Του Γιώργου Κακούρη
Οι τρεις υποψήφιες γνώριζαν από πριν το αποτέλεσμα, και αν η μια από αυτές είχε την όποια ελπίδα να ανατρέψει τις ανταλλαγές ψήφων, αντιπροεδριών και κοινοβουλευτικών επιτροπών, η ανακοίνωση της συμφωνίας των μεγάλων την προηγούμενη ημέρα είχε κλειδώσει τα όποια εναλλακτικά μέλλοντα.
Η Σουηδή Άλις Μπα Κούνκε των Πράσινων, πρώην Υπουργός Πολιτισμού και πρώην τηλεοπτικό πρόσωπο, η μόνη υποψήφια που διέφερε από το λευκό της σημερινής ηγεσίας της Ευρώπης καθώς ο πατέρας της κατάγεται από τη Γκάμπια, η Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, σπουδασμένη δικηγόρος και χρόνια εργαζόμενη στους θεσμούς και έχοντας φτάσει από μια μικρή χώρα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής, και η Ισπανίδα Σίρα Ρέγο της Αριστεράς, ειδική σε θέματα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και διατροφής στις τοπικές αρχές, ετοίμασαν τις σημειώσεις τους, ετοιμάστηκαν, και ξεκίνησαν - με αλφαβητική σειρά - τις ομιλίες τους.
Οι τρεις γυναίκες που αναμετρήθηκαν τυπικά για τη θέση της Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναμετρήθηκαν με διαφορετικά στυλ ρητορικής η κάθε μια για το κοινό στο οποίο είχε στοχεύσει.
Η κ. Μέτσολα ήθελε να διαβεβαιώσει όσους μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών και των Φιλελεύθερων όσους είχαν αμφιβολίες για τις συντηρητικές τις θέσεις σε ορισμένα θέματα - ιδιαίτερα σε αυτό των αμβλώσεων - τονίζοντας τη στήριξή της στην ισότητα των γυναικών αλλά και παρουσιάζοντας το βιογραφικό της στην επίτευξη πλειοψηφιών σε δύσκολα ζητήματα. Το μήνυμα: πως είναι το σταθερό χέρι που χρειάζεται το Κοινοβούλιο και πως δεν θα περιθωριοποιήσει απόψεις με τις οποίες δεν συμφωνεί. Αρκετά σύγχρονη... αλλά και αρκετά παραδοσιακή.
Το στυλ της ομιλίας ήταν μελετημένο, εν μέρει τεχνοκρατικό, αλλά με τις απαραίτητες επικλήσεις στη μεγαλύτερη ιδέα της Ευρώπης, αναφορές στον θεολόγο ραβίνο Σακς ως ένδειξη πιο ανοιχτής προσέγγισης στην θρησκευτική ταυτότητα της ηπείρου από το στερεότυπο για τις καθολικές δεξιές καταβολές της, επενδύοντας στην αίσθηση πως και μια πολιτικός από μικρή χώρα μπορεί να ηγηθεί ενός από τους θεσμούς της Ένωσης. Το μήνυμα στο κοινό εντός της ομάδας της, εντός της αίθουσας και εκτός, ήταν πως είναι η ενήλικη στο δωμάτιο.
Η κ. Μπα Κούνκε μίλησε με ένα σύχρονο τρόπο, εντάσσοντας από την πρώτη στιγμή την εμπειρία της ως μη λευκή Ευρωπαία και το πώς ο ρατσισμός που αντιμετώπισε της έδωσε την αποφασιστικότητα να αποδείξει πως το ποιος ανήκει στην Ευρώπη το ορίζει η πλειοψηφία των δημοκρατικών της ανθρώπων. Κατήγγειλε τις παρασκηνιακές συμφωνίες, ξέροντας πως αυτές είναι που απομακρύνουν τους ψηφοφόρους από την ΕΕ, και τόνισε - θέλοντας να τραβήξει την προσοχή στις συντηρητικές θέσεις της επικρατέστερης υποψήφιας, στην προάσπιση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Σε πρώτο επίπεδο, η ομιλία στόχευε να πείσει όσους ήθελαν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα από τις πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου να αλλάξουν το αφήγημα της εκλογής Μέτσολα από τον πρώτο γύρο. Σε δεύτερο επίπεδο, η ομιλία έγινε για να ειπωθούν και να προβληθούν οι θέσεις των Πρασίνων, που θα συνεχίσουν να έχουν τον δικό τους ρόλο στη διαμόρφωση πλειοψηφιών εκεί που οι μεγάλες ομάδες δεν θα μπορούν απαραίτητα να εξασφαλίσουν πλειοψηφίες. Έγινε όμως και με κοινό όσους θέλουν πραγματική, γρήγορη και ριζική αλλαγή στην εκδημοκρατικοποίηση του Κοινοβουλίου και της ΕΕ - το ερώτημα συνεχίζει να παραμένει ποιος, εκτός από όσους καθηκόντως παρακολούθησε τις ομιλίες, ενδιαφέρεται.
Η Σίρα Ρέγο έπαιξε με ασφάλεια στα ρητορικά σχήματα της Αριστεράς, επιτιθέμενη (ορθά) στην ακροδεξιά και αφήνοντας αιχμές κατά της Μέτσολα λέγοντας πως δεν πρέπει να υιοθετούμε ούτε μέρος των συντηρητικών στοχεύσεων, αναφερόμενη συγκεκριμένα στα αναπαραγωγικά δικαιώματα και στο ότι η επίθεση σε αυτό το δικαίωμα είναι μια από τις επιδιώξεις των ακραίων.
Το στυλ ήταν καταγγελτικό, κάπως παλιό, και θύμιζε Κύπριο πολιτικό. Όμως γινόταν για συγκεκριμένο κοινό: για το κοινό της Αριστεράς στο Κοινοβούλιο και εκτός, αλλά και για να ακουστούν έστω μηνύματα σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη και να υπενθυμιστεί πως το όλο πρότζεκτ της ΕΕ έχει τη βάση του στην απόρριψη του φασισμού και του αυταρχισμού.
Τρεις πολιτικοί, που έτυχε αυτή τη στιγμή να είναι γυναίκες, εκπροσωπώντας, από διαφορετικές πολιτικές σχολές, και διαφορετικές σχολές πολιτικής επικοινωνίας.
Και οι τρεις όμως, κάποιες περισσότερο και κάποιες λιγότερο, είχαν ένα κοινό στοιχείο το οποίο λείπει από όλους ίσως τους Κύπριους πολιτικούς: μίλησαν μεταδίδοντας ιδέες και επιχειρήματα, μιλώντας ως άνθρωποι προς ανθρώπους, και όχι ως αναπαραγωγείς της γραμμής που δόθηκε κεντρικά από την πολιτική τους παράταξη ή την κυβέρνηση τους.
Αν οι Κύπριοι πολιτικοί παρακολουθούν την Ευρωπαϊκή πολιτική μπορούν να διδαχθούν πολλά από τις Μπα Κούνκε, Μέτσολα και Ρέγο. Γιατί οι πολιτικοί που θα βρουν τον τρόπο να μιλήσουν στους πολίτες πραγματικά, είναι και αυτοί που θα ξεπεράσουν και θα βρεθούν μίλια μπροστά από τους αντιπάλους τους.
Αυτό, βέβαια, χρειάζεται πρωτότυπη σκέψη, φρέσκα μυαλά και διάθεση για δουλειά. Και ας ελπίσουμε το μάθημα της επικοινωνίας να μην το μάθουν πρώτα οι λαϊκιστές, από όπου και αν προέρχονται.
