Ένα κακό προηγούμενο

Το φθινόπωρο του 2014, η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη μετρούσε μόλις λίγους μήνες στο πηδάλιο της Κεντρικής Τράπεζας. Ήταν τότε που στη δημοσιότητα έβγαινε η υπόθεση σύγκρουσης συμφερόντων και η πρωτοβουλία της να απαλείψει από το συμβόλαιό της την πρόνοια που αφορούσε το ασυμβίβαστο. Είδηση που έβαζε φωτιά στα θεμέλια ενός θεσμού από καιρό τρωθέντος. Είδηση που έκαιγε πρώτα και κύρια την κυβέρνηση. Όχι μόνο για τους μπακαλίστικους χειρισμούς γύρω από το συμβόλαιο, αλλά κυρίως για την προχειρότητα με την οποία φάνηκε πως διορίζουν πρόσωπα. Γιατί δεν χρειαζόταν να είσαι ούτε CSI ούτε και να επιστρατεύσεις την ΚΥΠ για να εντοπίσεις την καραμπινάτη υπόθεση σύγκρουσης συμφερόντων.

«Δεν είμαι διατεθειμένος να ανεχθώ οποιονδήποτε να επικαλείται το όνομά μου», έλεγε τότε οργισμένος ο πρόεδρος όταν αντιλήφθηκε το κακό «ή να δώσω κάλυψη σε οποιονδήποτε, ο οποίος, καταχρώμενος της εμπιστοσύνης που επέδειξα στο πρόσωπό του, να με επικαλείται προκειμένου να αποφύγει των εκ της κείμενης νομοθεσίας υποχρεώσεών του», επαναλαμβάνοντας τα περί μηδενικής ανοχής «σε θέματα που μπορεί να κριθούν ή να εκληφθούν, ανάμεσα σε άλλα, ως παραβίαση των κανόνων χρηστής διοίκησης από οποιονδήποτε ισχύει και για την κα Χρυστάλλα Γιωρκάτζη».

Για κάποιους ρεζιλίκια που διαμείβονται σε τριτοκοσμικές χώρες, για άλλους τοποθέτηση ικανοποιητική που περνά το μήνυμα πως ο πρόεδρος δεν ανέχεται το δούλεμα και πως η παραμονή της στην Αγία Παρασκευή θα είναι θέμα ημερών.

Ήταν όμως πράγματι θέμα ημερών; Μία πολύωρη συνάντησή τους στο Προεδρικό, άλλαξε τα δεδομένα. Το πώς και γιατί είναι ακόμη θολό, όμως, το σίγουρο είναι πως ο πρόεδρος, μετά από αυτή τη συνάντηση δεν ένιωθε και τόσο εξαπατημένος και η μηδενική του ανοχή πήρε παράταση. Όχι για λίγες μέρες, αλλά για μία ολόκληρη θητεία.

Μία ολόκληρη θητεία έμεινε συνεπώς η κα Γιωρκάτζη στη συγκεκριμένη θέση. Μία αξιωματούχος που κατά τα άλλα καταχράστηκε την εμπιστοσύνη του προέδρου. Που μοίραζε αντιφατικές απαντήσεις για την εξαφανισμένη παράγραφο και που κορόιδευε στην ουσία τη Βουλή.

Ήταν γιατί είχε τα προσόντα που παρέμεινε όμως; Αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα της θητείας της μάλλον όχι. Γιατί ενώ διορίστηκε για να επιβλέπει τον τραπεζικό τομέα και να κατευθύνει εκεί και όπου πρέπει, κρίθηκε βάσει αποτελέσματος κατώτερη των περιστάσεων. Μπροστά στην κρίσιμη περίοδο των κόκκινων δανείων, της κατάρρευσης του Συνεργατισμού έλαμψε διά της απουσίας της. Έβλεπε το καράβι του Συνεργατισμού να βουλιάζει και δεν κούνησε το δακτυλάκι της. Και όποτε κάποιος επιχειρούσε να της το υποδείξει, η απάντηση ήταν λιτή και μεστή: «Εδώ σταύρωσαν τον Ιησού Χριστό, θα ντραπούν να σταυρώσουν τη Χρυσταλλού;» επαναλαμβάνοντας με νόημα πως ξέρει πολλά για πολλούς.

Αυτή ήταν, λοιπόν, η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας. Της οποίας η θητεία συνέπεσε σε μία από τις κρισιμότερες στιγμές του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Κύπρου. Και την οποία ο πρόεδρος ευχαρίστησε την περασμένη Πέμπτη «για τη συνεργασία και τις υπηρεσίες που προσέφερε σε κρίσιμες ώρες για την οικονομία της χώρας».

Μία νέα μέρα ξημερώνει, λοιπόν, με τη λήξη της θητείας της; Δεν είμαστε βέβαιοι. Γιατί τα ρεζιλίκια της κυβέρνησης με την κα Γιωρκάτζη βρίσκονται εκεί για να εγείρουν το εξής ερώτημα: Αν για ένα θέμα όπως αυτό τα έκαναν μπάχαλο, μπορούμε να δείξουμε εμπιστοσύνη στο πώς θα χειριστούν τα μεγάλα θέματα του τόπου; Αν δεν είχαν την τόλμη να παύσουν μία διοικήτρια που τους ξεγέλασε, όπως λένε, τότε μπορούν να δείξουν την απαραίτητη τόλμη για την όποια ρηξικέλευθη αλλαγή;

Το κεφάλαιο της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη έκλεισε, αλλά η πληγή μάλλον δεν κλείνει. Γιατί η παραμονή της στο πηδάλιο της Κεντρικής Τράπεζας παρά τα όσα διαμείφθηκαν μας αποδεικνύει πως πρόκειται για μία κυβέρνηση που υποσχέθηκε τολμηρές αλλαγές, αλλά φάνηκε ανίκανη να αντιδράσει στα πιο εμφανή. Και όταν οι κυβερνώντες δε μπορούν να χειριστούν το συμβόλαιο ενός αξιωματούχου, μπορούν να μας πείσουν πως θα πατάξουν τη γραφειοκρατία της δημόσιας υπηρεσίας; Όταν δεν τολμούν να απομακρύνουν ένα πρόσωπο που καταχράστηκε την εμπιστοσύνη τους, θα τα βάλουν μήπως με τους τοπικούς άρχοντες για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης; Ή μήπως νομίζουν πως θα μας πείσουν ότι θα τολμήσουν να λύσουν το Κυπριακό;