Του Απόστολου Κουρουπάκη
Στην πλατεία του λιμανιού της Σούδας στις 25 Μαΐου 1958 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του πρίγκιπα Γεωργίου Α΄, ο οποίος διετέλεσε πρώτος ύπατος αρμοστής της Κρητικής Πολιτείας αμέσως μετά την ανακήρυξη της αυτονομίας της Κρήτης το 1898, μετά την πολλοστή επανάσταση των Κρητών εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετά τα τετελεσμένα του ατυχούς πολέμου του 1897. Το 1984 ο ανδριάντας απομακρύνθηκε από την πλατεία του καθώς γινόταν συχνά στόχος πολιτών που ήθελαν με αυτόν τον τρόπο να εκφράσουν τα αντιβασιλικά τους αισθήματα. Σε μια Ελλάδα, που έβλεπε την Αλλαγή, ένιωθε σχεδόν Ευρώπη, τα πάθη περασμένων δεκαετιών έμεναν ασίγαστα. Μπορεί το άγαλμα να έφυγε από τη θέση του, αλλά για πολλά χρόνια μετά υπήρχαν τα μπλε και τα πράσινα καφενεία.
Την Τρίτη το βράδυ βανδαλίστηκε το άγαλμα του Γεώργιου Γρίβα Διγενή και ο τάφος του στη Λεμεσό και όπως είπε ο Αυγερινός Παπαρές πρόεδρος του Ιδρύματος Μνημείου Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα Διγενή η «βεβήλωση έγινε από επιπόλαιους νεαρούς και ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε οργανωμένο πίσω από το περιστατικό». Δεν θέλω να στεναχωρήσω τον κ. Παπαρέ, αλλά δεν νομίζω ότι επιπόλαιοι νεαροί βρήκαν ένα άγαλμα και του έριξαν μπογιά. Να θυμίσω τις δηλώσεις της κ. Ελένης Σταύρου περί Ενώσεως και λοιπών ευτράπελων, διότι μόνο ως τέτοια μπορώ να τα χαρακτηρίσω, αλλιώς δεν θα βγάλουμε άκρη. Έλα όμως που δηλώσεις τέτοιου είδους εκτός από το κομματικό όφελος, έχουν αρνητικό κοινωνικό αντίκτυπο. Προκαλούν συναισθηματική φόρτιση σε ανθρώπους που έχουν βιώσει πόνο, βία. Ξυπνούν άγαρμπα μνήμες και επιτείνουν τα ελλείμματα.
Το πρόβλημα είναι ότι σε αυτόν τον τόπο –και σε άλλους, αλλά ο δικός μας μας νοιάζει τώρα– είναι ότι δεν έχουμε αποφασίσει τι είμαστε και τι θέλουμε. Περνάει από γενιά σε γενιά μια ακατανόητη εμφυλιακή πολεμική, ή μάλλον, λάθος, δεν είναι ακατανόητη, είναι απολύτως λογική αυτή η συγκρουσιακή μας συμπεριφορά, από τη στιγμή που η επίσημη Πολιτεία δεν έχει αποφασίσει διά της δικαιοσύνης ποιος είναι ένοχος για τα εγκλήματα του πρόσφατου παρελθόντος, της ΕΟΚΑ Β΄, του πραξικοπήματος. Δεν καταδικάστηκε κανείς για τα εγκλήματα καθοσιώσεως που συντελέστηκαν εδώ, από ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Δεν γίνεται να φταίνε όλοι οι άλλοι και από τους δικούς μας κανείς, δεν είναι δυνατόν όλοι, άπαντες και απαξάπαντες να καλύπτονται από αμνηστία. Σκεπάστηκαν όλα από κλάδους ελιάς, ίσως να έπρεπε να γίνει και αυτό. Έλα μου όμως που όπως όλα, έτσι και αυτό το κάναμε καθ’ υπερβολή. Όλοι αθώοι, ήταν φαίνεται από τσουνάτες ελιές τα κλαδιά και κατάχωσαν όλων τα εγκλήματα στα τάρταρα. Και ανέκαθεν μας ήταν βολικό να βρίσκουμε τον φταίχτη στον άλλο, στον απέναντι, στον παραδίπλα. Εγιώ εν τζιαι…
Κανείς δεν τόλμησε να αναζητήσει την αλήθεια – αν αυτή μπορεί να βρεθεί – έστω να την προσεγγίσει και να αποδώσει τα του καίσαρος τω καίσαρι. Όχι, μας ενδιέφερε και μας ενδιαφέρει να κυνηγάμε τον αόρατο εχθρό και να κρύβουμε κάτω από το χαλί. Δεν καθίσαμε να αναζητήσουμε πολλές αλήθειες και να τις συγκρίνουμε και από τις πολλές να κάνουμε τη σούμα. Όχι, εμείς αντιπαραθέτουμε αλήθειες, τη δική μου και τη δική σου, και όποιος την έχει πιο δυναμική, αυτουνού μετράει. Δεν ενδιαφερθήκαμε να ανακαλύψουμε τους Εφιάλτες μας, αλλά κρυφτήκαμε και συνηθίσαμε να ζούμε σε έναν εφιάλτη. Και να βάφουμε αγάλματα… τι σημασία έχει;
Δεν είναι ωραίο πράγμα ο βανδαλισμός, όχι γιατί χαλάει την αισθητική μας ή ταράζει την ησυχία μας, αλλά γιατί δείχνει συσσωρευμένη οργή και η δράση φέρνει αντίδραση και δεν είναι ώρα για τέτοια. Η αλήθεια είναι το αντίθετο της λήθης. Εμείς είπαμε λήθη στο παρελθόν, όλοι φόρα στο μεϊντάνι, εσείς από εδώ, εμείς από εκεί. Δεν συμφωνώ να τα βάζεις με ένα άγαλμα και έναν τάφο, όχι διότι ο νεκρός δεδικαίωται από της αμαρτίας, αλλά διότι ο ζωντανός κινδυνεύει να υποπέσει ξανά στην αμαρτία… και ας μου επιτραπεί να παραφράσω τον αποστολικό λόγο, εννοώντας με την αμαρτία την καταφυγή στο άκρο.
Ήγγικεν η ώρα να ανοίξουμε τα ντουλάπια της ιστορίας, να ξεχάσουμε ό,τι ξέραμε και να φέρει ο καθένας τη αλήθεια του ενώπιος ενωπίω με τη συνείδησή του και η Πολιτεία να αποφασίσει ποιος είναι ήρωας και ποιος όχι, έχοντας κατά νου ότι τα ύστερα τιμούν τα πρώτα
