Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Το φάντασμα της ανεργίας πλανάται πάνω από την Ευρώπη για εκατομμύρια εργαζομένους ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Προς το παρόν, άνω των 45 εκατομμυρίων εργαζομένων σε Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία και Ισπανία τυγχάνουν κρατικής στήριξης μέσω της επιδότησης των μισθών τους. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιδοτηθεί ο μισθός κάποιου είναι να έχει επηρεαστεί σημαντικά από την πανδημία η επιχείρηση στην οποία εργάζεται και η τελευταία μην έχει προχωρήσει σε απολύσεις από μια συγκεκριμένη ημερομηνία και μετά. Μέσα από αυτά τα προγράμματα η ευρωπαϊκή οικονομία κατάφερε να διατηρήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, οι οποίες είδαν την αγορά εργασίας να καταγράφει απώλεια άνω των σαράντα εκατομμυρίων θέσεων μόλις σε μερικές εβδομάδες κατά την κορύφωση της πανδημίας.
Κοινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, ως αντίδοτο της κρίσης, υπήρξε η διατήρηση της κατανάλωσης, η οποία αντιστοιχεί στο 50% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Απαραίτητη προϋπόθεση για να κρατηθεί η κατανάλωση ήταν η προστασία του εισοδήματος κάθε νοικοκυριού μέσα από τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση και καθώς η υγειονομική κρίση φαινόταν να τραβάει περισσότερο από ότι αναμενόταν, αποφασίστηκε η επέκταση της ισχύος των προγραμμάτων επιδότησης των μισθών μέχρι το φθινόπωρο. Οι ανησυχίες, όμως, παραμένουν, αφού οι φόβοι όλων συγκλίνουν στο ότι η επέκταση των κυβερνητικών προγραμμάτων απλώς αναβάλλει το πρόβλημα και επιμηκύνει την αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα στην κατανάλωση παρόλες τις επιβαρύνσεις στα δημόσια οικονομικά. Οι πλέον ευάλωτοι κλάδοι είναι εκείνοι του τουρισμού, της φιλοξενίας και της ψυχαγωγίας στους οποίους αναμένεται μεγάλο κύμα ανέργων μόλις οι κυβερνήσεις σταματήσουν να επιδοτούν το μεγαλύτερο μέρος του μισθού τους, το οποίο σε μερικές περιπτώσεις φτάνει μέχρι και το 90%. Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 9 εκατομμύρια ανέργους από σύνολο 45 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας που λαμβάνουν επιδότηση. Με την εκπνοή της κρατικής παρέμβασης, η Ευρώπη θα καταγράψει σημαντική επιδείνωση στην αγορά εργασίας με το ποσοστό ανεργίας να ανέρχεται στο 10%, σημαντικά χαμηλότερα όμως από το 17% των ΗΠΑ όπου εκεί η κρατική παρέμβαση ήρθε με μεγάλη καθυστέρηση. Θα μπορούσε, συνεπώς, κάποιος να ισχυριστεί ότι η επιδότηση των μισθών αποδεικνύεται να είναι μια ωφέλιμη πολιτική για αντιμετώπιση της οικονομική κρίσης ως αποτέλεσμα της κρίσης στη δημόσια υγεία.
Για τη συνέχεια, η προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας μέσα από ένα στοχευμένο πακέτο μέτρων. Ένα τέτοιο πακέτο θα μπορούσε να περιλαμβάνει επιδότηση σε συγκεκριμένους κλάδους, δημιουργία κινήτρων για προσλήψεις και προγράμματα κατάρτισης και εκμάθησης νέων δεξιοτήτων. Στόχος θα πρέπει να είναι η δυνατότητα να μετακινηθούν οι εργαζόμενοι από κλάδους, οι οποίοι στο μεσοπρόθεσμο διάστημα δεν θα μπορέσουν να φτάσουν τα προ κρίσης επίπεδα απασχόλησης.
Πριν από ακριβώς από μία εβδομάδα η κυπριακή κυβέρνηση παρουσίασε ένα νέο πακέτο τεσσάρων μέτρων για στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων, το οποίο στοχεύει στους κλάδους του τουρισμού και συναφών δραστηριοτήτων. Και στην περίπτωση της Κύπρου ο προβληματισμός είναι μεγάλος για την κατάσταση που θα βρεθεί η αγορά εργασίας μετά το πέρας της στήριξης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το Υπουργείο Εργασίας θα συνεχίσει να ασχολείται με τα της πανδημίας και εντός του 2021.
