικό ορίζοντα, δε, είναι λογικά αναμενόμενο να υπάρξει υποτροπή και σε αυτό το κομμάτι. Αυτή η προοπτική υπερακοντίζεται και από το γεγονός ότι αρχές του 2021 επανέρχονται οι υποχρεώσεις για καταβολή των δανειακών δόσεων που βρίσκονται σε πάγωμα. Επιπλέον, έχουμε και το γεγονός ότι η διαχείριση των χαρτοφυλακίων ακινήτων των τραπεζών, αλλά και των διαφόρων οργανισμών διαχείρισης, κάθε άλλο από ευέλικτη και αποδοτική μπορεί να χαρακτηριστεί. Σαν αποτέλεσμα, η έκθεση σε αυτό το κομμάτι θυμίζει βραζιλιάνικη τηλενουβέλα που χρονοτριβεί χωρίς τέλος.
Όλα αυτά τα λέω για να έρθω τώρα από εκεί που ξεκίνησα. Η κατάργηση του επενδυτικού προγράμματος είναι το εμφανές τραύμα. Είναι ουσιώδες και σε καμία περίπτωση επιπόλαιο. Μπορεί να προκαλεί πόνο όμως η θεραπεία του μπορεί να περιμένει. Αυτό θα αντιμετωπιστεί στην πορεία με διορθωτική εγχείρηση η οποία σκοπό θα έχει τη δημιουργία ενός υγιούς οργανισμού. Ένα πρόγραμμα το οποίο να μην αφήνει καμία σκιά για το ποιοι επωφελούνται, ένα πρόγραμμα που θα είναι πιο ευρύ και θα αγκαλιάζει πολλούς τομείς της οικονομίας, ένα πιο ελεγχόμενο πρόγραμμα που θα αποκλείει τυχοδιώκτες και ένα το οποίο δεν θα δημιουργεί κανένα φόβο και αμφιβολία στην Ε.Ε. και αλλού για να μας κατηγορούν.
Αυτά που χρήζουν άμεσης ενδελεχούς επισκόπησης και διαχείρισης είναι αυτά που δεν είναι τόσο εμφανή. Είναι περισσότερο θεσμικά και διαδικαστικά παρά οτιδήποτε άλλο. Αυτό που αρκετοί ονομάζουν «βαθύ κράτος». Είναι μια χρυσή ευκαιρία να διορθώσουμε πράγματα που μας εντάσσουν στη σφαίρα των τριτοκοσμικών. Σαν τέτοια αναφέρω, τη γρήγορη και δίκαιη απονομή δικαιοσύνης, την ενίσχυση του κώδικα ηθικής συμπεριφοράς των επαγγελμάτων (π.χ. δικηγόρων, λογιστών, ιατρών, εκτιμητών, κτηματομεσιτών κ.λπ.), την εισαγωγή θεσμών με πραγματική ρύθμιση των σχέσεων κομμάτων, πολιτικών προσώπων, τραπεζικού συστήματος, οικονομικών και επαγγελματικών φορέων κλπ, την πραγματική ποινικοποίηση του ρουσφετιού και της μίζας, τη μετατροπή της μονιμότητας σε ψηλές κρατικές θέσεις σε μια συμβατικών σχέσεων, στην εκτεταμένη εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, για να αναφέρω μόνο μερικά.
Όταν διορθώσουμε αυτά, όταν στείλουμε στη φυλακή αυτούς που εκμεταλλεύτηκαν τα αξιώματά τους για προσωπικό όφελος και βραχυκύκλωσαν το σύστημα, τότε και μόνο τότε καθαρίζουμε το όνομα μας και επαναφέρουμε την υπόληψη μας και την αξιοπρέπεια μας. Τότε θα μπορέσουμε να βγούμε προς τα έξω και να ξαναπούμε για τη χώρα μας, να ξανακαλέσουμε επενδυτές να έρθουν να επενδύσουν σε αυτή και να την αγαπήσουν.
Και αυτοί θα έρθουν. Πρώτα όμως θα πρέπει να την αγαπήσουμε εμείς. Τότε και μόνο τότε το όφελος θα είναι καταμερισμένο σε όλους.
Στον τομέα των ακινήτων είναι πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Θα τα δούμε στην πορεία.
