Κύριο Άρθρο
Η επανεκκίνηση της οικονομίας όπως αποδεικνύεται, μετά που οι εμβολιασμοί έδωσαν έναν τόνο κανονικότητας, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Tο ολικό κλείσιμο της οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο των lockdowns άφησε τραύματα, όπως μαρτυρούν τα προβλήματα που σήμερα παρουσιάζονται στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η άνοδος στις τιμές των προϊόντων είναι η πρώτη παρενέργεια αυτών των προβλημάτων, γεγονός που θέτει τις κυβερνήσεις σε εγρήγορση ενόψει του χειμώνα. Υπολογίζεται ότι, πριν από την εμφάνιση της πανδημίας, 12 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες αντιμετώπιζαν προβλήματα έγκαιρης εξόφλησης των λογαριασμών ενέργειας, από τους οποίους τα 7 εκατομμύρια είχαν λάβει προειδοποίηση για αποσύνδεση της υπηρεσίας. Μια νέα ορολογία φαίνεται πως θα μας απασχολήσει το επόμενο διάστημα, αυτό που αποκαλείται «ενεργειακή φτώχεια» και αφορά στα νοικοκυριά εκείνα που δεν έχουν τα οικονομικά μέσα να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους κατά τους χειμερινούς μήνες. Το πρόβλημα είναι σοβαρό καθώς υπολογίζεται ότι η πιθανότητα να χαρακτηριστεί ένας πολίτης ως ενεργειακά άπορος είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τη γενική κατάταξη κάποιου στην κατηγορία άπορος. Τα ποσοστά στον γενικό πληθυσμό της Βουλγαρίας ανέρχονται γύρω στο 30%, όπως συμβαίνει και στη Λιθουανία. Στην Κύπρο, με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, ένας στους πέντε συμπολίτες μας αντιμετωπίζει συνθήκες ενεργειακής φτώχειας. Για σκοπούς σύγκρισης αξίζει να αναφερθεί ότι το αντίστοιχο ποσοστό σε Ελβετία και Νορβηγία κυμαίνεται κάτω από το 1%.
Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, οι εταιρείες παραγωγής αδυνατούν να τροφοδοτήσουν τις αναγκαίες ποσότητες με αποτέλεσμα οι τιμές να βρίσκονται για το φυσικό αέριο μέχρι και τέσσερις φορές περισσότερο σε σχέση με δέκα μήνες πριν. Μια νέα κρίση βρίσκεται προ των πυλών καθώς ένα σπιράλ χαμηλής προσφοράς και αυξημένων τιμών δημιουργεί συνθήκες για άλλη μια κρατική παρέμβαση. Αν και αρκετές χώρες έχουν λάβει μέτρα, η κατάσταση φαντάζει τόσο κρίσιμη που ζητείται κοινή ευρωπαϊκή δράση, όπως έγινε στην περίπτωση των εμβολίων. Το θέμα ανέλαβε να διερευνήσει περαιτέρω η Κομισιόν, η οποία θα υποβάλει προτάσεις για πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, παρόλο που δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσον η πολιτική εκκρεμότητα στη Γερμανία αποτελεί ευνοϊκή συγκυρία για ακόμη μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση σε ένα καθημερινό πρόβλημα.
Η δημιουργία συνθηκών εκδημοκρατικοποίησης της ενέργειας και μετατροπής του συγκεκριμένου αγαθού σε δικαίωμα για κάθε πολίτη, περνά αυστηρά μέσα από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την πράσινη ατζέντα που τόσο έντονα προωθεί η Ευρώπη. «Θα πρέπει να γίνουμε ενεργειακά αυτόνομοι», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών στη συζήτηση που έγινε στο Eurogroup την περασμένη Δευτέρα. Ο στόχος, όμως, έχει τοποθετηθεί χρονικά μακριά για να συμβεί κάτι τέτοιο ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που προειδοποιούν ότι η παρούσα ενεργειακή κρίση ίσως εκτροχιάσει τους χρονικούς σχεδιασμούς για μετάβαση στην πράσινη οικονομία.
Η Ευρώπη καλείται για ακόμη μια φορά να αντιμετωπίσει μια ιδιάζουσα κατάσταση αφού θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της άμβλυνσης των άμεσων προβλημάτων που φέρνει μαζί του ο χειμώνας για τα νοικοκυριά και της διατήρησης της προοπτικής για μείωση κατά 55% των εκπομπών καυσαερίου μέχρι το 2030. Και σε αυτήν την περίπτωση, η λύση περνά μέσα από την επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών, παρόλο που προερχόμαστε από μια μακρά περίοδο κρατικών επιδοτήσεων και παροχών που έχει ήδη αφήσει έντονο αποτύπωμα στο ύψος του δημόσιου χρέους.
