Του Ανδρέα Ανδρέου
Οι οικονομικές εξελίξεις και οι προσωπικές περιστάσεις του κόσμου έχουν τα τελευταία χρόνια καθορίσει ποιες κατηγορίες ακινήτων βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση. Όπως έχει άλλωστε διαφανεί, η μεγαλύτερη υποκατηγορία οικιστικών προτάσεων είναι αυτή των διαμερισμάτων η οποία δεν ξεπερνά σε αρχικό ύψος επένδυσης τις €250.000. Είναι κατανοητό πως στα ψηλά δώματα αυτής της κλίμακας παίζει η Λευκωσία και η Λεμεσός, ενώ οι υπόλοιπες επαρχίες βρίσκονται περίπου στο 50% με 60% αυτών των αριθμών σε σχέση με τις δύο ακριβές επαρχίες για παρόμοιου τύπου διαμερίσματα.
Είναι γι’ αυτό το λόγο που για παράδειγμα η Λάρνακα έχει μπει στο ραντάρ αρκετών ανθρώπων προερχόμενων τόσο από Λευκωσία όσο και από Λεμεσό, οι οποίοι, συγκρίνοντας τιμές αγοράς αλλά και ενοικίασης διαμερισμάτων, την βρίσκουν αρκετά πιο συμφέρουσα ακόμη συνυπολογίζοντας και το κόστος καθημερινού ταξιδιού από και προς τον χώρο εργασίας τους. Η επόμενη κατηγορία αυξημένου ενδιαφέροντος είναι αυτή της ημιανεξάρτητης κατοικίας. Αυτή παίζει μεταξύ των €230.000 και των €470.000 σε ό,τι αφορά στο αρχικό κόστος επένδυσης. Και πάλι τόσο η Λευκωσία όσο και η Λεμεσός βρίσκονται στα ψηλά σκαλοπάτια της κλίμακας ακολουθούμενες από τη Λάρνακα και τις άλλες επαρχίες. Εδώ η ψαλίδα διαφοροποίησης φαινομενικά είναι πιο μικρή, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει σε πραγματικούς όρους και η κύρια αιτία εξηγείται πιο κάτω. Στις πιο «φθηνές» οικιστικές λύσεις, οι κατηγορίες επένδυσης είναι πιο διακριτές μεταξύ τους. Δηλαδή, πιο εύκολα μπορούμε να διακρίνουμε σε ποιους απευθύνεται το προϊόν.
Όσο το κόστος επένδυσης αυξάνεται, τόσο πιο γκρίζο γίνεται το τοπίο. Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα το οποίο πωλείται προς €350.000 στη Λεμεσό ή μια κατοικία η οποία πωλείται προς €550.000 στη Λευκωσία, απευθύνεται τόσο σε ξένους όσο και σε ντόπιους. Κατά αναλογία, μια κατοικία η οποία πωλείται προς €350.000 στη Λάρνακα απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε ξένους και δευτερευόντως σε ντόπιους. Αν όμως ο Λευκωσιάτης επιλέξει να ζήσει Λάρνακα, τότε το «άπιαστο» του όνειρο στη Λευκωσία μπορεί να πραγματοποιηθεί ξεπερνώντας κάθε του προσδοκία. Μια σοβαρή μετάλλαξη των δύο πιο πάνω κατηγοριών η οποία απλά ενισχύει περισσότερο το εύρος της ζήτησης γι’ αυτές τις κατηγορίες, είναι η ζήτηση μεταχειρισμένων οικιστικών προτάσεων και η ανακαίνιση/ μετατροπή τους έτσι ώστε να έρθουν στην πλήρωση των σύγχρονων αναγκών των νέων τους ενοίκων. Αυτό είναι κάτι που πιστεύω θα αυξηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό για πολλούς και διάφορους λόγους.
Ένας τέτοιος λόγος είναι η χαμηλή αρχική τιμή αγοράς, δεύτερος είναι το γενικά μεγαλύτερο εμβαδόν τέτοιων μονάδων, τρίτος είναι η μηδενική χρέωση ΦΠΑ και τέταρτος είναι η ευχέρεια ανακαίνισης στα προσωπικά γούστα του κάθε ιδιοκτήτη. Φυσικά για κάθε θετικό λόγο μπορώ να αναφέρω τουλάχιστον άλλο ένα αρνητικό, γιατί κάτι τέτοιο ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους και απαιτείται μεγάλη προσοχή. Οι πάλαι ποτέ «hot» κατηγορίες αγοράς κτημάτων, δηλαδή οικοπέδων και χωραφιών, έχουν πέσει χαμηλά στη λίστα ενδιαφέροντος των ιδιωτών αγοραστών, επειδή οι νέες γενιές των 30s+ δύσκολα παίρνουν την απόφαση να κτίσουν οι ίδιοι το σπίτι τους, τόσο λόγω μεγάλου απαιτούμενου προϋπολογισμού, όσο και φασαρίας και τρεξίματος, οπότε το ουσιαστικό ενδιαφέρον για αγορά γης προέρχεται από επιχειρηματίες ανάπτυξης που δεν έχουν το σωστό στοκ και επιζητούν να το αποκτήσουν ή που απλά θέλουν να μπουν σε μια περιοχή επειδή αυτή η περιοχή είναι ελκυστική για το προϊόν που προσφέρουν.
Η ερχόμενη χρονική περίοδος θα είναι ενδιαφέρουσα από πολλές απόψεις. Το κρατικό πρόγραμμα επιδότησης του επιτοκίου για νεαρά ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν τη στέγη τους αναμένω να δουλέψει θετικά, αλλά ακόμη πιο θετικά έως καταλυτικά αναμένω να λειτουργήσει η ολιγοήμερη αδειοδότηση οικιστικών αναπτύξεων που μπήκε μόλις πρόσφατα σε εφαρμογή. Παρόλο που δεν είναι «my cup of tea» να κτίζω πάνω στα ερείπια των άλλων, οι πρόσφατες τραγικές εξελίξεις στη γειτονική Βηρυτό, αναμένω ότι θα φέρουν ένα μεγάλο κύμα ενδιαφέροντος για αγορά και ενοικίαση οικιστικών μονάδων από Λιβανέζους, καθώς και εμπορικών/ βιομηχανικών μονάδων σε μικρότερο βαθμό. Φυσικά δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί όλο το ενδιαφέρον επειδή δεν είναι όλοι που έχουν την ευχέρεια διακίνησης κεφαλαίων από χώρες του εξωτερικού και να πληρούν συνάμα τα κριτήρια εισαγωγής συναλλάγματος και ανοίγματος λογαριασμών. Χρειάζεται προσοχή, αλλά σίγουρα συναλλαγές θα γίνονται για αρκετό χρονικό διάστημα από τώρα.
