Του Γιώργου Κακούρη
Θεωρείται πλέον δεδομένο από πολλούς, στην κοινή γνώμη αλλά και μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας, πως είναι δύσκολο να υπάρξουν συγκλονιστικά αποτελέσματα από την πενταμερή στη Γενεύη.
Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση που έχει αποτυπώσει τις προσδοκίες των πολιτών για την πενταμερή και έχει δημοσιοποιηθεί (υπάρχουν βεβαίως και κομματικές δημοσκοπήσεις που δεν είναι για τα μάτια εμάς των πληβείων), ήταν αυτή που παρουσιάστηκε στις 25 Μαρτίου στο ΡΙΚ.
Σε ερώτημα τι αποτέλεσμα αναμένουν από την πενταμερή, 43% των ερωτηθείσων και ερωτηθέντων απάντησαν αρνητικό, 39% ούτε θετικό και ούτε αρνητικό, και μόλις 13% περιμένει κάτι θετικό. Σε άλλη όμως ερώτηση, 65% δήλωσαν όχι και τόσο εώς και καθόλου ενημερωμένες/οι, και μόλις 35% θεωρούν πως έχουν ενημερωθεί επαρκώς.
Αναπόφευκτα η κοινή γνώμη, μη έχοντας ενημερωθεί, εξαρτάται μάλλον από το τι λένε οι πολιτικοί αρχηγοί, οι οποίοι φροντίζουν να κρατούν μικρό καλάθι, και τα ΜΜΕ, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους αναπαράγουν τις προσεγγίσεις των πολιτικών αρχηγών. Ενδεικτικό είναι πως στη δημοσκόπηση του ΡΙΚ η απαισιοδοξία είναι μικρότερη μεταξύ των όσων ψήφισαν ΔΗΣΥ το 2016 (εκεί κυριαρχεί όμως το «ούτε, ούτε») και αυξάνεται ανάλογα με την αντιπολιτευτική διάθεση του κόμματος της επιλογής τους.
Τις προάλλες ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κλήθηκε να σχολιάσει ρεπορτάζ του ΚΥΠΕ σύμφωνα με το οποίο η ίδια η Τζέιν Χολ Λουτ διατηρεί χαμηλές προσδοκίες λόγω του ότι «καμία από τις πλευρές δεν μετακινήθηκε από τις απόψεις της». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν απείλησε αυτή τη φορά με δαιμόνους, αλλά δεν ήταν πολύ πρόθυμος να απαντήσει.
Αυτό που είπε τελικά είναι ενδεικτικό του πώς σκέφτεται η ε/κ πολιτική τάξη (η οποία αξίζει να θυμόμαστε αποτελείται από τον ίδιο θίασο - σε ατόμικο επίπεδο - που πηγαινοέρχεται με διαφορετικούς τίτλους και θέσεις στη Νέα Υόρκη και την Ελβετία εδώ και δεκαετίες): οι προσδοκίες κατά τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, εξαρτώνται από την πολιτική βούληση της Τουρκίας. Με άλλα λόγια, προετοιμάζεται ενδεχομένως να επαναλάβει το αγωνιώδες ερώτημα Κούσιου στην Κατερίνα Ηλιάδη στον ΠΟΛΙΤΗ 107,6 μετά που κορυφώθηκε το φιάσκο της κυβερνητικής διαχείρισης του θέματος των Βαρωσίων: «τι θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση και δεν το έκανε;»
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης παρακολουθεί και τις φανερές και τις κρυφές δημοσκοπήσεις. Γνωρίζει πως δεν υπάρχουν και πολλές προσδοκίες στην Κύπρο ούτε και διεθνώς, και πως στις Βρυξέλλες αρκεί προς το παρόν να μην υπάρξει κλιμάκωση. Το ερώτημα παραμένει πάντα η Τουρκία, οι εξελίξεις στην οποία βρίσκονται όπως πάντα εκτός της (ουσιαστικής) δημόσιας πολιτικής συζήτησης.
