Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ξέρετε κάτι, είμαστε τελικά αυτοκαταστροφικοί ή, όπως λέει ο λαός –που δεν είναι πάντα σοφός, να εξηγούμαστε–, μοιάζουμε με την κατσίκα, που από τη μια γεμίζει την καρδάρα και από την άλλη χρειάζεται μόνο μία κίνηση για να χύσει το γάλα. Και τι θέλω να πω με τα θυμοσοφικά μου αυτά. Καταφέραμε τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσουμε ένα πολύ ενδιαφέρον θεατρικό τοπίο.
Πολλοί οι παράγοντες που βοήθησαν προς αυτή την κατεύθυνση, θα αναφέρω μόνο την έλευση από το εξωτερικό πολλών νέων ηθοποιών και σκηνοθετών που έφεραν μαζί με την οικοσκευή τους μεράκι και γνώσεις, αλλά και την εμπειρία τους. Σιγά-σιγά, μικρές θεατρικές ομάδες άρχισαν να σχηματίζονται, παρέες ηθοποιών να φτιάχνουν παραστάσεις, να έχουμε την ευκαιρία να βλέπουμε σύγχρονη δραματουργία, να συζητάμε το αρχαίο δράμα και τη σύγχρονη πρόσληψή του, να έρχονται σημαντικοί θεατράνθρωποι από την Εσπερία και την Ανατολή.
Ξαφνικά, λοιπόν, παρατηρήθηκε οργασμός θεατρικών παραγωγών, έργα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν, συνεργασίες πολλές. Γενικά άρχισε το μαγκανοπήγαδο να ξαναβγάζει νερό. Δεν ήταν ή είναι όλα καλά, αλλά υπήρξε ζύμωση, κινείται το πράγμα. Έλα μου ντε, που ο νεανικός οίστρος και η απότομη αλλαγή του κλίματος μας έπιασαν απροετοίμαστους… όλους, μηδενός εξαιρουμένου. Εμείς οι παροικούντες τα πολιτιστικά δεν ήμασταν έτοιμοι να συλλάβουμε την αλλαγή, να καλλιεργήσουμε για παράδειγμα τη θεατρική κριτική, η οποία θα είναι βοηθητική για τον καλλιτέχνη και όχι ευχολόγια και χάρες.
Σιγά-σιγά κάτι κάναμε, έχουμε δρόμο μπροστά μας, βέβαια. Επίσης, οι ίδιοι οι άνθρωποι του θεάτρου, συνεπαρμένοι από την ορμητικότητα του πράγματος ίσως να μην είδαν ότι το ποτήρι δεν χρειάζεται να το γεμίζουμε μέχρι τα μπούνια, γιατί αν ξεχειλίσει θα βραχούμε όλοι. Το μεγαλύτερο, όμως, μέρος των ευθυνών το έχει η Πολιτεία, η οποία βρέθηκε προ εκπλήξεως και αντί να δει τι θα κάνει και πώς θα κρατήσει ζωντανό και διαρκή τον θεατρικό οργασμό, άφηνε τα πράγματα να εξελίσσονται, άτακτα, με σοφιστείες και εν πολλοίς αδιαφορία.
Έφτιαξε το Σχέδιο Θυμέλη, με χίλια ζόρια, φάνηκε ότι κάτι γινόταν, με γκρίνιες, με αστοχίες, με χίλια δυο. Από την αρχή της εφαρμογής του κάποιοι το πολέμησαν και η Πολιτεία αντί να δει πώς θα θεραπεύσει την κατάσταση την άφησε να σέρνεται στα δικαστήρια. Ελέω κρίσης, άφηνε και το ποσό των χορηγιών το ίδιο, έπρεπε από την πίτα που κάποτε έτρωγαν πέντε, τώρα να τρώνε δεκαπέντε, μα έλα που όταν συνηθίσεις στη μερίδα του λέοντος, όταν στη λιγοστέψουνε τσινάς. Και η Πολιτεία αγρόν αγόραζε και άφηνε τα πράγματα να εξελίσσονται και να κρύβεται πίσω τον Θεατρικό Οργανισμό.
Ο ΘΟΚ ανταγωνίζεται το ελεύθερο θέατρο, μοιράζει αυτός τα λεφτά και κρατάει για λογαριασμό του τα περισσότερα και χίλια δυο άλλα. Προσωπικά δεν έχω πειστεί πώς ο ΘΟΚ ανταγωνίζεται το ελεύθερο θέατρο. Τα χρήματα που παίρνει τα λαμβάνει ως ημικρατικός οργανισμός, τα υπόλοιπα είναι του Σχεδίου Θυμέλη, που κάποιοι στον Οργανισμό έχουν εξουσιοδοτηθεί να τα διανείμουν κατάλληλα. Είναι άλλο καπέλο αν ο ΘΟΚ, ως σκηνές, θα έπρεπε να κάνει περισσότερα και πιο ενδιαφέροντα και άλλο ότι ανταγωνίζεται το ελεύθερο θέατρο. Δηλαδή οι ιδιωτικές γκαλερί και μουσεία ανταγωνίζονται τα κρατικά μουσεία και την Κρατική Πινακοθήκη; Δεν νομίζω. Προσοχή, δεν είμαι απολογητής του ΘΟΚ, έχει κουσούρια πολλά, δεν είναι και ό,τι πιο ευέλικτο υπάρχει, αλλά στην προκειμένη, δεν φταίει, κατά την άποψή μου.
Άλλο ο ΘΟΚ και άλλο οι Σκηνές του ΘΟΚ. Θέλουμε αλλαγή, να αλλάξουμε τον ιδρυτικό Νόμο του 1971 και να πάμε σε άλλα σχήματα, αυτά όμως θέλουν δουλειά, και όραμα και υπηρεσίες. Και εδώ δεν είχαμε ποτέ ούτε έχουμε πολιτιστική πολιτική και όραμα ως οργανωμένη Πολιτεία. Πολιτικοποιούμε τα πάντα, μοιράζουμε πολιτιστικά φέουδα και τα νέμονται ορισμένοι ες αεί ή έτσι θέλουν να κάνουν και το προσπαθούν μέχρι τέλους. Το κράτος βάζει τρικλοποδιές στον ίδιο του τον εαυτό, δεν το καταλαβαίνει; Ή μήπως το καταλαβαίνει και παίζει τα ρέστα του; Ελπίζω τον Μάιο του 2020 να μη βρεθούμε στο ίδιο σημείο… Και κάτι τελευταίο… τα στερνά τιμούν τα πρώτα!
