Του Απόστολου Τομαρά
Για την Κύπρο η Γενεύη και γενικότερα η Ελβετία είναι ταυτισμένη με το πολιτικό της ζήτημα. Ωστόσο η δεύτερη πυκνοκατοικημένη πόλη της Ελβετίας, δεν οφείλει τη σημασία της μόνο στο κυπριακό και τις εκεί συνομιλίες. Φέρει τον χαρακτηρισμό της κοσμοπολίτισσας και όχι αδίκως, για όσους την έχουν επισκεφθεί. Δίπλα από τη λίμνη Leman, το Ροδανό ποταμό να τη χωρίζει στα δύο και με φόντο τις Άλπεις, η Γενεύη επιφυλάσσει μοναδικές εμπειρίες στους επισκέπτες της. Σε αυτό το ειδυλλιακό τοπίο θα καταβληθεί άλλη μια προσπάθεια, από τις πολλές, για το μέλλον αυτού του τόπου. Στην ιστορία του κυπριακού προβλήματος το κάθε ναυάγιο, κατά νομοτελειακό τρόπο, υπέθαλπε την αρχή του επόμενου. Μια ατέρμονη διαδικασία, που συνεχίζεται εδώ και 47 χρόνια και το μόνο που αφήνει πίσω της είναι η εδραίωση της διχοτόμησης. Αν κάποιος πραγματοποιήσει μια νοερή αναδρομή, όχι δύσκολα, θα αντιληφθεί πως για την παρούσα κατάσταση οι ευθύνες δεν είναι μονοδιάστατες. Είναι χιλιοειπωμένο, αλλά έχει αξία επανάληψης, πως η διαδρομή του κυπριακού ήταν στρωμένη με ουκ ολίγες ευκαιρίες οι οποίες χάθηκαν, αφέθηκαν να μας προσπεράσουν. Ο Ραούφ Ντενκτάς αποδείχθηκε πως ήταν ο «άνθρωπός» μας, αυτός που εξυπηρετούσε το μοντέλο πολιτικής που ακολούθησαν οι ταγοί μας στο κυπριακό μετά την εισβολή του 1974. Πίσω από την αδιαλλαξία του κατοχικού ηγέτη «στοιχήθηκε» μια πολιτική αντίληψη που στηριζόταν στο ροκάνισμα του χρόνου. Κάθε φόρα που ξεκινούσε μια προσπάθεια το πρωταρχικό όπως αποδείχθηκε, δεν ήταν η ουσία του προβλήματος, δηλαδή η επίλυσή του, αλλά τα Ηνωμένα Έθνη να επιρρίψουν την ευθύνη στον εδώ εκφραστή του βαθέος τουρκικού κράτους. Μια τακτική που εξυπηρετήθηκε από το Ραούφ Ντενκτάς μέχρι το Μπούργκεστον, όπου παραγκωνίσθηκε άτσαλα από τη νέα, τότε, φιλοευρωπαϊκή κατάσταση στην Άγκυρα. Η πορεία του κυπριακού στη μετά Ντεκτασική εποχή έδειξε την απουσία ισχυρής βούλησης και της Ε/κ ηγεσίας για λύση. Από το 2003 και μετά, με εξαίρεση το διάστημα του Ντερβίς Έρογλου, υπήρχαν οι ευνοϊκότερες συνθήκες στην Τ/κ κοινότητα. Ωστόσο, πρώτα ο Δημήτρης Χριστόφιας και μετά ο Νίκος Αναστασιάδης δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν όσο έπρεπε, την παρουσία στην ηγεσία των Τ/κ πρώτα του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και στη συνέχεια του Μουσταφά Ακιντζί, δυο πολιτικών αποστασιοποιημένων από τον πυρήνα της Ντενκτασικής αντίληψης περί επίλυσης του Κυπριακού, και σε κάποιες περιπτώσεις, και από την Άγκυρα. Ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν επίλυσε το κυπριακό με το φίλο του κεντροαριστερό ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, ούτε και ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον επίσης φίλο του, Μουσταφά Ακιντζί. Τουναντίον το πλήρωμα του χρόνου μας αποκάλυψε πως για τη σημερινή κατάσταση στο Κυπριακό, οι ευθύνες δεν είναι μονόπλευρες. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Η παρούσα πλήρης ταύτιση κατεχομένων – Άγκυρας έχει μειώσει, για τους πλέον αισιόδοξους, τις προοπτικές επίλυσης του πολιτικού προβλήματος. Στην παρούσα φάση η Γενεύη δεν προσφέρεται για πασχαλινές διακοπές, αν πράγματι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αντιλαμβάνεται αυτό το οποίο παρουσιάζεται ως η επικρατούσα αντίληψη. Ότι η διχοτόμηση πέρασε την πόρτα και θα κάθεται στο τραπέζι των συζητήσεων. Στη Γενεύη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα βιώσει τις συνέπειες της διαχρονικής πολιτικής απραξίας και αναποτελεσματικότητας που αφορούν και τον ίδιο εφόσον δεν εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο το παράθυρο «ευκαιρίας» με τον Μουσταφά Ακιντζί. Στις 27 Απριλίου η συνάντηση στη Γενεύη θα είναι το κύκνειο άσμα της πολιτικής που προέκυψε μετά τα δημοψηφίσματα του 2004 και που συμπυκνώθηκε σε δυο λέξεις: «Κυπριακή Λύση». Μια συμφωνία για επανέναρξη του διαλόγου, υπό τις περιστάσεις, φαντάζει ως τεράστιο βήμα, ωστόσο η συνέχεια δεν θα είναι ευοίωνη. Η πολιτική αντίληψη ότι ο χρόνος λειτουργούσε υπέρ ημών, όχι μόνο έχει καταρρεύσει αλλά έχει αλλάξει και πλευρά. Οι δηλώσεις πίστης στην επανένωση της Κύπρου εκ των πραγμάτων δεν είναι αρκετές. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όταν θα ανεβαίνει τις σκάλες του αεροπλάνου για Γενεύη, θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει μέσα του τον τρόπο με τον οποίο θα διαψεύσει όλους εκείνους που υποστηρίζουν πως θα είναι ο Πρόεδρος της διχοτόμησης. Όχι «Γη και Ύδωρ» στην κατοχή και διάιρεση, αλλά πραγματική βούληση και προσπάθεια για επανένωση.