Η δημόσια συζήτηση ούτως ή άλλως δεν χαρακτηρίζεται από βαθιά ανάλυση σε κανένα θέμα στο Κυπριακό. Αντί να συζητούν λεπτομερώς για το αν θέλουμε ισχυρή ή αποκεντρωμένη ομοσπονδία και τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες, τα κόμματα αναλώθηκαν στην παρερμηνεία μιας φράσης μιας πρότασης από μια διαδικτυακής τοποθέτησης ομάδας διαδηλωτών.
Η ε/κ πολιτική τάξη (η οποία εδώ και δεκαετίες επιμένει πως επείγεται για λύση) μπορεί να μη θέτει στο τραπέζι την ουσία της συζήτησης, το όμως έκανε σε πρόσφατο άρθρο ο συντηρητικός Τ/Κ αρθρογράφος Γιουσούφ Κανλί στη «Hurriyet» (που δεν επείγεται, αλλά το λέει).
Από τις τέσσερις επιλογές που σύμφωνα με τον αρθρογράφο θα προωθήσει η τουρκική και τ/κ πλευρά (συνομοσπονδία με ισχυρά κρατίδια και συμβολική κεντρική κυβέρνηση, δύο κράτη εντός της ΕΕ, πλήρης διχοτόμηση ή συνέχιση του στάτους κβο), η πρώτη θυμίζει τις αναφορές Αναστασιάδη σε αποκεντρωμένη ομοσπονδία.
Και θυμίζει και τα όσα υπονόησε, αλλά δεν τόλμησε να ξεδιπλώσει με λεπτομέρεια, ο λεγόμενος «νέος ρεαλισμός» που έριξε ως δόλωμα στη κοινή γνώμη προ μηνών ο Χάρης Γεωργιάδης.
Εδώ ερχόμαστε στην ουσία. Ακούσαμε αρκετές φορές για την περιβόητη πρόταση/ σχέδιο που φέρεται να ήρθε από την Βρετανική πλευρά και παντρεύει την «αποκέντρωση» Αναστασιάδη με την «κυριαρχική ισότητα» του Τατάρ. Όπως φρόντισαν να μας ενημερώσουν κυβέρνηση και κύκλοι του ΥΠΕΞ διαμέσου του Τύπου, η ιδέα απορρίπτεται ως συνομοσπονδιακή.
Οι Βρετανοί προώθησαν αυτή την ιδέα καθώς προκύπτει ως πιθανός συμβιβασμός των δύο δημόσια διατυπωμένων θέσεων. Η εκ προοιμίου απόρριψη της δηλαδή παραπέμπει σε αμφιταλάντευση της πλευράς μας μεταξύ της ΔΔΟ της σωστής, της ορθόδοξης, και της «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας».
Το ερώτημα είναι πλέον αν η πλευρά μας κρατά τις επιλογές της ανοιχτές ενόψει της προσπάθειας επανέναρξης των συνομιλιών (εξ ου και η προτροπή Αναστασιάδη στα κόμματα να μην τον αναγκάσουν να διαπραγματεύεται από αέρος). Ή αν ο Πρόεδρος δεν έχει καταλήξει πώς θα βγει από τον λάκκο του φλερτ με τα δύο κράτη που άνοιξε μετά το Κρανς Μοντανά, και ως εκ τούτου φιλοδοξεί να εξαντλήσει τη θητεία του με διαπραγματεύσεις περί αέρος.
Οι προσδοκίες για αποτελέσματα στην πενταμερή της Γενεύης είναι μικρές. Είναι όμως η πρώτη φορά μετά την αποτυχία του 2017 που όλες οι πλευρές θα δώσουν σημάδια για τις προθέσεις τους ενώπιον όλων.
Αυτό ισχύει βεβαίως για την Τουρκία. Ισχύει όμως και για εμάς.
