Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πραγματικά πρέπει να είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αναγγέλλει, μεταξύ άλλων, την επαναλειτουργία των γραφείων στοιχημάτων… και του το έγραψαν και το είδε και το ανήγγειλε… και λέω τώρα εγώ ο αφελής, γιατί πρέπει να αναφερθεί ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στα κοινώς λεγόμενα μπούκικα και δεν αναφέρθηκε για παράδειγμα στις σχολές χορού ή στις γκαλερί; Απορία ψάλτου, βηξ! Ό,τι και να λέμε, ό,τι και να γράψουμε παραπαίδι της Πολιτείας ο πολιτισμός και οι άνθρωποί του άνθρωποι που δεν προσφέρουν στο ΑΕΠ της χώρας… κανείς δεν επενδύει στον πολιτισμό… κανείς δεν βγάζει λεφτά, πολλά λεφτά από τα θεατράκια, τα βιολιά και τα λαούτα, από τις ζωγραφιές στον τοίχο… από τους ποιητές και τους λογοτέχνες εν γένει… κανείς… αναρωτιέμαι, δεν χωρούσε στη σημερινή συνέντευξη Τύπου του υπουργού Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ουφ…) ένα δίλεπτο για αναφορά στα του πολιτισμού; Εδώ ολόκληρος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας βρήκε ελαχιστότατο χρόνο για να μας πει πότε θα ανοίξουν τα γραφεία στοιχημάτων. Πάλι ο πολιτισμός παραπαίδι της Πολιτείας; Είναι δυνατόν; Πριν από λίγες ημέρες τα γράφαμε… έτσι για να μας ρίξουν στάχτη στα μάτια. Πάντως, οι πληροφορίες μου θέλουν τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες να εργάζονται για να δουν πώς θα κινηθούν τα επιδόματα και άλλα σχετικά με τις επιπτώσεις του κορωνοϊού.
Θα το ξαναπώ, Παιδεία και Πολιτισμός δεν είναι το αυτόν! Κάποτε ήταν, έτσι το ήθελαν οι καιροί, σήμερα δεν είναι και δεν πρέπει να είναι. Την περασμένη Κυριακή σας έγραψα πώς αντιλαμβάνομαι τις δύο έννοιες, μα κατάλαβα ότι έδωσα ένα αδύναμο παράδειγμα –πλην σημαντικό! Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι η παράσταση του Θεόδωρου Τερζόπουλου «Τρωάδες» του Ευριπίδη, την οποία είδα στο αρχαίο ωδείο της Πάφου τον Αύγουστο του 2017, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Πάφος 17 και πριν από μερικές ημέρες και διαδικτυακά από το αρχαίο θέατρο των Δελφών, την οποία διέθεσε δωρεάν το Ωνάσειο Κέντρο Πολιτισμού. Βλέποντας, λοιπόν, την παράσταση, από την άνεση του καναπέ μου, σκέφτηκα ότι στο άρθρο μου της περασμένης Κυριακής έδωσα λάθος παράδειγμα για να διαχωρίσω την παιδεία από τον πολιτισμό και ταυτόχρονα να διασυνδέσω τις δύο έννοιες.
Οι «Τρωάδες» γράφτηκαν από τον Ευριπίδη για τον πόλεμο της Μήλου, τη σφαγή των κατοίκων της από τις αθηναϊκές δυνάμεις το 415 π.Χ. και ανέβηκαν για πρώτη φορά στα Μεγάλα Διονύσια του ίδιου έτους στην Αθήνα! Αντιλαμβάνεστε; Σφάξαμε, αγαπητοί θεατές, και παραβήκαμε κάθε νόμο και κάθε ηθική και τώρα ένας πολίτης μας έρχεται και σας το λέει κατάμουτρα… Ε, αυτό είναι παιδεία, να ξέρεις ότι οι «Τρωάδες» γράφτηκαν το 415 π.Χ. από τον Ευριπίδη και αφορούν τα γεγονότα της Μήλου και τα λοιπά. Πολιτισμός είναι να καταλάβει κανείς γιατί αυτά τα κείμενα παραμένουν και σήμερα εν πολλοίς επίκαιρα, γιατί είναι σημαντικό να τα γνωρίζουμε. Γιατί πρέπει να επιστρέφουμε σε αυτά… Αν μη τι άλλο για να βλέπουμε τι κάνουμε λάθος και να μην το επαναλαμβάνουμε, είτε πρόκειται για εγκλήματα πολέμου, είτε πρόκειται για συνεντεύξεις Τύπου.
Αλλά, βλέπετε, ο πολιτισμός είναι καλός μόνο όταν είναι ευκαιρία για κορδέλες και λογύδρια, και προσοχή, στα επόμενα βραβεία πολιτιστικού περιεχομένου, στα επόμενα εγκαίνια, στην επόμενη εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου… προσοχή ποιους θα καλέσετε… Κουράστηκα ειλικρινά να πρέπει κάθε φορά να αναλύω τα αυτονόητα. Μη νομίζετε ότι είμαι κανένας αθεράπευτα ρομαντικός άνθρωπος που ελπίζει ότι την ανθρωπότητα θα τη σώσει ένας στίχος, μία φράση ή ένας καμβάς, όχι. Απλώς, αναζητώ το φως σε χρόνους σκιερούς, σε εποχές σκοτεινές και ανέλπιδα χρόνια. Καταλήγω, όσο δεν έχουμε παιδεία δεν θα έχουμε πολιτισμό και όσο έχουμε τσάρτερ ακαουντάντς και λογιστικά γραφεία που είναι παραπάνω και από την παιδεία και από τον πολιτισμό μην απορείτε που για τα πάντα θα μας λένε το του ρήτορος: «άνευ πραγμάτων λαμβάνειν εις τας εορτάς […]δει δε χρημάτων, και άνευ τούτων ουδέν έστι γενέσθαι των δεόντων».
