Της Μαρίνας Οικονομίδου
Τη θερινή ραστώνη του 2019 είχε διακόψει κάπως απότομα, το δημοσίευμα της διεθνούς ειδησεογραφικής οργάνωσης OCCRP που ενέπλεκε το πρώην δικηγορικό γραφείο του Νίκου Αναστασιάδη και τον ίδιο με το ρωσικό δίκτυο ξεπλύματος μαύρου χρήματος Troika Laundromat. Ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου το χαρακτήρισε λιβελογράφημα και είδε κυπριακό δάκτυλο που στόχο είχε να πλήξει τον Πρόεδρο. Για μέρες συζητείτο ποιος το διέρρευσε, με το πρώην δικηγορικό του γραφείο να προειδοποιεί με αγωγές όσους αναδημοσίευαν τα ευρήματα του OCCRP, ενώ κυβερνητικοί κύκλοι φωτογράφιζαν το ΑΚΕΛ και τον Μακάριο Δρουσιώτη για τη «μειοδοτική» αυτή πράξη. Λίγο αργότερα, σε συνέντευξή του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέλησε να βάλει μία τελεία. Όχι παραδεχόμενος λανθασμένες πρακτικές που εξέθεσαν τη χώρα, αλλά προειδοποιώντας τους wistle blowers πως η υπομονή του έχει και κάποια όρια.
Τότε, φοβούμενοι τον διεθνή διασυρμό, πολλοί από μας σιωπήσαμε. Ακολούθησαν όμως άλλες ειδήσεις που έπλητταν περαιτέρω τη χώρα. Διαβατήρια που είχαν δοθεί μέσω του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος στον Μαλαισιανό καταζητούμενο Τζο Λόου και στον δικτάτορα της Καμπότζης φιγουράριζαν διεθνώς. Για πολλούς ήταν η λογική συνέχεια μιας κακής πρακτικής καθώς τα μέλη του Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας εξέφρασαν από την αρχή επιφυλάξεις για το όλο εγχείρημα του προγράμματος, ενώ η Κομισιόν έκρουε προ πολλού τον κώδωνα του κινδύνου για τις καταχρήσεις του. Οι επιφυλάξεις των μελών του ΣΕΟ αγνοήθηκαν, ενώ ο πρόεδρος δήλωνε στις Βρυξέλλες πως η Κύπρος στοχοποιείται για τους «καλά γνωστούς λόγους». Κάπως έτσι σιωπήσαμε, καθώς θεωρούσαμε πως ξένοι δάκτυλοι έβαλαν στο μάτι το επενδυτικό μας πρόγραμμα και την οικονομία μας. Ακόμα όμως και ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης παραδεχόταν μετά τις αποκαλύψεις πως το πρόγραμμα υπερεκτιμήθηκε, ενώ ο Κωνσταντίνος Πετρίδης σημείωνε πως πρακτικές είχαν προκαλέσει ζημιά στην αξιοπιστία της χώρας. Κινήσεις που έδιναν την αίσθηση πως η κυβέρνηση μετά το διεθνές ρεζίλεμα είχε πρόθεση να συμμορφωθεί έστω και εκ των υστέρων. Όμως συγκεκριμένα συμφέροντα που εμπλέκονταν με το πρόγραμμα επενδύσεων φαίνεται πως πάτησαν πόδι. «Αν ρίχνετε το φταίξιμο στην κυβέρνηση, εγώ θέλω να ρίξω το φταίξιμο στους δημοσιογράφους γιατί εσείς θα το παρακάνετε για να πουλήσετε εφημερίδες», έλεγε ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης λίγο μετά τις αποκαλύψεις, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας που έλαβε 650.000 ευρώ από την υπόθεση Λόου έκρινε πως το θέμα δεν λύνεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και καλούσε «να σεβαστούμε τους ανθρώπους που επένδυσαν».
Καθόλου τυχαία και η πρώτη συνέντευξη του νεοδιορισθέντoς Νίκου Νουρή. «Αχρείαστος θόρυβος», για ένα πρόγραμμα που βοήθησε «τα μέγιστα» την Κύπρο σημείωνε, εκφράζοντας παράλληλα την άποψη πως το πρόγραμμα έπρεπε να συνεχιστεί. Και όσο κι αν λήφθηκαν αποφάσεις για αυστηρότερα μέτρα όσο κι αν υπήρξαν υποσχέσεις για ανάκληση 29 διαβατηρίων, το δημοσίευμα του Al Jazeera δεν θα έπρεπε να εκπλήξει κανέναν.
Αυτό που κανείς δεν ανέμενε ήταν τον διασυρμό του κράτους από την προηγούμενη Κυριακή μέχρι σήμερα. Όχι μόνο για τις αποκαλύψεις του πρακτορείου, αλλά κυρίως από τη διαχείριση του όλου θέματος στο εσωτερικό. Γιατί αν η κυβέρνηση προχωρούσε έστω και τώρα σε παραδοχές λαθών και λήψη μέτρων, σήμερα δεν θα κάναμε αυτή τη συζήτηση. Όταν όμως ένας Πρόεδρος ζητάει από τον Εμίρη του Κατάρ να κλείσει συνοπτικά το θέμα, όταν το Προεδρικό προσβλέπει στον πατριωτισμό των ΜΜΕ, επικαλούμενο «έναν υβριδικό πόλεμο», και όταν ένας υπουργός Εσωτερικών προσφεύγει σε μία τέτοια ντροπιαστική παράσταση, τότε το μέλλον μας κρίνεται δυσοίωνο.
Δυσοίωνο γιατί κάποιοι νομίζουν πως παίζουν στην αυλή του σχολείου τους. Γιατί κάποιοι δεν αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα των στιγμών. Γιατί όσο κι αν φιμώσουν τις επικρίσεις στο εσωτερικό, ένα Al Jazeera, μία Guardian ή Le Monde θα συνεχίσουν να μας αποκαλύπτουν στο εξωτερικό.
Είδαμε να γίνεται άλλωστε πριν από το κούρεμα. Το βλέπουμε και σήμερα, δίνοντας πολλές αφορμές που έχουν λαβώσει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία μας. Αν θέλουμε να μάθουμε κάτι από όλο αυτό, ας είναι το να λάβουμε αυστηρότερα μέτρα διαφάνειας. Αν είμαστε πατριώτες, να τιμωρήσουμε όλους αυτούς τους μεσάζοντες που για να πλουτίσουν, παρέκαμψαν κανονισμούς και λάβωσαν ανεπανόρθωτα το κύρος της χώρας τους. Σε όλους αυτούς που κλείσαμε τα μάτια και δεχτήκαμε τις πιέσεις τους έτσι; Μόνο έτσι θα κάνουν πράξη τον πατριωτισμό που με ευκολία επικαλούνται κάθε λίγο. Όχι για να φιμώσουν τις όποιες επικρίσεις αυτή τη φορά, αλλά για να σταματήσουν το τσουνάμι που έρχεται.
