Την πρώτη δεκαετία της ανεξαρτησίας θυμάμαι έναν από τους τρεις γενικούς γιατρούς που είχαμε στη Λάρνακα, τον δρα Τηλεμάχου, ο οποίος κυκλοφορούσε παντού μαζί με τον γιο του, τον Αντρέα. Ένα παιδί με ειδικές ανάγκες. Το είχε φροντισμένο, καθαρό, καλοντυμένο και πάντοτε με ένα καθαρό μαντήλι για να μπορεί να σκουπίζει τα χείλη του. Κάποτε τον έφερνε και στο δημοτικό σχολείο, το Αρρεναγωγείο Λάρνακος, να κοινωνικοποιηθεί όσο γινότανε -που δεν γινότανε, καθότι τότε ούτε οι γονείς μας μήτε και οι δάσκαλοί μας μπορούσαν να μας εξηγήσουν ότι τα παιδιά αυτά δεν ήταν αγρίμια και ούτε κι έπρεπε να τα κοροϊδεύουμε.
Πλην του Αντρέα δεν θυμάμαι άλλο παιδί με ειδικές ανάγκες να κυκλοφορεί δημόσια στην πόλη μας. Δεν ήταν που δεν υπήρχαν άλλα ήταν που οι γονείς τους τα έκρυβαν στα σπίτια, γιατί ντρεπόντουσαν ως εάν να ευθύνονταν γι’ αυτό που ήταν. Από το 1970, όταν ξεσκόλισα από το δημοτικό σχολείο, δεν με απασχόλησε το ζήτημα. Είκοσι χρόνια μετά ήμουν ανάμεσα στους τυχερούς δημοσιογράφους του πρώτου ιδιωτικού ραδιοσταθμού της Κύπρου, του Ράδιο Σούπερ, που ξεκινήσαμε τον Ραδιομαραθώνιο για άτομα με ειδικές ανάγκες. Εκείνη τη χρονιά άνοιξαν πολλές πόρτες που ήσαν ερμητικά κλειστές και βγήκαν έξω και μας αντίκρισαν αρκετά παιδάκια από αυτά που μέχρι τότε η κοινωνία τα αποκαλούσε «μογγολάκια».
Εκείνες οι πρώτες διερευνητικές συναντήσεις ήταν συγκλονιστικές. Ο Γιωργάκης τόσο πολύ είχε ενθουσιαστεί που παίξαμε λίγο με μια μπάλα που με αγκάλιασε και με φίλησε στο μάγουλο. Ανατρίχιασα στο πρώτο εκείνο φιλί. Όχι από τη συγκίνηση, ομολογώ, αλλά από τα σάλια που μου άφησε… Η μαμά του από δίπλα είχε αντιληφθεί. Έβγαλε ένα λευκό μαντηλάκι και με σκούπισε. Ήθελα κυριολεκτικά να ανοίξει η γη και να με καταπιεί. Όμως από τότε, μπήκε πολύ νερό στ’ αυλάκι. Οι πόρτες έμειναν ανοικτές. Η κοινωνία τα αποδέχθηκε και με τη συνάφειά της μαζί τους μορφώθηκε ανάλογα και τα αγκάλιασε. Κι εκείνα κυκλοφορούν ανάμεσά μας, πάνε σε ειδικά σχολεία, έχουν συνοδούς και κυρίως τους γονείς τους, που στέκονται δίπλα τους χωρίς να φοβούνται ή και να ντρέπονται πια.
Τους γονείς τους που δεν σιωπούν, που διεκδικούν και που όταν το κρίνουν ορθό εξεγείρονται. Όπως την Πέμπτη, όταν δεν μπόρεσαν τα παιδιά τους να επιστρέψουν στα σχολεία τους, διότι το Υπουργείο Παιδείας θυμήθηκε την Τετάρτη το απόγευμα να ειδοποιήσει τις οικογένειες, ότι στην ουσία δεν είχε φροντίσει για τα παιδιά της ειδικής εκπαίδευσης. Κι αυτό αν και δύο βδομάδες πριν ενώπιον του προέδρου Αναστασιάδη είχε δεσμευθεί ο υπουργός Παιδείας για τη σύνταξη πρωτοκόλλου, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ομοσπονδίας γονέων των παιδιών της ειδικής εκπαίδευσης. Σε τέσσερις βδομάδες χτίστηκε η μονάδα της Εντατικής στο Νοσοκομείο Λευκωσίας και στο Υπουργείο Παιδείας, δύο βδομάδες δεν κατάφεραν να φτιάξουν ένα πρωτόκολλο! Ορθά η μαμά που είδαμε στις ειδήσεις την Παρασκευή μίλησε για κοινωνικό αποκλεισμό. Θα προσθέσω την αδιαφορία και την ανικανότητα.
Η Επίτροπος Διοικήσεως και η Επίτροπος του Παιδιού έβαλαν τα πράγματα και την κυβέρνηση στη θέση τους. Οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας, για «τα δύο μέτρα απόστασης που αποτρέπουν αυτά τα παιδιά να μπουν στα σχολεία» εκτός του ότι είναι ρατσιστικές και αχαρακτήριστες, είναι και προφάσεις εν αμαρτίαις. Διότι θα έπρεπε να ξέρει ο υπουργός ότι όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος. Κι ο πρόεδρος θα έπρεπε να γνωρίζει ότι σε τόσο κρίσιμες στιγμές, όποιος δεν μπορεί να κάνει το καθήκον του έναντι της κοινωνίας και κυρίως έναντι των παιδιών, πάει σπίτι του.
Ο Νόαμ Τσόμσκι αναφερόμενος στην ανημποριά της αμερικανικής κυβέρνησης στην υγειονομική κρίση μίλησε για «κοινωνιοπαθητικούς παλιάτσους της Ουάσιγκτον». Μάλιστα, υπογράμμισε ότι «οι κυβερνήσεις είναι το πρόβλημα και όχι η λύση», σε αυτή την «κολοσσιαία αποτυχία της νεοφιλελεύθερης εκδοχής του καπιταλισμού».
