Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Καθώς οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να επεκτείνουν τα έκτακτα μέτρα στήριξης των οικονομιών και ετοιμάζονται παράλληλα να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις που έρχονται στα συστήματα υγείας, είναι επιτακτική η ανάγκη να προετοιμάσουν και τις οικονομίες τους για την μετά κορωνοϊό εποχή. Αυτό πολύ απλά μεταφράζεται σε στήριξη των εργαζομένων, μέσω της απόκτησης νέων δεξιοτήτων, για να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΔΝΤ ήρθε εκείνη η στιγμή όπου οι δημόσιες επενδύσεις θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην ανάκαμψη των οικονομιών, ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες. Ο διεθνής οργανισμός εκτιμά ότι ως αποτέλεσμα αυτών των επενδύσεων θα δημιουργηθούν εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως.
Οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ σημειώνουν ότι η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων κατά 1% στο ΑΕΠ προκαλεί σε περίοδο αβεβαιότητας θετικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα ίσο με 2,7% στην ανάπτυξη, 10% στις ιδιωτικές επενδύσεις και 1,2% στην απασχόληση. Οι πιο πάνω επισημάνσεις προϋποθέτουν στοχευμένες επενδύσεις που λαμβάνουν χώρα σε οικονομίες όπου ο ιδιωτικός τομέας είναι σε θέση να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν γιατί πολύ απλά δεν είναι υπερδανεισμένος. Ο θετικός αντίκτυπος προκύπτει επειδή, σε ένα περιβάλλον μεγάλης αβεβαιότητας η επενδυτική δραστηριότητα του κράτους τείνει να αποκαθιστά την εμπιστοσύνη.
Με εξαίρεση τις αναδυόμενες οικονομίες, οι δημόσιες επενδύσεις στις αναπτυγμένες χώρες υπήρξαν για χρόνια υποτονικές. Σήμερα η ανάγκη για επενδύσεις εστιάζεται στους τομείς της δημόσιας υγείας, της δημόσιας παιδείας, των αυτόνομων κτιρίων, των ασφαλέστερων μεταφορών και των ψηφιακών υποδομών. Η προσπάθεια που απαιτείται διευκολύνεται από τα πολύ χαμηλά επιτόκια. Ο ιδιωτικός τομέας από την άλλη, βρίσκεται σε στάση αναμονής ενώ το εργατικό δυναμικό, έχοντας βρεθεί ένα βήμα πριν από την ανεργία, εμφανίζεται ιδιαίτερα ευέλικτο και προσαρμοστικό.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις με τη σειρά τους τηρούν επιφυλακτική στάση προσπαθώντας να κατανοήσουν ένα περιβάλλον μεγάλης αβεβαιότητας και χαμηλής ορατότητας. Τώρα είναι η στιγμή που πρέπει ο δημόσιος τομέας να αναλάβει το βάρος της ανάκαμψης και για να το πράξει θα πρέπει να θέσει προτεραιότητες για τα έργα που θα υλοποιηθούν στη βάση του μακροοικονομικού τους αντίκτυπου. Ο φθηνός δανεισμός είναι προτιμητέος από τις μακροχρόνιες επιδοτήσεις μισθών. Όπως εκτιμά το ΔΝΤ, ένα εκατομμύριο επένδυση σε παραδοσιακές υποδομές πιθανόν να δημιουργήσει μέχρι και 8 θέσεις εργασίας ενώ το νούμερο αυξάνεται στο 14 για σύγχρονες υποδομές. Ως τέτοιες θεωρούνται οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, την πράσινη ενέργεια και τα κτήρια αυξημένης ενεργειακής αποδοτικότητας.
Τώρα που η Κύπρος σχεδιάζει το πλάνο της επόμενης ημέρας, έχει πολλή και χρήσιμη πληροφορία να αντλήσει από την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ. Οι επενδύσεις που θα σχεδιαστούν και θα προταθούν στο πλαίσιο του ταμείου ανάκαμψης πρέπει να είναι τέτοιες που θα επικεντρώνονται στην αύξηση των θέσεων εργασίας. Επιβάλλεται να επικεντρωθούμε σε επενδύσεις που αυξάνουν τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας, μειώνουν την κατανάλωση συμβατικής ενέργειας και βελτιώνουν τη χρήση των νέων τεχνολογιών στη δημόσια διοίκηση και στη διοίκηση επιχειρήσεων. Έχουμε το προνόμιο να μετέχουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να έχουμε πρόσβαση στα κεφάλαια του ταμείου ανάκαμψης για νέες επενδύσεις, χωρίς να απαιτείται η περαιτέρω αύξηση του δημόσιου δανεισμού ο οποίος θα προκαλούσε αλυσιδωτές παράπλευρες εξελίξεις. Η ευκαιρία είναι μοναδική, ας μην τη σπαταλήσουμε.
