Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Η μεγάλη διαφορά αυτής της κρίσης είναι ότι σε αντίθεση με το παρελθόν έχει επιλεγεί ως αντίδοτο η διόγκωση των κρατικών δαπανών μέσω νέων δανεισμών, έτσι ώστε να αποφευχθεί η λιτότητα, η οποία κατά έναν ειρωνικό τρόπο αποτέλεσε το βασικό φάρμακο αντιμετώπισης της κρίσης του 2008.
Η διόγκωσή των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών έφτασε σε επίπεδα πρωτοφανή και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό μόλις καταλάβουμε ότι η αμερικανική FED διοχέτευσε στις αγορές τέτοια ποσά που ισοδυναμούν με τις «εκτυπώσεις» των τελευταίων τετρακοσίων ετών, όση δηλαδή και η ιστορία της. Η κατάσταση αξιολογείται από τις αμερικανικές τράπεζες τόσο σοβαρή ώστε να προβαίνουν σε έκδοση συμβουλευτικής σύστασης προς τους πελάτες τους ότι η αύξηση στις τιμές των εμπορευμάτων θα αποτελέσει το επόμενο σημαντικό θέμα στις αγορές.
Τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις σε συνδυασμό με την αύξηση των εμβολιασμών, δημιουργούν προσδοκίες για μια ισχυρή ανάκαμψη στην οικονομική δραστηριότητα και άνοδο των τιμών των πρώτων υλών. Η ανάκαμψη στις τιμές των εμπορευμάτων, σύμφωνα με την Goldman Sachs, θα είναι η αρχή μιας μεγάλης ανοδικής κίνησης. Το ράλι των τελευταίων μηνών, πέραν της αντίδρασης από τα πολύ χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν στο απόγειο της αβεβαιότητας (δεύτερο τρίμηνο 2020), αποτελεί και προεξόφληση των αγορών ότι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών -να διοχετεύουν συνεχώς χρήμα- αργά ή γρήγορα θα πυροδοτήσουν τον πληθωρισμό. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται και οι συστάσεις των ειδικών ότι υπάρχει προοπτική δεκαετίας που ανοίγεται για όσους τοποθετηθούν νωρίς στις πρώτες ύλες που θα στηρίξουν την ανάκαμψη και τις τεράστιες επενδύσεις στις απαιτούμενες υποδομές. Ο μετασχηματισμός των οικονομιών έχει μόλις ξεκινήσει και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα περάσει μέσα από μια μεγάλη διαδικασία ενεργειακής μεταρρύθμισης. Την προσδοκία για άνοδο των τιμών στα εμπορεύματα έρχεται να ενισχύσει η πρόθεση της κυβέρνησης Μπάιντεν να προχωρήσει με ένα πακέτο οικονομικής τόνωσης ύψους 1,9 τρισ. δολάρια!
Η οριστική προώθηση του πακέτου αναμένεται πως θα επιτρέψει στην αμερικανική FED να διαφοροποιήσει τη ρητορική ότι το φθηνό χρήμα θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια ακόμα. Σε μεγάλο βαθμό, τα ίδια περίπου αναφέρει και η ΕΚΤ για την πορεία των πραγμάτων στην ευρωζώνη. Το φούσκωμα, όμως, των τιμών των περιουσιακών στοιχείων -πέραν του ότι δεν μεταφράζεται σε ουσιαστική βοήθεια σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκηωθεί τους επενδυτές στην ανάληψη μεγάλων ρίσκων προκειμένου να πετύχουν αποδόσεις σε ένα καθεστώς μηδενικών επιτοκίων. Προκύπτει λοιπόν ότι το φθηνό χρήμα, παρόλο που με κάθε ευκαιρία αρμόδια χείλη δηλώνουν ότι θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια ακόμα, να αποτελέσει παρελθόν νωρίτερα από ότι νομίζουμε οδηγώντας τις οικονομίες σε μια βίαιη προσαρμογή. Είναι συνεπώς αδήριτη ανάγκη να αξιοποιηθεί ο ωφέλιμος χρόνος και προς αυτή την κατεύθυνση η Ευρώπη μέσω του Next Gen EU προσφέρει στις περιφερειακές χώρες μια πραγματική μεταρρυθμιστική ευκαιρία. Για καλή μας τύχη η Κύπρος περιλαμβάνεται μεταξύ των χώρων που τα ποσά του ταμείου ανάκαμψης είναι πολύ σημαντικά (92%) για το ύψος των δημόσιων επενδύσεων που διαχρονικά απολαμβάνει. Οι πόροι είναι εκεί, και στο χέρι μας βρίσκεται η ευκαιρία να υλοποιήσουμε επενδύσεις μεταρρυθμιστικές που θα «ξυπνήσουν» το ιδιωτικό επενδυτικό ενδιαφέρον αυξάνοντας τον θετικό αντίκτυπο στη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες.
