Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Καθώς διανύουμε τις τελευταίες ημέρες ενός πρωτοφανούς 2020, η προσοχή πλέον στρέφεται στο λιγοστό χρόνο που βρίσκεται στη διάθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και Βρετανίας, για να συνομολογήσουν συμφωνία και να αποφύγουν το σενάριο τού, όπως είναι γνωστό,“no deal Brexit”. Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη της αποχώρησης, την απόφαση της Βρετανίας για έξοδο από την ΕΕ ακολουθεί μεταβατική περίοδος, η οποία ολοκληρώνεται σε μερικές μέρες. Η λήξη της περιόδου θα σημάνει και το τέλος της ειδικής σχέσης μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ και όλα πλέον θα ρυθμίζονται από διμερείς συμφωνίες. Αυτό που σήμερα βρίσκεται στον αέρα είναι το πλαίσιο που θα καθορίζει τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης στην μετα-Brexit εποχή.
Ενδεικτικό της κρισιμότητας των στιγμών είναι το γεγονός ότι ρόλο διαπραγματευτών ανέλαβαν πλέον οι επικεφαλής των δυο πλευρών, δηλαδή ο βρετανός πρωθυπουργός και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχοντας ολοκληρώσει δύο μακροσκελείς τηλεφωνικές συνομιλίες, οι δυο ηγέτες δεν κατάφεραν να σπάσουν το αδιέξοδο. Η Κομισιόν, μετά το πέρας των συνομιλιών, ανέφερε ότι «δεν υπάρχουν προς το παρόν τα συστατικά για μια συμφωνία». Πάντως, προς αξιοποίηση της συγκυρίας, ο βρετανός πρωθυπουργός προτίθεται να μεταβεί στις Βρυξέλες σε μια προσπάθεια διάνοιξης των προοπτικών για μια συμφωνία.
Επί της ουσίας των πραγμάτων, οι διαφωνίες εστιάζονται στα θέματα της αλιείας, του ανταγωνισμού (state aid) και της διακυβέρνησης των όσων θα συμφωνηθούν. Η απουσία χρόνου έχει αρχίσει πλέον να γίνεται κατανοητή από όλους τους συμμετέχοντες, οι οποίοι αρχίζουν σιγά-σιγά να συμφιλιώνονται με το σενάριο της μη συμφωνίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι καθημερινές εμπορικές συναλλαγές των δύο πλευρών θα καταστούν ιδιαίτερα πολύπλοκες και κοστοβόρες για όλους, δηλαδή μη ελκυστικές. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ένα τέτοιο σενάριο χαρακτηρίστηκε από τη Γερμανίδα καγκελάριο ως πισωγύρισμα, εφόσον ληφθεί υπόψη ότι σε περίπτωση αποτυχίας αυτή θα έχει προκύψει μέσα από διαπραγματεύσεις μεταξύ δυο πρώην συνεταίρων που ακόμα και τώρα μοιράζονται ίδιες αξίες.
Η βρετανική πλευρά, αν επιλέξει να «ξεκολλήσει» το διάλογο, πιθανότατα να προτείνει την απόσυρση του νομοσχεδίου που ενέκρινε προσφάτως η βρετανική βουλή, το οποίο επιτρέπει στην κυβέρνηση να παραβεί όρους της συμφωνίας αποχώρησης του περασμένου Ιανουαρίου. Η συγκεκριμένη κίνηση, αν και εφόσον πραγματοποιηθεί, αναμένεται πως θα ανοίξει το δρόμο για να τεθούν εναλλακτικές επιλογές πάνω στα ζητήματα που αποτελούν σημεία διαφωνίας. Η κατάσταση είναι τέτοια που έχει κεντρίσει και το ενδιαφέρον των διεθνών αγορών, οι οποίες παρακολουθούν συγκρατημένα τις εξελίξεις χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί μια βίαιη αντίδραση σε περίπτωση που κηρυχθεί αδιέξοδο στις συνομιλίες.
Η μεγάλη ανησυχία καθώς πάει για φινάλε το 2020, είναι ότι και οι δυο πλευρές παρουσιάζονται έτοιμες στο τραπέζι των συνομιλιών να «ζήσουν» και χωρίς συμφωνία, αφού κανείς δεν τη θεωρεί απαραίτητη ανεξαρτήτως κόστους. Το κόστος, όμως, θα είναι βαρύ για τους πολίτες, αφού στην ουσία, το εμπόριο μεταξύ ΕΕ – Βρετανίας θα διέπεται σε μερικές μέρες από όλα όσα ισχύουν για τρίτες χώρες, δηλαδή προστατευτισμό και συνεπώς φόρους. Ιδιαίτερη σημασία ωστόσο έχουν και οι πολιτικές προεκτάσεις, αφού στο σενάριο της μη συμφωνίας, οι σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου - Ιρλανδίας θα δοκιμαστούν σκληρά. Σχέσεις που για να αποκατασταθούν χρειάστηκαν τρεις ταραχώδεις δεκαετίες.
